Bản in của bài viết

Næi giËn cã h¹i cho tim ?

Nh÷ng c¬n giËn d÷ g©y nªn t¸c ®éng t©m lý, lµm t¨ng thªm nguy c¬ cña mét c¬n suy tim. Tim sÏ ®Ëp nhanh h¬n, huyÕt ¸p sÏ t¨ng, ®éng m¹ch vµnh sÏ hÑp l¹i vµ m¸u sÏ khã cÇm nÕu bÞ th­¬ng.NÕu bÞ bÖnh tim, dï b¹n ®· hoÆc ch­a biÕt, c¸c ®éng m¹ch vµnh bÞ chÊt mì ®äng chÌn Ðp mét phÇn, m¸u l­u th«ng vµo tim cã thÓ bÞ gi¶m lµm tim kh«ng ®ñ l­îng d­ìng khÝ cÇn thiÕt, ng­êi ta gäi ®ã lµ thiÕu m¸u c¬ tim côc bé. C¸c thÝ nghiÖm ®· chøng minh r»ng nh÷ng c¬n tøc giËn hoÆc nh÷ng xóc c¶m m¹nh th­êng hay dÉn ®Õn thiÕu m¸u c¬ tim côc bé.

C¸c chøng ®au th¾t ngùc cã thÓ khiÕn ng­êi bÞ chøng thiÕu m¸u c¬ tim ph¶i ngõng lµm viÖc cho ®Õn khi viÖc cung cÊp m¸u trë l¹i b×nh th­êng.

Nãi chung, chøng thiÕu m¸u c¬ tim th­êng diÔn ra lÆng lÏ, vµ kh«ng cã dÊu hiÖu b¸o tr­íc lµ tim cã nguy c¬ th­¬ng tæn nghiªm träng. B¸c sÜ Meyer Friedman vµ b¸c sÜ Ray Rosenman ®· ph¸t hiÖn mét kh¸i niÖm vÒ C¸ch øng xö lo¹i A - véi v·, cã tÝnh chÊt quyÒn lùc, hung h¨ng vµ th­êng lµ cã tÝnh chÊt ®èi ®Þch - lµ mét nh©n tè nguy c¬ dÉn ®Õn c¬n suy tim. ¤ng cho r»ng thiÕu m¸u c¬ tim nghiªm träng h¬n chøng ®au th¾t ngùc bëi lÏ ng­êi ta kh«ng biÕt ®Õn nã.

Trong ®Ò ¸n míi nhÊt cña m×nh, b¸c sÜ Friedman ®· chøng tá r»ng trong 14 th¸ng lµm cè vÊn cho c¸c bÖnh nh©n ®au tim gi¶m tÝnh ®èi ®Þch, sè l­îng c¸c c¬n ®au gi¶m ®­îc 60%. Sù ®èi ®Þch - hay næi giËn - g¾n liÒn víi bÖnh tim, nÕu kh«ng ph¶i lµ nguyªn nh©n trùc tiÕp, th× còng lµ mét nh©n tè nhanh chãng dÉn ®Õn suy tim.

C¸c nhµ nghiªn cøu ®· theo dâi 1305 ng­êi ®µn «ng nguyªn tr­íc ®ã ®­îc coi lµ kh«ng bÞ bÖnh vÒ tim. Nh÷ng ai trong sè ng­êi nµy mµ møc ®é næi giËn cµng cao th× th­êng ph¸t triÓn nh÷ng dÊu hiÖu râ rÖt vÒ bÖnh tim: cã thÓ lµ mét c¬n suy tim chÕt ng­êi, hoÆc kh«ng chÕt ng­êi hoÆc mét c¬n ®au th¾t ngùc.

Sù næi giËn còng lµ nh©n tè gi¶i thÝch mèi quan hÖ gi÷a tr¹ng th¸i u buån vµ nguy c¬ t¨ng lªn cña bÖnh tim. Sù næi giËn khi bÞ øc chÕ th­êng lµ nguyªn nh©n cña t×nh tr¹ng u buån triÒn miªn.

ChÕ ®é ¨n uèng còng ®ãng mét vai trß trong mèi quan hÖ gi÷a t×nh tr¹ng ®èi ®Þch vµ bÖnh tim. Nh÷ng ng­êi chuyÓn sang ¨n thøc ¨n Ýt mì vµ cã l­îng hydrat c¸cbon phøc hîp cao th­êng gi¶m ®­îc t×nh tr¹ng ­u phiÒn vµ Ýt khi béc lé nh÷ng c¬n l«i ®×nh thÞnh né vµ Ýt cã c«lesteron trong m¸u.

B¸c sÜ Carl Thoresen, mét nhµ t©m lý häc ë tr­êng §¹i häc Stanford, nãi cã 3 c¸ch tr¸nh næi giËn: "Thay ®æi nã, tr¸nh nã hoÆc lµ thÝch nghi víi nã. Vµ phÇn lín chóng ta ph¶i thÝch nghi víi nã. Ph¶i thõa nhËn r»ng sù næi giËn cã thÓ lµ kÎ thï nguy hiÓm nhÊt cña b¶n th©n chóng ta vµ ph¶i nghÜ ®Õn viÖc t×m c¸ch xö lý ®Ó chóng kh«ng ph¶i lµ mét nguån kÝch ®éng th¸i qu¸".

Theo b¸c sÜ Thoresen "®õng lo nghÜ qu¸ vÒ nh÷ng chuyÖn nhá nhÆt kh«ng ®©u" lµ mét ®iÒu cã Ých. Cã thùc lµ ®iÒu lµm b¹n næi giËn lµ quan träng, hay lµ b¹n nªn bá qua vµ quªn ®i? ThËt lµ v« tÝch sù nÕu cø canh c¸nh bªn lßng nh÷ng ®è kÞ, hËn thï cò. Tèt h¬n hÕt lµ chuyÖn g× ®· qua th× cho qua.

B¸c sÜ Redford Williams cña tr­êng ®¹i häc Duke gîi ý r»ng mäi ng­êi h·y tù hái lµ liÖu sù næi giËn cña m×nh cã ®óng kh«ng?

Chí næi giËn, cã h¹i cho tr¸i tim b¹n ®Êy!