Nhân viên trên tàu Super Star Aries tại nhà ăn dành cho nhân viên.

Làm việc trên con tàu du lịch khổng lồ này không phải dễ bởi cường độ và áp lực công việc. Một trong nhiều lao động trẻ của Việt Nam đã kể về cách làm việc trên tàu Star Cruises.

Một ngày vất vả!

Trên tất cả các tàu của Star Cruises, nhân viên giặt ủi đều làm việc theo hai ca: ca sáng từ 8 giờ - 20 giờ và ca tối từ 20 giờ - 8 giờ sáng.

Ngày đầu tiên của tôi ở Star Cruises trên tàu Super Star Aries. 7 giờ thức dậy, do không nhớ đường đến khu vực ăn dành cho nhân viên (cũng như nhiều người khác, tôi phải mất khoảng một tuần mới nhớ được gần hết đường đi trên con tàu khổng lồ này) tôi đành để bụng đói meo đến chỗ làm.

Lúc ấy khu vực giặt ủi chỉ gồm những nhân viên người Indonesia, Việt Nam và đứng đầu là ông Jerrfy, người Philippines. Là một nhân viên giặt ủi hoàn toàn mới, tôi được ông Jerrfy giao cho công việc dễ nhất, làm một roller, cùng với 3 roller khác chuyên ủi các loại drap giường, áo gối, khăn bàn, khăn ăn...

Từ 8 giờ đến 12 giờ, bốn người chúng tôi đứng và làm việc không một phút ngơi nghỉ, bàn tay luôn thoăn thoắt ủi và xếp. Mặc dù hệ thống máy lạnh hoạt động khá tốt nhưng sức nóng tỏa ra từ chiếc máy roller cùng với việc sử dụng nhiều sức lực, chạy qua lại liên tục khiến mồ hôi của tôi tuôn ra như tắm và cảm giác khát khô cả họng. Sau đó chúng tôi có một giờ ăn trưa. 13 giờ chúng tôi lại vào cuộc cho đến 17 giờ. Sau một tiếng ăn tối, chúng tôi làm việc cho đến 20 giờ và sau cùng là họp chuyển ca cho tới gần 20 giờ 30 mới được nghỉ.

Nửa tháng sau, bàn chân trái của tôi tê cứng và đau buốt. Tôi phải dùng sức hai bàn tay và chân phải để nhấc mình lên xuống chiếc giường trên (phòng tôi lúc ấy có bốn giường, tôi ở giường trên). Thế nhưng tôi chỉ được vị bác sĩ người Myanmar cho thuốc bôi và vẫn phải làm việc! Điều đáng mừng là qua thời gian rồi cũng quen và thấy mình dần giống robot.

Một tháng rưỡi sau tôi được điều sang làm ca tối. Ngoài nhiệm vụ là một roller lúc này tôi đảm nhận thêm công việc ủi hơi (steam press), cùng với một người ủi hơi khác, chúng tôi phải ủi tất cả các đồng phục màu của nhân viên. (Đồng phục màu trắng thì có một nhân viên khác phụ trách. Máy để ủi loại áo trắng này gọi là hot plate có mặt bằng kim loại, hình giống cánh quạt trần nhưng to hơn, tỏa nhiệt rất lớn. Chỉ chút xíu sơ ý là sẽ lãnh hậu quả. Ông Jerrfy đã từng chỉ cho tôi xem một vệt phỏng ở bàn tay ông do máy này gây nên).

Nặng nề nhất là khi bước vào tháng thứ tư. Lúc ấy tôi lại được điều sang ca sáng và được giao nhiệm vụ giặt ủi toàn bộ quần áo (đồng phục và đồ cá nhân) của nhân viên cấp trên (trên tàu Star Cruises vị trí này gọi là officer’s checker). Mỗi ngày của tôi bắt đầu với việc đi khắp tàu, đến tận phòng của các vị để nhận đồ, xong đem về giặt ủi một cách cực kỳ cẩn thận, rồi lại đem đến tận phòng giao.

Với cả trăm vị, mỗi vị thường giao ít nhất 8 bộ một ngày, tôi làm việc quần quật từ 8 giờ đến tận 22 giờ có khi 23 giờ mới xong công việc (sau này quen dần thì đỡ hơn). Nhưng điều làm tôi và tất cả những người từng đảm nhận vị trí officer’s checker đau đầu nhất là những lúc làm mất đồ hay lộn đồ của các vị (chuyện này xảy ra như cơm bữa trên tất cả tàu của Star Cruises).

Nhân viên nhà hàng: Phải “sắm” đai thắt lưng

Nhưng dù gì đi nữa thì tôi cảm thấy mình vẫn còn may mắn lắm khi so với một số người làm ở các vị trí khác, trong đó “nổi tiếng” nhất trên các tàu Star Cruises là nhân viên phục vụ nhà hàng Bella Vista tàu Super Star Virgo. Một ngày làm việc của họ có thể bắt đầu từ 6 giờ và kết thúc lúc 23-24 giờ. Thêm nữa là tất cả họ đều phải bưng bê nặng nề nên hầu như đều trang bị cho mình đai thắt lưng!

Còn với nhân viên chia bài (dealer) thì nỗi khổ là mỗi bữa ăn chỉ có khoảng 15-20 phút. Đường từ chỗ làm đến chỗ ăn xa, đi đến được chỗ ăn lại phải xếp hàng nên có lúc mới lấy thức ăn xong thì cũng vừa hết giờ, phải chạy cuống cuồng về chỗ làm. Buồn nhất là lúc bị những khách chơi bài thua có những lời lẽ xúc phạm, thậm chí hăm dọa!

Buồn vui thời xa nhà

Các tàu lớn như Super Star Virgo, Super Star Aries, Super Star Gemini, Star Pisces... có trang bị những phương tiện giải trí và thể dục cho nhân viên. Nhân viên có thể đến crew gym để tập thể dục, rảnh thì có thể xuống hồ bơi hay đến crew bar (quán bar dành cho nhân viên) trò chuyện và uống rượu bia, hút thuốc... Nhân viên cũng có thể gửi mail hoặc điện thoại trực tiếp về nhà từ trên tàu. Mỗi ngày hầu như mỗi tàu đều có tổ chức những cuộc vui chơi như hát karaoke, xem phim, trình diễn múa, xiếc...

Điều mà hầu hết nhân viên thích thú nhất là shore leave (rời tàu lên bờ chơi mỗi khi tàu cập bến). Song không phải cứ tàu cập bến là có thể shore leave vì lúc ấy có thể bạn đang trong giờ làm việc hay khoảng thời gian shore leave ngắn vì phải tranh thủ giờ về để kịp vào ca hoặc nếu muốn đi thì đành phải “thiếu ngủ”. Có lần tôi đang làm ca tối, 8 giờ hết ca. 9 giờ từ Port Klang tôi đi ra Kuala Lumpur, thủ đô

Malaysia chơi tới 17 giờ, về ngủ được 2 tiếng và tiếp tục lao vào công việc. Shore leave vui nhưng có khi nó cũng gây đau khổ, đặc biệt là khi shore leave ở Singapore. Mỗi lần shore leave ở Singapore, nhân viên phải mang theo hộ chiếu và điều đau khổ là đã có người làm mất hộ chiếu phải trở về nước một - hai ngày sau đó.

Bất ngờ tìm được một nửa của mình rồi tiến tới kết hôn là điều rất vui. Trên tàu Super Star Virgo có một bạn gái người Việt đã gặp, yêu và kết hôn với một bạn người Ấn Độ. Nhớ nhà là điều khó tránh khỏi, nhất là vào những lúc gặp phải những chuyện buồn do xung đột với bạn cùng phòng hay bạn đồng nghiệp... Với nhiều nhân viên người Việt Nam lần đầu tiên đến với Star Cruises, đó còn là việc thời gian đầu không hiểu được những gì cấp trên và bạn đồng nghiệp nói nên cảm thấy hết sức hụt hẫng.

Nhân viên Việt Nam và các đồng nghiệp trên tàu Star Cruises

Hiện nay, ở khu vực phía Nam, Công ty Thương mại Dịch vụ TSC TPHCM (thuộc Phòng Thương mại - Công nghiệp VN) là đơn vị duy nhất được Bộ LĐ - TB - XH cấp giấy phép tuyển dụng lao động đi làm việc cho tập đoàn tàu du lịch biển Star Cruises (Malaysia). Bắt đầu triển khai việc đưa lao động VN đi làm việc trên tàu từ tháng 7 - 2000, đến nay, Công ty TSC đã tuyển được gần 500 nhân viên cho Star Cruises. Ông Nguyễn Văn Dũng, Giám đốc Công ty TSC, nhận định: “Công việc trên tàu rất hấp dẫn, chuyên nghiệp, đem lại thu nhập cao. Trong thời gian qua, đông đảo người lao động chưa thật sự tận dụng được cơ hội việc làm này là do “đói” thông tin”.

Đôi nét về Star Cruises

Star Cruises là tập đoàn du lịch đường biển lớn thứ ba thế giới, đứng đầu châu Á, có 10 con tàu đưa khách đi du lịch vòng quanh các nước trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Với sức chứa khoảng 1.000 - 1.200 khách du lịch và hơn 1.000 nhân viên phục vụ, tàu có đầy đủ các loại hình vui chơi giải trí, đáp ứng đầy đủ nhu cầu của du khách. Hàng năm, những tàu này tuyển hàng ngàn nhân viên từ nhiều nước trên thế giới, hàng trăm nhân viên từ VN để làm việc.

Công việc trên tàu bao gồm: hướng dẫn viên cho khách lên tàu đi tham quan; nhân viên phục vụ bàn, phòng, bếp ăn, câu lạc bộ giải trí, casino... Hầu hết các công việc đều khá nhẹ nhàng, không bắt buộc người lao động làm việc ở cường độ cao. Nhân viên làm việc theo ca, không quá 10 tiếng/ngày với mức lương bình quân tối thiểu từ 250 - 300 USD/tháng và các khoản thưởng. Đối với những nhân viên làm việc lâu năm sẽ có thêm khoản tiền thâm niên, cứ sau một lần tái ký hợp đồng, người lao động được tăng thêm 100USD/tháng. Trong thời gian làm việc, nếu người lao động có năng lực, trình độ nghiệp vụ cao sẽ được cử làm quản lý với mức lương hậu. Theo ông Đỗ Chí Dũng, phụ trách lao động - tuyển dụng Công ty TSC, đã có nhiều người được trả mức lương 900 USD/tháng.

Được đào tạo chuyên nghiệp

Hầu hết các nhân viên đều được hãng tàu đào tạo lại bằng việc nâng cao nghiệp vụ như lễ tân, ngoại ngữ... và trang bị phong cách làm việc hiện đại. Anh Tân Quốc Việt, người đã hai lần ký hợp đồng đi làm việc trên tàu, cho biết: “Công việc của tôi là chia bài cho các casino, mức lương gần 300 USD/tháng. Ban đầu, công việc khá lạ lẫm, nhưng qua một tháng đào tạo, tôi đủ tự tin để làm tốt công việc”. Chị Trần Lam Thảo, nhân viên phục vụ trên tàu, cho rằng: “Không chỉ được đi đây đi đó, được tiếp xúc với nhiều nền văn hóa khác nhau, làm việc trên tàu Star Cruises giúp bạn trẻ trưởng thành hơn, chững chạc hơn vì được đào tạo căn bản, được làm việc với một phong cách chuyên nghiệp”.

Mỗi ngày làm việc trên tàu, bạn phải sử dụng tiếng Anh với các đồng nghiệp từ 20 quốc tịch khác nhau và các khách du lịch đến từ khắp nơi trên thế giới. Cho nên, sau khi kết thúc công việc trên tàu, bạn dễ dàng tìm được những công việc thích hợp ở các khách sạn cao cấp. Minh chứng cho điều này là trường hợp của gần 20 bạn trẻ, sau nhiều đợt làm việc trên tàu Star Cruises, hiện đang được khách sạn Caravelle (TPHCM) tuyển mộ.

Điều kiện để được làm việc trên tàu

Trước hết, bạn phải trải qua một đợt sát hạch hồ sơ để được đánh giá có đủ điều kiện để thi tuyển hay không. Yêu cầu ban đầu bao gồm: nam, nữ tuổi từ 18 đến 28; tốt nghiệp THPT trở lên; có sức khỏe; ngoại hình dễ coi (nam cao 1,7m trở lên, nữ cao 1,6m trở lên); không mắc bệnh truyền nhiễm; tiếng Anh nghe, nói và giao tiếp tốt, ưu tiên cho những người biết thêm tiếng Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản.

Nếu hồ sơ đạt yêu cầu, công ty tuyển dụng sẽ mời bạn dự phỏng vấn sơ tuyển với mục đích kiểm tra ngoại ngữ và khả năng đối phó tình huống của bạn. Khi đã qua vòng sơ tuyển, bạn sẽ được mời phỏng vấn lần 2 và tổ chức nhân sự của tập đoàn Star Cruises tại VN sẽ đưa ra quyết định có tuyển dụng bạn hay không. Một hợp đồng làm việc trên tàu Star Cruises thông thường được ký trong 10 tháng. Nếu tuân thủ kỷ luật lao động tốt, nhân viên có thể được tái ký hợp đồng nhiều lần sau đó. Bạn không phải tốn bất kỳ một khoản tiền lệ phí tuyển dụng hay khoản tiền đặt cọc nào ngoài chi phí khám sức khỏe, làm hộ chiếu, học lớp tập huấn an toàn trên biển, học bơi, học văn hóa... khoảng 2 triệu đồng, bạn phải tự chi trả.

Ông Jimmy Ong, Giám đốc điều hành Công ty Alliances Ltd - đại diện tập đoàn Star Cruises tại VN: Lao động VN có nhiều ưu thế “So với lao động các nước đòi hỏi mức lương quá cao, như Nhật Bản chẳng hạn, lao động VN chấp nhận mức lương vừa phải nhưng có năng lực tốt và tinh thần làm việc cần cù. Đó chính là ưu thế của các bạn. Tập đoàn Star Cruises đánh giá cao điều này và năm 2003, nhu cầu tuyển dụng đối với nhân viên VN là không hạn chế. Chúng tôi hy vọng sẽ nhận được sự hợp tác tích cực và hiệu quả”.

Một Số Hình Ảnh Về Tàu Star Cruises