CHUYỆN CHÀNG ĐU LƠ (TRẦU CAU) CỦA DÂN TỘC K'TU
Ngày xưa có một bà mẹ sinh được 10 cô con gái rất đẹp. Một hôm, bà mẹ vào rừng chặt củi, tự nhiên mất cái rìu. Nhìn quanh bà chẳng thấy ai cả. Lạ quá, trông lên cây cao, bà thấy con rắn hổ mang đang quấn lấy cành cây. Bỗng nhiên con rắn biến mất và một chàng trai trẻ đẹp hiện ra. Bà hỏi:
- Anh có thấy rìu của tôi đâu không?
Anh rắn trả lời:
- Không biết!
Bà già lại hỏi:
- Chắc anh lấy cái rìu của tôi rồi.
- Thế bà cho tôi cái gì nào, tôi sẽ trả rìu lại cho bà.
Bà già hứa cho anh rất nhiều của cải, nhưng thứ gì anh cũng không nhận. Anh đổi giọng, vừa cười vừa nói khẽ:
- Bà gã con gái cho tôi, tôi trả rìu lại cho bà ngay.
Bà già ngắm nghía anh chàng Rắn, suy nghĩ một lát rồi gật đầu.
Trưa hôm ấy về nhà, bà gọi các con lại và bảo:
- Con nào thương mẹ thì hãy nghe lời mẹ lấy anh Rắn để anh ấy trả rìu cho mẹ. Có rìu thì mới có củi. Bây giờ anh ấy ở gần đây, con nào chịu lấy anh ấy thì đến ở với anh ấy.
Vừa nghe dứt lời, các cô gái đều muốn được lòng mẹ. Sáng hôm sau các cô đến nhà anh Rắn. Lạ thay, cô thứ nhất, cô thứ hai, cô thứ ba... cho đến cô thứ tám, cô thứ chín, cô nào đến nhà anh Rắn cũng gặp một con rắn hổ mang to lớn, đáng sợ. Cô nào cũng khiếp vía, chạy về xin mẹ cho mình đừng lấy anh Rắn.
Khác với các chị, cô gái út tên là Bum Viêm đến chỗ ở của anh Rắn thì gặp một chàng trai trẻ đẹp. Lúc trở về, các chị lấy làm lạ rằng tại sao em mình đến với rắn lại không bị rắn ăn thịt. Từ đó về sau Bum Viêm đến với chàng Rắn.
Bum Viêm trông nhà, còn chàng Rắn đi bắt thú rừng về làm thịt cùng ăn. Được ít lâu Bum Viêm đẻ được một đứa con trai.
Các cô chị thấy em mình sung sướng quá, kéo nhau đến thăm hỏi.
Chồng mày thương mày lắm phải không? Thế chồng mày có hôn hít mày không?
Bum Viêm trả lời:
Chồng em chẳng hôn hít em đâu.
Thế là chồng mày chẳng thương mày đâu. Các cô kia đều nói như vậy.
Bum Viêm suy nghĩ về chồng mình.
Chồng chị bèn bảo:
Không phải anh không thương em đâu. Anh có cái răn độc, cho nên anh không hôn em được. Anh hôn là em chết ngay.
Tuy vậy, Bum Viêm vẫn không chịu, vì các chị đã nói rằng không hôn là không thương.
Bị thúc ép, chàng Rắn đi lấy gỗ đóng một chiếc hòm và bảo Bum Viêm:
Anh sẽ hôn em, em sẽ chết và anh sẽ chôn em trong hòm này.
Sau đó chàng Rắn hôn hít vợ suốt cả buổi chiều. Đến tối Bum Viêm chết.
Bỏ xác Bum Viêm vào quan tài, chàng Rắn đem đi chôn. Khốn nổi! Chôn ở sông thì sợ cá ăn, chôn ở bờ thì sợ bị đào lên. Chỗ nào cũng có con nhông, con đà chực ăn xác Bum Viêm. Chàng Rắn phải chờ đến nữa đêm cho con cá đi ngủ mới cho thả hòm xuốngd sông.
Trên sông có ông Na và ông Rê đơm cá. Đêm ấy cá ngủ cả, chỉ có nước chảy mà thôi. Xác Bum Viêm trôi vào đó cá của ông Na. Sáng hôm sau ông Na ra xem đó bắt gặp chiếc hòm. Mở hòm ra xem, ông Na thấy xác Bum Viêm vẫn còn tươi đẹp như người còn sống, da thịt Bum Viêm thì tươi đẹp. Đưa xác Bum Viêm về nhà, ông Na mời một bà già đến rút hết máu độc. Dần dần Bum Viêm sống lại, Bum Viêm kể lại chuyện cho ông Na nghe. Từ đó, Bum Viêm về làm vợ ông. một năm sau, Bum Viêm sinh được một con trai.
Một hôm một người chị của Bum Viêm đi chơi dọc sông thì gặp lại Bum Viêm. Hỏi ra mới biết Bum Viêm đang sống với ông Na. Cô gái về nhà mách mẹ. Bà mẹ nói với chàng Răn. Mừng mừng tủi tủi, chàng Rắn bay vụt đến nhà ông Na, khoét nóc nhà dòm xuống. Thấy rắn đứa con trai vội gọi cho mẹ nó đến xem. Rắn lại bỏ đi mất. Ông Na và Bum Viêm lấy nhau đã đẻ con, nhưng chưa làm đám cưới. Gần ngày cưới, ông Na đi tìm cho được chàng Rắn và mời chàng về dự đám cưới. Chàng Rắn hứa thế nào cũng đến chúc mừng. Bum Viêm đoán trước rằng thế nào hai anh em cũng đánh nhau. Cho nên Bum Viêm vào rừng kiếm mấy bó thuốc giấu sẵn trong người, khi nào cần đến thì dùng dể cứu chữa cho người bị thương. Đúng như Bum Viêm dự đoán, vào ngày cưới, ông Na và chàng Rắn đánh nhau kịch liệt: Hai người đánh nhau từ lúc mặt trời còn ở trên đầu cho đến gần nữa đêm, mà không ai thắng cả. Bum Viêm thấy cả hai người đều sây sát nên đem thuốc quăn cho cả hai người. Gói thuốc thứ nhất đụng vào chàng Rắn. Chàng Rắn tự nhiên hóa thành một cây cau cao. Gói thuốc thứ hai đụng vào ông Na. Ông Na biến thành tảng đá vôi trắng nằm sát bên cây cau. Bum Viêm thấy vậy chạy ôm cây cau, bỗng nhiên biến thành cây trầu, gốc mọc trên tảng đá và thân leo nhanh lên đến tận ngọn cây cau. Hai đứa con của chàng Rắn và ông Na chạy đến nhặt gói thuốc thứ ba, tức khắc biến thành một cái cối giã trầu. Dân làng chạy đến xem đều bị biến thành những cây chay to lớn tươi tốt.
Có mụ Cơrúa đi xúc tép, mò cá tạt qua vùng này. Mụ hái lá trầu với quả cau. Nhổ nước vào đá, đá rực lên màu đỏ thắm. Mụ lại lấy trầu, cau, đá, võ chay ăn thử. Mới nhai mụ cảm thấy cay cay. Một hồi lâu thì mới thấy môi môi tươi lên, hồng rồi đỏ. Ai đi ngang qua cũng khen Cơrúa đẹp quá. Dân làng hỏi mụ ăn gì mà đẹp thế. Mụ Cơrúa kể lại chuyện cho dân làng nghe. Từ đấy dân làng đều biết ăn trầu cau, ông già mbà lão thì bỏ trầu cau vào cối giã nhỏ mới ăn.
Người K'tu ăn trầu, người Việt cũng bắt chước ăn trầu. Tin đến nhà vua. Vua sai quân lính đi tìm cho được mụ Cơrúa. Lính bảo mụ Cơrúa chỉ chỗ có cây cau, cây trầu cho họ xem. Lính lại hỏi vì sao lại có cây cau cây trầu. Dân làng, mụ Cơrúa không ai biết gì cả. Thực ra mụ không muốn không muốn kể cho lính nghe. Vua sai lính mụ Cơrúa về với vua. Lúc đầu từ chối, sau bị ép, mụ phải nhận lời. Mụ kể chuyện lại cho vua nghe, vua khen, từ đó mụ lấy vua, được làm hoàng hậu.
Vua lại cho lính đào cây cau, dây trầu đem về nhưng đào mãi không bao giờ hết. Vì thế ngày nay đâu đâu cũng có trầu cau.
VnVista I-Shine
© http://vnvista.com