Nhắc tới cụm từ "du lich miệt vườn", nhiều người thường nghĩ đến miền thôn quê, sông nước. Tuy nhiên, trên cao nguyên đất đỏ ba-zan Ðà Lạt (Lâm Ðồng), nền nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao (CNC), với những ruộng rau sạch, những giàn dâu tây mọng quả hay những vườn hoa khoe sắc trong cái se lạnh của phố núi, đã hút du khách về với xứ sở này, mở ra triển vọng của "du lich vườn" trên cao nguyên.

Du khách trải nghiệm với hoa Đà Lạt (Lâm Đồng).

Những tín hiệu khả quan

Theo lời giới thiệu của hướng dẫn viên du lịch, chúng tôi tìm đến vườn dâu tây CNC của gia đình ông Vương Ðình Phi (đường Thánh Mẫu, phường 7, TP Ðà Lạt). Ðang tỉ mẩn chăm sóc những giàn dâu tây trồng thủy canh trong nhà kính hiện đại, ông Phi cho biết: Ba nghìn m2 dâu tây chất lượng cao này không đủ phục vụ du khách, bởi giờ đây, lượng khách tìm về nhà vườn ngày càng lớn. Gia đình tôi đang tìm hướng mở rộng diện tích lên gấp khoảng 20 lần.

Ông Phi ấp ủ ý tưởng kinh doanh du lịch vườn cách đây hơn mười năm, nhưng mãi đến đầu năm nay, ý tưởng đó mới thành hiện thực. Do những yêu cầu khắt khe của trồng dâu tây CNC, như kỹ thuật chăm bón, giống, vốn đầu tư..., với diện tích chưa đủ lớn như hiện nay, gia đình ông Phi đã phân khu vực để phục vụ du lịch và khu vực chăm sóc cách ly. Sau khi làm "thủ tục" vào vườn, du khách sẽ trở thành những nông dân CNC thực thụ. Nguyễn Hương Lê (21 tuổi, đến từ Nha Trang, Khánh Hòa) nói: "Ðã nhiều lần lên phố núi Ðà Lạt, nhưng được về với nhà vườn cao nguyên lần này, là háo hức nhất".

Có thể nói, Ðà Lạt là mảnh đất màu mỡ để phát triển dâu tây, loại cây ăn quả có nguồn gốc từ Pháp. Vợ chồng chị Nguyễn Bích Thủy và anh Nghiêm Văn Minh, Việt kiều định cư ở Pháp hơn 40 năm đã chọn khu du lịch hồ Than Thở, Ðà Lạt để trồng dâu tây, vừa sản xuất, vừa phục vụ du khách tham quan. Chị Thủy cho biết: Trồng dâu trong nhà kính di động mi-ni (có thể "mang" vườn đặt trên hè phố Ðà Lạt cho du khách chiêm ngưỡng), chúng tôi bắt đầu với loại dâu tây Mara des bois, ngon nhất nước Pháp. Thời gian qua, nhiều du khách tìm đến để trải nghiệm với vườn dâu mang thương hiệu Biofresh.

Cùng với dâu tây, du khách cũng thích thú khi được làm nông dân tại những vườn rau CNC. Từ những ấp ủ, đến năm 2007, gia đình ông Mai Văn Khẩn (phường 12, TP Ðà Lạt) quyết định đầu tư làm nhà kính, hệ thống tưới tự động để trồng rau cao cấp. Ông cho rằng, phải cung cấp cho người tiêu dùng sản phẩm sạch, chất lượng cao thì họ mới "nhớ". Và thương hiệu "rau ông Khẩn" đã vào các hệ thống siêu thị nổi tiếng trong nước, chinh phục thị trường rau cao cấp tại TP Hồ Chí Minh, Hà Nội, Ðà Nẵng, với sản lượng hơn 1,5 tấn mỗi ngày, mang về thu nhập ba tỷ đồng/năm. Khi đề cập đến "du lịch vườn", ông bảo, với miền đất được thiên nhiên ưu đãi, cùng với nền nông nghiệp ứng dụng CNC phát triển như Ðà Lạt, nhà nông ở đây nên hướng đến loại hình du lịch này. Ngoài việc "xuất khẩu" sản phẩm tại chỗ, du lịch vườn, du lịch canh nông còn giúp thương hiệu của mình lan xa...

Ở Ðà Lạt, hoa được xem là một "đặc sản" của ngành du lịch, mang lại lợi thế cạnh tranh cao so với các địa phương trong khu vực. Trên cung đường ÐT723, nối thành phố biển Nha Trang và thành phố hoa Ðà Lạt, từ trên cao nhìn xuống, làng hoa Thái Phiên tựa một "khu công nghiệp" với những mái nhà kính trồng hoa trải dài... Ông Hồ Ngọc Dinh, Chủ tịch Hội Nông dân phường 12, Ðà Lạt cho biết: Làng hoa Thái Phiên có hơn 230 ha nhà kính, chuyên trồng hoa cúc, lily, cát tường, cẩm chướng. Sau 57 năm hình thành và phát triển, Thái Phiên có hơn 900 hộ gắn với nghề hoa, sản lượng hoa hằng năm của làng đạt khoảng 300 triệu cành. Hiện Nhà nước đã đầu tư một con đường nhựa dọc theo làng để phục vụ nông dân vận chuyển hoa sau thu hoạch. Phường thành lập Tổ công tác làng hoa để hướng dẫn khách tham quan, trải nghiệm.

Ông Dinh cho biết, từ đầu năm đến nay, hàng nghìn lượt khách, trong đó có rất đông khách quốc tế tìm về làng hoa để chiêm ngưỡng, tìm hiểu phương thức canh tác và được "vào vai" nhà nông.

Những tín hiệu khả quan đã mở ra với "du lịch vườn" trên cao nguyên, nhưng để loại hình này phát triển tương xứng tầm vóc nền nông nghiệp ở Lâm Ðồng, thì còn nhiều việc phải làm.

Cần sự kết nối đồng bộ

Giám đốc Trung tâm Xúc tiến, Ðầu tư thương mại và Du lịch Lâm Ðồng Vũ Văn Tư cho biết: Ý tưởng gắn kết du lịch với sản xuất nông nghiệp ở Lâm Ðồng đã có từ cách đây hơn 5 năm. Theo tôi, để hiện thực hóa ý tưởng, chúng ta phải nâng lên thành khái niệm làng nghề, làng nghề kiểu mới, chứ không phải chỉ ở quy mô hộ sản xuất. Khi đó mới có cơ chế về tiếp khách du lịch, quyền và trách nhiệm của hãng lữ hành với nông dân, ý thức của người dân trong làng nghề... Hiện chúng tôi đang phối hợp, để thống nhất tiêu chí mới và chọn một số đơn vị, các hãng lữ hành để giải thích quyền lợi, điều kiện kinh doanh. Chắc chắn các hộ dân sẽ tham gia mô hình liên kết này.

Qua tìm hiểu, nhiều doanh nghiệp, nhà nông nơi đây cho rằng, địa phương quy hoạch vùng chuyên canh rau, hoa nhưng phải có hạ tầng điện nước, chính sách thu hút đầu tư, hỗ trợ đào tạo, xây dựng thương hiệu, chuyển giao khoa học - công nghệ... đồng bộ, làm tiền đề để vùng sản xuất nông nghiệp chuyên canh bài bản. Sau đó hướng đến loại hình du lịch canh nông mới bền vững.

Thực tế thời gian qua, hầu hết bà con nông dân vẫn làm du lịch theo kiểu "tự phát", để thu hút du khách tham quan vườn rau, vườn hoa của mình, chứ chưa có sự vào cuộc từ chính quyền địa phương. "Ngoài ba làng hoa truyền thống tại Ðà Lạt thu hút lượng khách khá lớn, nhiều hợp tác xã, nông hộ đã phát triển mô hình du lịch này. Tuy nhiên, để đáp ứng nhu cầu của du khách thì còn nhiều việc phải làm", Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Lâm Ðồng Nguyễn Thị Bích Ngọc nói. Hiện nay vẫn còn thiếu bảng quy định những tiêu chí của loại hình du lịch này, hạ tầng giao thông, cơ sở vật chất tại các điểm thu hút khách du lịch chưa tốt, chưa có bãi đậu xe, khu vệ sinh hợp lý, khu giới thiệu sản phẩm cho từng loại hình; thiếu thuyết minh viên đã qua đào tạo. Và cái cốt lõi là chưa tạo sự liên kết, chia sẻ lợi ích giữa nhà vườn và các hãng lữ hành.

Từ đầu năm 2014, tỉnh Lâm Ðồng hướng dẫn một số nhà vườn dành khu vực riêng để vừa trồng cây, hoa vừa cho du khách tham quan; đồng thời tuyên truyền những lợi ích lâu dài của loại hình du lịch này. Hiện nay, các điểm "du lịch vườn" được địa phương chọn, giới thiệu đến du khách tại TP Ðà Lạt đều đạt chuẩn. Tuy nhiên, yếu tố liên kết vẫn đang được chính quyền thành phố đặt ra. "Ðưa một loại hình du lịch mới vào hoạt động, phải có phương thức tổ chức hợp lý. Cái gì thuộc về nhà nước, cái gì thuộc đơn vị kinh doanh du lịch, nhà nông..., trong đó, việc chia sẻ lợi ích phải được tính toán thận trọng", Phó Chủ tịch UBND thành phố Ðà Lạt Nguyễn Vĩnh Phúc nêu ý kiến.

Ông Hồ Ngọc Dinh, Chủ tịch Hội Nông dân phường 12, TP Ðà Lạt, nơi có làng hoa nổi tiếng Thái Phiên, đánh giá: Ðể nhà nông mặn mà với loại hình du lịch mới này, thành phố cần triển khai hướng dẫn kịp thời, phải có khung pháp lý, nghiệp vụ du lịch và phần "phụ thu"... vì đây vẫn còn là khu sản xuất nông nghiệp thuần túy.

Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Thị Bích Ngọc khẳng định: Du lịch canh nông là cơ hội để phát triển nền nông nghiệp trên cao nguyên Lâm Ðồng. Tỉnh cũng đã chỉ đạo phát huy thế mạnh này để phục vụ du khách, vừa tạo điều kiện phát triển sản phẩm đặc trưng của địa phương.

"Nông nghiệp đã ứng dụng CNC rồi, giờ người dân phải quan tâm đến "công nghệ sạch". Khi đó, du khách sẽ được chứng kiến, trải nghiệm và có thể ăn rau, quả ngay tại vườn, thưởng thức ẩm thực hoa... Ðó là điều chúng tôi mong muốn", nhà nông Mai Văn Khẩn chia sẻ.

Theo: nhandan