Phân tích mối quan hệ biên chứng giữa ...

Câu 1: Phân tích mối quan hệ biên chứng giữa vật chất và ý thức? ý nghĩa của nó đối với công cuộc đổi mới ở nước ta hiện nay?
          Khái niệm:
          Vật chất là một phạm trù triết học dùng để chỉ hiện thức khách quan được dem lại cho con người trong cảm giác, được cảm giác của chúng ta chép lại, chụp lại, phản ánh và tồn tại không lệ thuộc vào cảm giác.
          Ý thức là hình ảnh chủ quan của thế giớio khách quan.
          Phản ánh của ý thức không phải là bản copy mà phản ánh có chọn lọc, sáng tạo.
          * Mối quan hệ biên chứng giữa vật chất và ý thức:
          - Vai trò quyết định của vật chất đối với ý thức:
          Vật chất là cái có trước ý thức, ý thức là cái có sau, vật chất quyết định ý thức. Vật chất ở đây được hiểu là: cơ sở vật chất kinh tế, điều kiện vật chất, hiện tượng khách quan, quy luật khách quan…là tiền đề nguồn gốc cùa sự ra đời, tồn tại và phát triển của ý thức.
          Điều kiện vật chất như thế nào thì ý thức phản ánh như thế ấy.
          Vật chất luôn vận động, biến đổi, phát triển không ngừng thì ý thức củng vận động, biến đổi và phát triển theo.
          Như vậy vật chất quyết định cả nội dung, khuynh hướng vận động và phát triển ý thức, vật chất còn là điều kiện, môi trường để thực hiện hoá ý thức.
          Ví dụ: vật chất cụ thể ơ đây là quy luật thời tiết bốn mùa.
          - Sự tác động trở lại của ý thức đối vơi vật chất:
          Ý thức phản ánh hiện thực khách quan vào óc người, giúp ta hiểu được bản chất, quy luật vận động, phát tiển của sự vật, hiện tượng. Từ đó đề ra phương hướng, mục tiêu, biện pháp hành động cải tạo sự vật.
          Nhờ ý thức con người biết lựa chọn những khả năng đúng, phù hợp trong nhiều khả năng của sự vật, nhờ đó mà có thể tác động, thúc đẩy cho sự vật phát tiển đi lên.
          Ví dụ: trong phân công bổ nhiệm cán bộ.
          Ý thức tự bản thân nó không loàm được gì cả. Nó chỉ có tác dụng khi đưa vào thực tiễn, thông qua hành động thực tiễn để hiện thực quá tư tưởng ý thức.
          Sự tác động trở lại của ý htức đối với vật chất thường theo hai hướng: nế nó phản ánh đúng hiện thực khách quan, quy luật khách quan thì sẽ thúc đẩy hiện thực phát tiển; giúp con người cải tạo hiện thực có hiệu quả. Ngược lại nếu nó phản ánh không đúng hiện thực khách quan thì sẽ kìm hãm sự phát tiển của hiện thực.
          Ví du: trog việc chăn nuôi nếu ta hiểu được tập tính sống, điều kiện phát tiển của nó thì ta sẽ có cách nuôi, chăm sóc hợp lý…
          * Ý nghĩa của nó đối với công cuộc đổi mới ở nước ta hiện nay:
          Từ nguyên lý vật chất quyết định ý thức, từ đại hội đại biểu lần thứ VI đảng ta đã rút ra bài học phải xuất phát từ thực tế khách quan tôn trọng  và hành động tuân thủ quy luật khách quan. Trong một thời gian dài, chúng ta đã mắc bệnh chủ quan, duy ý chí xã hội thực tế khách quan. Cơ sở vật chất còn thấp kém nhưng nôn nóng muốn đốt cháy giai đoạn vì vậy phải trả giá cho những sai lầm đó.        Muốn xây dựng thành công CNXH phải có cơ sở hạ tầng của CNXH, phải có co sở vật chất phát triển. Để có được điều này đảng ta chủ trương: phát triển nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần theo định hướng XHCN. Các thành phần kinh tế được tư do kinh doanh và phát tiển theo khuôn khổ pháp luật, được bình đẳng trước pháp luật. Mục tiêu là làm cho kinh tế quốc doanh và kinh tế tập thể đóng vai trò chủ đạo.
Trong công cuộc đổi mới của nước ta hiện nay đảng ta đã nhận thức và đưa ra chủ trương đúng đắn là: phải đổi mới nền kinh tế là nhiệm vụ trọng tâm, xây dựng đảng là nhiệm vụ then chốt, thực hiện dân chủ hoá đời sống xã hội.
 
          Nắm vững nguyên lý ý thức tác động tích cực trở lại đối với vật chất Đảng ta đề ra chủ trương đổi mới và phải đổi mới trước hết là đổi mới tư duy. Đổi mới tư duy làm tiền đề để đổi mới trong hoạt động thực tiễn.
 
          Trong hoạt động nhận thức và thực tiển chúng ta phải đảm bảo nguyên tắc khách quan của mọi sự xem xét. Phải luôn xuất phát từ thực tế, tôn trọng và hành động theo quy luật khách quan, đẩy mạnh và phát tiển nền kinh tế thị trường định hướng XHCN, tạo tiền đề cho ý thức mới phát tiển.
          Đảng ta lấy chủ nghiã Mác-Lê Nin, tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng kim chi nam cho mọi hành động; phát huy tinh thần năng động sáng tạo của ý thức, phát huy nhân tố con người phục vụ công cuộc đổi mới và xây dựng bảo vệ đất nước.
          Vai trò tích cực của ý thức là quyết định sự thành bại của con ngườii trong hoạt động thực tiễn do đó phải: hình thành một ý thức đúng, tổ chức hoạt động theo quy luật triệt để khai thác điều kiện khách quan; khắc phục thái độ trông chờ ỷ lại, phê phán mọi biểu hiện của chủ nghĩa duy tâm, chu quan, nóng vội; giáo dục, nâng cao trình độ tri thức khoa học cho nhân dân nói chung, nâng cao trình độ cho cán bộ, đảng viên nhất là trong điều kiện hiện nay.