Trong những kỳ thế vận hội như Olympic London 2012 đang diễn ra hiện nay, chắc hẳn chúng ta sẽ nghe nhắc nhiều đến những scandal thể thao. Ngoài những vụ dàn xếp tỷ số trong thi đấu, một trong những scandal thường gặp nhất trong thể thao là sử dụng Doping. Mới đây nhất, nữ vận động viên bơi lội Ye Shiwe bị cáo buộc sử dụng Doping máu để nâng cao thành tích thi đấu. Có thể chúng ta đã nghe rất nhiều đến Doping nhưng Doping máu là gì? Nó có tác dụng thế nào? Tại sao sử dụng chính máu của bản thân để tiêm vào người chúng ta lại bị cấm?
Thực chất, Doping máu là hình thức đưa thêm các tế bào hồng cầu vào trong dòng lưu thông máu của vận động viên. Mặc dù nghe rất đơn giản và có vẻ giống như không phải hình thức gian lận gì cả nhưng thực chất doping máu là một hình thức gian lận tinh vi và khó có thể bị phát hiện. Các tế bào hồng cầu có chứa oxy, việc đưa thêm các tế bào này vào dòng máu của cơ thể giúp cho việc đưa oxy đến cơ bắp được nhanh hơn, số lượng lớn hơn, do đó, cơ thể có thể hoạt động ở tần suất cao hơn, mạnh hơn.
Nhắm vào việc nâng cao thành tích thi đấu của vận động viên, Doping máu thực sự là một hình thức gian lận đã từng được sử dụng rất nhiều trong các bộ môn như đua xe đạp, bơi lội hay chạy đường dài. Đã từ rất lâu trong lịch sử các kỳ thế vận hội, vận động viên trước khi thi đấu phải trải qua những cuộc kiểm tra Doping, tuy nhiên, phải mãi cho đến những năm 1985, Doping máu mới chính thức bị cấm ở Olympic. Những tế bào máu sử dụng trong Doping máu được lấy từ 2 nguồn, cách thứ nhất có vẻ khá đẫm máu và cổ điển trong khi đó cách thứ hai cần phải đưa hormone vào trong cơ thể vận động viên.
Phương pháp cổ điển nhất của Doping máu là sử dụng máu tươi, sau đó chiết những tế bào hồng cầu có chứa Oxy ra. Những tế bào hồng cầu này sau đó được đem đi đông lạnh và bảo quản chờ đến khi sử dụng. Trước giờ thi đấu, những vận động viên gian lận sẽ bí mật đưa những tế bào hồng cầu vào tĩnh mạch để bổ sung oxy trong dòng máu của cơ thể. Những vận động viên có thể tự lấy máu bản thân để chiết suất ra tế bào hồng cầu chuẩn bị đến khi cần thiết, tuy nhiên, việc này sẽ khiến họ mệt mỏi, xanh xao trong một khoảng thời gian ngắn và tốn thời gian luyện tập. Nếu sử dụng hồng cầu từ bên ngoài sẽ tăng được lượng hồng cầu cần thiết và nhất là không khiến cho các vận động viên bị mệt mỏi. Tuy nhiên, việc này lại nảy sinh ra những điều bất cập, đó là việc những vận động viên có thể bị mắc các bệnh lây truyền hoặc xảy ra hiện tượng đào thải khi truyền máu vào cơ thể.
Việc truyền tế bào máu từ bên ngoài vào cơ thể có thể được phát hiện qua kiểm tra sự hiện diện của các phân tử hữu cơ của chất làm mềm dẻo có trong mẫu máu của vận động viên. Các phân tử này được sử dụng để chế tạo các túi dẻo IV sử dụng để chứa và bảo quản máu. Các chất hóa học cũng được sử dụng để phát hiện các thành phần máu từ nhiều cá thể tập hợp trong cơ thể của một vận động viên.
Phương pháp thứ hai của Doping máu là sử dụng hormone kích thích sản sinh hồng cầu có tên là Erythropoietin (EPO). Phương pháp này ít máu me và ít man rợn hơn việc sử dụng máu tươi, mặc dù cả 2 hình thức đều là gian lận và khó được chất nhận trong một kỳ thế vận hội. Việc sử dụng EPO có thể giảm thiểu những rủi ro trong việc lấy, lưu giữ, bảo quản cũng như truyền các tế bào hồng cầu từ ngoài vào cơ thể. EPO trong cơ thể được sản sinh từ thận, được cơ thể đưa đến và gắn kết với tủy để giúp tăng lượng hồng cầu trong máu. EPO có thể được tạo ra bằng các phương pháp khoa học và được bán để phục vụ các bệnh nhân thiếu máu. Tuy nhiên, phương thuốc này lại được nhiều người lợi dụng cho mục đích gian lận thể thao.
Khác với việc phát hiện những vận động viên bơm hồng cầu từ ngoài vào cơ thể, việc kiểm tra sự có mặt của EPO nhân tạo được đưa vào cơ thể vận động viên là rất khó khăn. Chỉ có thể thực sự phát hiện nếu như EPO mới được đưa vào cơ thể vận động viên trong vòng vài ngày. Sau vài ngày ngắn ngủi đó, rất khó để phân biệt được đâu là EPO của chính cơ thể vận động viên, đâu là EPO nhân tạo được đưa từ bên ngoài vào. Trong trường hợp này, việc đếm số lượng hồng cầu trong cơ thể vận động viên có thể hữu ích. Lượng hồng cầu trong cơ thể con người thường nằm trong một khoảng nhất định, nếu số hồng cầu vượt quá mức bình thường, đó là dấu hiệu của doping máu.
Tuy có lợi trong việc nâng cao thành tích bản thân, Doping máu cũng khiến người sử dụng gặp một số rắc rối về sức khỏe. Việc tăng cao lượng hồng cầu trong máu có thể khiến cho dòng máu trở nên đặc sệt, khiến cho máu bị đóng cục lại trong cơ thể. Điều này có thể khiến những kẻ gian lận bị đột quỵ. Và tất nhiên như đã nói ở trên, những rắc rối về bệnh truyền nhiễm cũng như việc đào thải khi truyền máu từ ngoài vào cơ thể cũng không thể bỏ qua.
Có lẽ không khó để có thể tìm thấy những trường hợp vận động viên thể thao bị đột tử sau khi sử dụng doping. Nếu thực sự là một người vận động viên, hãy thi đấu bằng chính sức lực của bản thân. Trong thi đấu luôn luôn phải có người thắng, kẻ thua, vậy nếu không sử dụng chất kích thích và thua cuộc, ít nhất bạn có thể yên tâm rằng bạn đã thi đấu hết mình cho đất nước mình.
Tham khảo: io9
Aug 16 2012, 07:18 PM
