I
/ ĐÔI NÉT VỀ TIỂU SỬ : Thân thế: (SGK ) : Cuộc đời (sgk) ð
Bác Hồ là vị lãnh tụ vĩ đại. Sự nghiệp cách mạng là sự nghiệp lớn lao
nhất trong cuộc đời cách mạng của Người . Song Bác còn để lại cho dân tộc ta
một di sản vô giá: Đó là Văn chương! II/ QUAN ĐIỂM SÁNG TÁC Hồ Chí Minh xem Văn nghệ là một
hoạt động tinh thần phong phúvà phục vụ có hiệu quả cho sự nghiệp Cách mạng,
góp phần vào nhiệm vụ đấu tranh, phát triển xã hội. Nhà văn phải gắn liền với
xã hội. Nói cách khác, văn học là một thứ vũ
khí đấu tranh cách mạng,nhà văn phải là người chiến sĩ trên mặt trận Văn hoá
nghệ thuật. Quan điểm ấy được thể hiện rõ trong “ Cảm tưởng đọc thiên gia
thi “® Chất thép ở đây chính là xu
hướng Cách mạng và tiến bộ về tư tưởng. Đó cũng chính là sự tiếp tục những tư
tưởng tiến bộ của văn hoá quá khứ. Trong “ Thư gởi các hoạ sĩ nhân dịp
triển lãm hội hoạ 1951”, Người lại khảng định: “ Văn hoá nghệ thuật
cũng là một mặt trận. Anh chị em là chiến sĩ trên mặt trận ấy”. Hồ Chí Minh đặc biệt chú trọng
đến đối tượng thưởng thức và tiếp nhận văn chương trong quảng đại quần chúng
nhân dân. Trong thời đại Cách mạng, phải coi
quảng đại quần chúng nhân dân là đối tượng phục vụ. Người nêu kinh nghiệm
chung cho hoạt động báo chí văn chương: “ Viết cho ai?”, “ Viết để làm
gì?”, “ Viết cái gì?”, “ Viết như thế nào?”… wTác phẩm văn chương phải có tính chân
thật, hình thức phải trong sáng, giản dị, dễ hiểu. Người luôn yêu cầu văn nghệ sĩ phải “ Miêu
tả cho hay, cho chân thật, cho hùng hồn” những đề tài phong phú của hiện thực
Cách mạng, phải chú ý nêu gương người tốt việc tốt, uốn nắn phê phán cái
xấu. Bác nhấn mạnh: Chân thật luôn là cái gốc của văn chương. Nhà văn phải
chú ý đến hình thức biểu hiện, tránh lối viết cầu kỳ xa lạ. Bác đặc biệt chú
ý đến việc giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt. 8 Tóm lại : Trong sáng tác, Người luôn xác định rõ mục
đích , đối tượng, nội dung và hình thức của văn học.Các sáng tác của Người vì
thế rất đa dạng, phong hpú và đặc sắc. II/ SỰ NGHIỆP VĂN HỌC CỦA NGUYỄN ÁI
QUỐC – HỒ CHÍ MINH . u Nhận định chung: Hồ Chí Minh để lại một sự nghiệp văn
chương “Lớn lao về tầm vóc, phong phú đa dạng về thể loại và đặc sắc về
phong cách sáng tạo” dù Bác không bao giờ tự nhận là nhà văn, nhà thơ. v Ba lĩnh vực chủ yếu : a)Văn chính luận: Mục đích sáng tác: Đấu tranh
chính trị mà cụ thể là tiến công trực diện kẻ thù hoặc thể hiện những nhiệm
vụ Cách mạng của dân tộc. s
Tác phẩm tiêu biểu : - Bản án chế độ thực dân Pháp (1925) thiên phóng sự đặc sắc viết bằng tiếng Pháp tố cáo trực diện chế độ thực dân Pháp, phản ánh nỗi khốn khổ của người dân thuộc địa và kêu gọi thức tỉnh tinh thần đấu tranh của người dân nô lệ. - Tuyên ngôn độc lập (1945)
văn kiện chính trị có giá trị về nhiều mặt lịch sử, pháp lí, nhân bản, áng văn
chính luận mẫu mực. - Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến
(1946) - Không có gì quí hơn độc
lập, tự do (1966) tiếng gọi của non
sông đất nước trong những giờ phút thử thách đặc biệt vừa hào hùng vừa tha
thiềt làm rung động hàng triệu trái tim yêu nước. - Di chúc là lời căn dặn
thiết tha, mang tính chiến lược trong hướng phát triển của đầt nước, thấm
đượm tình yêu thương con người. b. Truyện và kí : * Mục đích sáng tác
: - Hỗ trợ cho văn chính luận. - Nói lên bản chất của
đối tượng, chỉ ra sự thật còn bị che giấu. * Tác phẩm tiêu biểu
: - Tập Truyện và ký gồm 7
tác phẩm, viết bằng tiếng Pháp, đăng rãi rác trên các tờ báo Pháp ( Nhân đạo,
Người cùng khổ) trong thời gian từ năm 1922-1925. ® Ngòi bút
truyện ngắn chủ động, sáng tạo và hiện đại. - Các truyện ngắn : Pan, lời
than vãn của Bà Trưng Trắc, con người biết mũi hun khói, Vi hành, Những trò lố
hay là Varen và Phan Bội Châu. - Ngoài ra còn có truyện
ngắn “Giấc ngủ mười năm” (1949- bút danh Trần Lực ), các tác phẩm ký : Nhật
ký chìm tàu (1931), Vừa đi đường vừa kể chuyện (1963). c.Thơ ca: * Mục đích sáng tác
: - Cổ động
tuyên truyền cách mạng. - Bộc lộ cảm
xúc tình cảm của Bác. * Tác phẩm tiêu biểu
: - Nhật kí trong tù. - Một số bài thơ trước và sau
Cách mạng tháng Tám : Ghi lại thời kì hoạt động bí mật (Pác Bó hùng vĩ, Tức
cảnh Pác Bó), cổ động tuyên truyền cách mạng (Ca sợi chỉ, Bài ca du kích) - Thơ thời kì kháng chiến
chống Pháp (1946 ® 1954 ) :
Lòng yêu nước thiết tha thể hiện qua nỗi lo lắng trước tình hình đất nước
(Cảnh khuya, Đi thuyền trên sông Đáy), động viên, ca ngợi và tự hào trước sức
mạnh của quân dân. - Thơ chữ Hán : Gồm 36 bài sáng
tác ở nhiều thời điểm. Đề tài phong phú, tứ thơ phóng khoáng. Þ Thơ ca là
lĩnh vực nổi bật trong giá trị sáng tạo văn chương của Hồ Chí Minh. IV. Vài
nét về phong cách nghệ thuật của HCM : 1) Đặc điểm chung : *
Rất đa dạng mà thống nhất ; ngắn gọn, giản dị, mà hàm súc. *
Có sự kết hợp sâu sắc tự bên trong mối quan hệ giữa chính trị và văn
học, tư tưởng và nghệ thuật, truyền thống và hiện đại.(Nhận định của Sgk tr
11) 2) Phong cách nghệ thuật của HCM
qua từng loại hình a. Văn chính luận : * Tư duy sắc sảo, giàu trí thức văn hóa, gắn
lí luận với thực tiễn, giàu tính luận chiến, vận dụng có hiệu quả nhiều
phương thức biểu hiện. * HCM là người đầu tiên ở VN
sủ dụng có hiệu quả cao thể văn chính luận hiện đại. b. Truyện và ký : * Ngòi bút truyện ngắn chủ động,
sáng tạo, giàu chất trí tuệ và tính hiện đại. * Truyện ngắn và ký của NAQ đã
mở đầu và góp phần đặt nền móng đầu
tiên cho văn xuôi cách mạng VN đầu thế kỷ XX. c. Thơ ca : Phong cách nghệ thuật thơ của HCM
rất đa dạng * Cổ thi : hàm súc, uyên thâm
đạt chuẩn mực cao về nghệ thuật mang đặc điểm thơ ca cổ phương Đông. * Thơ hiện đại (cổ động tuyên truyền cm ): nhiều thể loại
chan chứa nhiệt tình cách mạng. V.Kết
luận : Văn thơ HCM thể hiện sâu sắc tấm lòng
yêu thương và tâm hồn cao cả của Người. Đó là tiếng nói nhân danh người cùng
khổ đấu tranh đòi quyền sống, nhân danh một dân tộc bảo vệ quyền độc lập, tự
do. |
VnVista I-Shine
© http://vnvista.com