Bản in của bài viết

Giun đất có rất nhiều giống, trên thế giới có đến 8000 giống ở nước ta phát hiện trên 100 giống và nhiều vùng nuôi giun làm thức ăn cho gà, vịt, ngan, ngỗng từ những 1950. Giống giun chọn nuôi là giun quắn và giun quế. Giun quế (còn gọi là giun đỏ) sinh sản rất nhanh, có tỷ lệ protein cao, thân màu tím sẫm có ánh kim, thân dẹt, hai đầu hơi nhọn, dài 10- 15cm, ăn tạp các loại phân gia súc, gia cầm, ưa hoạt động. Giun quắn ít hơn giun quế, màu tím sẫm, nhọn hai đầu, sống ở nơi ẩm nhiều trong rác, rãnh nước, ao. Giun là loài lưỡng tính nhưng bắt buộc phải giao phối. Mỗi tuần đẻ ra một lần, đẻ ra một nang trứng có 2-20 kén, sau 3 tuần trở thành giun con, sau 3 tháng thành giun mẹ đẻ trứng.

1. Vai trò của giun quắn, giun quế
- Làm đất tơi xốp, thoáng khí và giữ ẩm.
- Là nguồn thức ăn giàu protein cho gia cầm.
- Phân giun là loại phân hữu cơ rất tốt cho cây trồng.
- Góp phần giữ sạch môi trường sinh thái, làm phân huỷ và mất mùi hôi của các loại phân và rác rưởi.
2. Kỹ thuật nuôi giun
- Thức ăn nuôi giun gồm 50% các loại rơm, rạ, bã mía, mùn cưa.... đã ủ hoai, 20% rau các loại, vỏ chuối, thân chuối băm, lá cây họ đậu, vỏ các loại củ,... và 30% phân gia súc, gia cầm, trong đó phân trâu bò là tốt nhất.
- Thường dùng phân gia súc trộn với các loại nguyên liệu trên với tỷ lệ 70% nước, 30% phân rác đem ủ như ủ phân đống, ngoài trát bùn kín chặt, nhiệt độ ủ tăng cao, cho 3-4 tuần lễ. Khi nhiệt độ đống ủ hạ xuống như nhiệt độ môi trường thì đem cho gia cầm ăn.
Cứ 2kg giun giống (khoảng 5000 con) ăn hết mỗi ngày 1-2 kg phân ủ, tính ra cứ 1000 con giun hàng tháng ăn hết 100kg. Trong phân gia súc có thành phần chất hữu cơ khá cao: Phân bò, phân lợn 30%, phân gà 52%, tỷ lệ protein trong phân bò 4,38%, phân lợn 6,25%, phân gà 10%, còn có lân, kali, phân thỏ khô có hàm lượng protein 28,5%, chất hữu cơ 83% cho nên phân làm thức ăn chăn nuôi giun tốt.
* Kỹ thuật nuôi:
- Phương thức nuôi giun:
+ Nuôi giun trên luống đất: Làm luống cao 30- 40cm, rộng 1m, dài 3-5m, xung quanh xây gạch rìa luống hoặc dùng thân cây chuối, ván bìa, nan tre quây chắn lại để ngăn phân không tràn ra, phía trên cách 1m làm mái che.
+ Có thể nuôi giun cạnh chuồng gia súc, hoặc phía dưới chuồng gà lồng.
+ Thông thường làm hố hoặc bể nuôi giun, to nhỏ tuỳ nhu cầu, có mái che mưa nắng.
- Cách thả giống và chăm sóc nuôi dưỡng giun:
+ Giống giun thường mua của các cơ sở nuôi giun giống hoặc chọn đất có nhiều giun (trên mặt đám đát nơi ẩm có nhiều phân giun) hớt lấy giun giống ở lớp mặt 2-3cm, cũng có thể bắt giun con. Những nơi đã nuôi giun thì sàng đất mặt, đất lọt sàng còn lại có nhiều trứng giun, giữ lại làm giống.
+ Nuôi luống thì sau khi rải lớp phân thức ăn cho giun giống vào, chỉ cho giữa luống rải đều, cứ 1m2 luống thả 5.000 - 10.000 con giống. Trên mặt luống cho phủ lớp bao tải cũ hoặc chiếu cũ, dùng nước sạch tưới vào luống cho hơi sũng. Thường xuyên tiếp thức ăn cho giun, mùa hè 3-5 ngày rải thêm lớp phân dày 3-5cm, mùa đông giun ăn chậm hơn 5-7 ngày cho ăn thêm. Thường xuyên đảm bảo đủ độ ẩm cho giun phát triển, mỗi ngày tưới cho luống 1-2 lần tuỳ thời tiết.
+ Nuôi giun ở hố hoặc bể: Dưới đáy bể lót lớp đất mùn dày 15-20cm, rồi rải lớp thức ăn đã ủ dày 20-30cm. Thả giống giun thường vào buổi sáng cho giun chui xuống lớp đất mùn. Cứ 1m2 hố cho 5.000 giun quắn hoặc 10.000 giun quế. Cho giun xuống xong, nếu chưa rải thức ăn thì cho vào rồi tưới nước vừa đủ độ ẩm. Gặp trời nóng quá 34-350C nên tưới nhiều lần để giảm nhiệt độ. Tuỳ lượng giun nhiều ít, hàng tuần cho thêm thức ăn ủ.
- Phòng vệ cho giun: Giun là nguồn thức ăn tốt cho các loại chuột, chim, gà, vịt.... nhất là kiến. Cần có biện pháp phòng tránh khi có kiến đàn phải đốt từ nguồn ổ kiến. Tưới nước cho luống, cho bể nuôi giun phải nước sạch, ngọt, không lưới nước lợ, nước rác có muối, hoặc có các chất độc.
3. Thu hoạch, chế biến, sử dụng giun
- Thu hoạch:
Khi giun đã phát triển nhiều bò lên cả mặt hố thì hớt lớp đất mặt 2-3cm, sàng lấy giun. Giun có thể cho gia cầm ăn tươi khi thu hoạch, có thể bắt giun hàng ngày cho ăn, mỗi gia cầm cho 5-10/ngày. Số lượng giun thu được cho chế biến thành bột giun. Bột giun đất là loại thức ăn giàu protein, trên 70% cao hơn cả bột đậu tương, bột cá... ở nhiều nước giá bột giun khá đắt. Tài liệu của Công ty chế biến phế thải đô thị cho biết 1 ha giun công nghiệp ổn định cho năng suất 120-140 tấn giun/năm, giun có tỷ lệ Protein 66-70%.
- Chế biến bột giun:
Thu hoạch giun, nhặt hết rác rưởi, cát sỏi, rồi đem phơi, sàng sấy cho thật khô và say ra thành bột. Khi phơi phải rửa sạch giun, dùng cát hay cám trộn với giun khi sấy, phơi vì giun tiết ra nhiều chất nhờn. Khi rang khô dòn, sàng bỏ cát, cám, lấy giun đem xay hoặc giã nhỏ rồi đóng bao gói và bảo quản nơi khô ráo. Bột giun bổ sung vào thức ăn lợn. gia cầm 3-5%.
- ủ mắm giun đất.
Thu hoạch giun, làm sạch, cho giun trộn muối như muối mắm tép sau 2-3 tháng giun ngấu thành mắm: Mắm giun đất cho lợn ăn hàng ngày 15-20g/con, hoặc cho 2 ngày 1 lần 30g/con.