Diễn văn của luật sư Georger Graham Vest tại một phiên toà xét xử vụ
kiện người hàng xóm làm chết con chó của thân chủ, được phóng viên
Wiliam Safire của Báo The New York Times bình chọn là hay nhất trong
tất cả các bài diễn văn, lời tựa trên thế giới trong khoảng 1000 năm
qua.
Thưa quý ngài nội thẩm,
Người bạn tốt nhất mà
con người có được trên thế giới này có thể có một ngày nào đó hoá ra kẻ
thù quay ra chống lại ta. Con cái mà ta nuôi dưỡng với tình thương yêu
hết mực rồi có thể là một lũ vô ơn. Những người gần gũi, thân thiết ta
nhất, những người gởi gắm hạnh phúc và danh dự có thể trở thành kẻ phản
bội, phụ bạc lòng tin cậy và sự trung thành. Tiền bạc mà con người có
rồi sẽ mất đi. Nó mất đi đúng vào lúc ta cần nó nhất. Tiếng tăm của con
người cũng có thể tiêu tan trong phút chốc bởi một hành động dại một
giờ. Những kẻ phủ phục tôn vinh ta khi ta thành đạt có thể sẽ là những
kẻ đầu tiên ném đá vào ta khi ta lỡ vận. Duy có một người bạn không bao
giờ rời bỏ ta, không bao giờ tỏ ra vô ơn hay trắc trở, đó là con chó
của ta.
Con chó của ta luôn ở bên cạnh ta trong phú quí cũng
như lúc bần hàn, khi khỏe mạnh cũng như lúc ốm đau. Nó ngủ yên trên nền
đất lạnh, dù gió đông cắt da cắt thịt hay bão tuyết vùi miễn sao được
kề cận bên chủ là được. Nó hôn bàn tay ta dù khi ta không còn thức ăn
gì cho nó. Nó liếm vết thương của ta và những trầy xước mà ta hứng chịu
khi va chạm với cuộc đời tàn bạo này. Nó canh giấc ngủ của ta như thể
ta là ông hoàng, dù ta có là một gã ăn mày. Dù khi ta đã tán gia bại
sản, thân tàn danh liệt vẫn còn con chó trung thành với tình yêu nó
dành cho ta như thái dương trên bầu trời. Nếu chẳng may số phận đá ta
ra rìa xã hội, không bạn bè, vô gia cư thì con chó trung thành chỉ xin
ta một ân huệ là cho nó được đồng hành, cho nó được là kẻ bảo vệ ta
trước hiểm nguy, giúp ta chống lại kẻ thù.
Và một khi trò đời
hạ màn, thần chết đến rước linh hồn ta đi, để lại thân xác ta trong
lòng đất lạnh, thì khi ấy, khi tất cả thân bằng quyết thuộc đã phủi tay
sau nắm đất cuối cùng và quay đi để sống tiếp cuộc đời của họ, thì khi
ấy vẫn còn bên nấm mồ ta con chó cao thượng của ta nằm gục mõm giữa hai
chân trước, đôi mắt ướt buồn vẫn mở to cảnh giác, trung thành và trung
thực ngay cả khi ta đã chết rồi.