Bản in của bài viết

Hình ảnh cô gái trên Sao Hỏa chỉ là một viên đá

26/01/2008

Ý kiến cho rằng có thể có sự sống trên sao Hỏa đã được tranh luận hàng thế kỷ qua. Thế rồi gần đây những người ủng hộ quan điểm này lại được dịp lên tiếng khi Nasa công bố các bức ảnh về bề mặt sao Hỏa do robot Spirit chụp có hình dáng giống như một cô gái. Một vài trang web đã vin cớ vào ngay bức ảnh này và cho rằng đó là một hình người sao Hỏa. Nhưng thực sự đó là cái gì? Theo các nhà thiên văn học thì đó chỉ là một viên đá. Từ một khoảng cách xa như vậy khó mà có thể nhận ra được một hình mặt người. Sao Hỏa cách chúng ta khoảng 35 triệu dặm (tùy vào thời điểm). Các kính thiên văn tốt nhất cũng không thể giúp nhìn ra các đặc điểm bề mặt sao Hỏa, do vậy Nasa đã đưa các thiết bị robot lên trên đó cùng với các camera. Việc nhiều người nhìn ra một hình người trên sao Hỏa cũng không khác gì đôi khi ta nhìn ra một hình giống mặt người trên các đám mây. Các vết mực hay vết bẩn cà phê cũng có thể tưởng tượng ra các hình khác nhau. Đó chỉ là hiện tượng ảo giác (pareidolia) khá phổ biến trong tâm lý học. Ví dụ về hiện tượng này có thể có ở khắp nơi. Nếu bạn nhìn vào bản đồ bang NewHampshire, có lẽ bạn cũng có thể tưởng tượng ra đủ thứ. Dẫn chứng rõ ràng cho cách giải thích hiện tượng tâm lý này là bức hình “cô gái” của tầu Spirit thực sự không giống người sao Hỏa (bởi vì chúng ta đâu có biết người sao Hỏa trông như thế nào !), mà “cô nàng” lại giống một người Trái đất hơn. HÌnh ảnh đó là sự diễn dịch của con người. Nếu bạn nhìn rộng ra xung quanh “hình người” đó, bạn sẽ nhận thấy một số tảng đá và các hình thù trông không giống người nhưng lại giống các sinh vật khác (Trái đất), như hình con rắn hay con tê tê. Ngay ở góc dưới bên phải ta cũng có thể thấy hình giống như cái đầu của một giống bò sát đang giương mắt nhìn v.v.. Đây cũng không phải là lần đầu tiên các bức hình của Nasa bị cho là có mang hình người sao Hỏa. Vào năm 1976, một người đàn ông tên là Richard Hoagland đã cho rằng các bức ảnh chụp ở vùng Cydonia của sao Hỏa có hình một bộ mặt người và đó là bằng chứng rõ ràng về sự tồn tại của người ngoài hành tinh. Theo nhà thiên văn học Phil Plait của trang web Bad Astronomy, nếu bức hình đó đúng là mô tả một người trên sao Hỏa, người đó phải cực nhỏ bé. “ Có lẽ chỉ bằng cái miệng chén. Viên đá trên sao Hỏa thực sự chỉ có vài inh sơ, và chiếc camerra của robot Spirit cũng cách nó chừng vài mét. Gió sao Hỏa thổi qua hàng triệu năm đã tạc lên bức tượng này. Mà xu hướng của con người là luôn nhận ra nét gì đó quen thuộc khi nhìn vào các hình thù hỗn độn” Plait nói. Mặc dầu đã có những giải thích về mặt khoa học và tính logic rằng hình ảnh đó chỉ là một viên đá chứ không phải một sinh vật nào cả, những người tin vào UFO và những người theo thuyết hoài nghi vẫn cứ tiếp tục tin vào lý luận của họ. Thực ra thì cũng không khó khăn để chỉ ra rằng hình ảnh đó có phải là một sinh vật hay không. Robot Spirit sẽ chụp một bức hình khác ngay tại chỗ đó sau vài tuần. Nếu bức hình đó vẫn y nguyên, đó phải là một viên đá, trừ phi người tí hon sao Hỏa có thể giữ nguyên vị trí như tượng trong suốt thời gian đó (ở một số nước, có những người đứng bất động, đóng giả tượng để kiếm sống, nhưng có lẽ không quá 30 phút một lần). Đây cũng chính là cách mà hình “Bộ mặt người” nổi tiếng trên sao Hỏa đã được làm sáng tỏ. Vào ngày 5/4/1998, tầu thăm dò sao Hỏa Mars Global Surveyor đã chụp những bức ảnh của “bộ mặt” nhưng có độ phân giải cao hơn lần chụp năm 1976 nhiều. Các bức hình mới đã cho thấy phần bề mặt đó đã bị ăn mòn mạnh và bộ mặt được tạo thành chẳng qua là do hình ảnh có độ phân giải thấp và thực sự đó chỉ là một trò đùa của ánh sáng. Giả thuyết Hoagland đã bị bác bỏ.