Bản in của bài viết

Tiết:02 – 03

VÀO PHỦ CHÚA TRỊNH

( Trích” Thượng kinh ký sự” – Lê Hữu Trác)

A. MỤC TIÊU BÀI HỌC:

Giúp HS:

• cảm nhận được giá trị hiện thực sâu sắc với ngòi bút ký sự chân thực sắc sảo của tác phẩm cùng thái độ và tấm lòng của một danh y qua việc phản ánh cuộc sống, cung cách sinh hoạt nơi phủ chúa Trịnh

• Hiểu thêm về sự phát triển của văn chương tiếng Việt qua thể ký…

B. PHƯƠNG TIỆN THỰC HIỆN
Sách giáo khoa, sách giáo viên.

• Giáo án Ngữ văn 11 - Nguyễn Trọng Hoàn – Nguyễn Khắc Đàm – NXB Hà Nội

• Tài liệu hướng dẫn , bồi dưỡng nghiệp vụ hè 2007.

C.TIẾN TRÌNH BÀI hcọ

I.TÌM HIỂU CHUNG

1.Tác giả

a) Cuộc đời:

+ Người làng Liên Xá, huyện Đường Hào, phủ Thượng Hồng, trấn Hải Dương

+Tên hiệu Hải Thượng Lãn Ông ( Ông già lười ở đất Thượng Hồng) -> Lười làm quan, biếng danh lợi…

+ Gia đình có truyền thống hoc hành và thư cử đỗ đạt làm quan.

b) Sự nghiệp: Ngoài tài chữa bệnh, ông còn là người soạn sách, truyền bá y học…

+ Bộ Hải Thượng y tông tâm lĩnh gồm 66 quyển biên soạn trong 60 năm được coi là tác phẩm y học xuất sắc nhất trong thời Trung đại.

2. Tác phẩm “ thượng kinh ký sự: ( 1782)

+Là quyển cuối cùng trong bộ Hải thượng y tông tâm lĩnh , đánh dấu sự phát triển của văn học ( Văn xuôi tiếng Việt, thể ký)

Tác phẩm ghi nhận những điều mắt thấy tai nghe khi tác giả được mời vào kinh chữa bệnh cho Thế tử Cán cho tới khi ông về lại Hương Sơn ..

3.Vị trí đoạn trích:

Đoạn trích ghi lại thời điểm: Sau khi ông vào kinh, đang tá túc tại nhà Quận Huy Hoàng Đình Bảo thì ông được mời vào phủ chúa Trịnh để xem bệnh cho Thế tử Cán. Đây là lần đầu tiên ông bước chân vào chốn thâm nghiêm này.

II.ĐỌC HIỂU VĂN BẢN:

1) Quang cảnh, cung cách sinh hoạt trong phủ Chúa

a) Quang cảnh trong phủ chúa

+Cực kỳ lộng lẫy, tráng lệ, không đâu sánh bằng:

- Cây cối um tùm, chim kêu ríu rít, danh hoa đua thắm

-Những “ đại đường”, “Quyển bồng” với kiệu son võng điều, đồ nghi trượng sơn son thếp vàng

- Nội cung qua năm sáu lần trướng gấm với những trướng gấm, màn là, sập vàng, ghế rồng, đèn sáng lấp lánh, hương hoa ngào ngạt…

( Hình dung màu sắc, đường nét, hương sắc của vườn cây, lầu son gác tía, mân vàng chén bạc, sơn hào hải vị…)

• ’ Tác giả là con quan, đã từng nhiều lần vào tử cấm thành mà vẫn ngỡ ngàng trước quang cảnh nơi phủ chúa…

b) Cung cách sinh hoạt

-Cách nói năng:

+ Trịnh Sâm thì dùng từ thánh chỉ(4 lần), thánh thượng(3 lần)

+Trịnh Cán thì:Thánh thể(1lần)

+ Các chức sắc trong phủ: Quan chánh đường, các vị lương y, của sáu cung ba viện, kẻ truyền tinđông đảo nhộn nhịp.

+ Phủ chúa ra vào phải có thẻ; lương y khám bệnh cũng phải lạy bốn lạy , xin phép mới được cởi áo thế tử…

+ Xung quanh chúa là các cung tần phi nữ, trướng rủ màn che, ð Thâm cung như âm cung, quyền uy tột đỉnh và xa hoa , trụy lạc

c)Thái độ của tác giả đối với cuộc sống nơi phủ chúa

Tác giả dửng dưng trước những những quyến rũ vật chất,cảnh sống xa hoa bởi nó được xây bằng xương máu của nhân dân…

+ Không đồng tình với cuộc sống quá no đủ phè phỡn tiện nghi nhưng thiếu khí trời và không khíi tự do…

=>Tóm lại:Qua cách nói mỉa mai châm biếm của tác giả, ta thấy

Sự lộng quyền của nhà chúa với quyền uy tối thượng và nếp sống hưởng thụ cực kỳ xa hoa của chúa Trịnh cùng gia đình; sự thật bù nhìn của vua Lê khi ấy…

2) Thế tử Cán và thái độ con người Lê Hữu Trác:

a) Thế tử Cán:

Nơi thế tử ngự là nơi thâm nghiêm tối tăm ; bao quanh là vật dụng gấm vóc, lụa là vàng ngọc…

+ Người đông nhưng im lặng, thiếu sinh khí.

+ Không khí lạnh lẽo tù túng

+ Hình hài : tinh khí khô hết, mặt khô, rốn lồi to, gân xanh, chântay gầy gò, …nguyên khí đã hao mòn, thương tổn quá mức…mạch bị tế sác…âm dương đều bị tổn hại.”

=> Cuộc sống vật chất đầy đủ giàu sang nhưng phẩm chất tinh thần, ý chí nghị lực trống rỗng.Đó cũng chính là hình ảnh suy yếu muc6 ruỗng của tập đoàn phong kiến Lê – Trịnh Những năm cuối TK XVIII.

b) Thái độ, con người Lê Hữu Trác:

+Tác giả là một thầy thuốc giỏi, có kiến thức sâu rộng và dạn dày kinh nghiệm…

+ Bên cạnh tài năng, ông còn là một thầy thuốc có lương tâm và đức độ…

’ Đoạn trích cho ta thấy phẩm chất cao quý: Khinh thường danh lợi, quyền quý, yêu thích cuộc sống tự do thanh đạm chốn quê nhà.

3) Nét đặc sắc trong bút pháp của tác giả:

+Cách quan sát tỉ mỉ, ghi chép trung thực, tả cảnh tả người sinh động, không bỏ sót chi tiết nhỏ nào tạo nên cái thần của cảnh và việc.

+Cách kể diễn biến câu chuyện và sự việc khéo léo,lôi cuốn người đọc.

-> Giá trị hiện thực sâu sắc

III.CỦNG CỐ:

• Với lối viết theo thể ký, ghi chép lại những người thật việc thật, đoạn trích Vào phủ chúa trịnh giúp cho ta có được một tài liệu quý vào thời vua Lê chúa ,Trịnh mà cho tới naytoàn bộ di tích này hầu như đã biến mất.

• Qua cách miêu tả người tả cảnh rất khách quan, tác giả đã ngẩm phê phán kín đáo cảnh giàu sang xa hoa quyền uy ghê gớm của chúa Trịnhđồng thời thể hiện tâm hồn cao thượng, khát khao cuộc sống tự do không màng danh lợi của vị danh y Hải Thượng Lãn Ông.

• GHI NHỚ:

SGK (9)

D. DẶN DÒ:

• Hãy dựng lại hình tượng nhà văn Lê Hữu Trác qua đoạn trích Vào phủ chúa Trịnh..

E.CHUẨN BỊ:

• Soạn bài Từ ngôn ngữ chung đến lời nói cá nhân

– —– µ —– —

bởi: nghiadethuongb8 trong Sep 15 2007, 09:07 PM

thây ơi em ko thay bài ?chi co bai vào phủ chúa trinh thôi

bởi: Quynh Tien trong Sep 16 2007, 08:36 PM

Trong đoạn trích tác giả có kể ra rất nhiều người phục vụ, từ quan quân đến người hầu. Điều này gợi ra cho chúng ta suy nghĩ như thế nào về uy quyền của chúa Trịnh Sâm?

bởi: Guest trong Aug 26 2010, 09:49 PM

hay lắm

bởi: Guest trong Aug 26 2010, 09:50 PM

chả hay j có j mà hay ngu tkế

bởi: SkyHenbOy trong Aug 29 2010, 09:53 PM

thầy ơi mún XEM bài tiếp theo như nào

bởi: Guest_linh_* trong Aug 30 2010, 06:54 PM

cha co tom tat jiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii

bởi: Guest_linh_* trong Aug 30 2010, 06:56 PM

kho hiu that,po tay.com

bởi: baocxht trong Jul 21 2011, 04:22 PM

thay oi  bai thay  dua lop 1 cung viet dc  y' wen  mau~ jao'  thay nen ve que chan zit.. dy 

bởi: pna_na trong Aug 2 2011, 07:46 AM

các cậu fai pít cảm ơn thầy chứ. thầy đã giúp bọn n\mình mà, sao các cậu lại ns những lời đó( chả có tóm tắt jjjjjjjjjj.......)như thế là mất lịch sự đó. thầy ơi em cảm ơn thày nhìu ajk!

bởi: thag trong Aug 2 2011, 01:34 PM

rất hay..nó júp ch0 e rất nhiều..tuy k có đủ nhữg j e cần nhưg vẫn cảm ơn thay nhiều

bởi: TuổiTeen95 trong Aug 2 2011, 08:37 PM

Hix Hu Hu sao ko chuyen dc đề tài khác vay hix hu hu 

bởi: Guest_Tuan_* trong Aug 4 2011, 07:33 PM

co ai biet tom tat bai nay ko?

bởi: Guest trong Aug 7 2011, 06:23 PM

bởi: quoatxu_95 trong Aug 16 2011, 10:20 PM

hay

bởi: nhoxhoxchu trong Aug 17 2011, 07:50 PM

thay oi sao k co bai "chan dung cua le huu trac dc the hien nhu the nao trong doan trich vao phu chua trinh

bởi: Guest trong Aug 19 2011, 08:12 AM

thay sao ko co bai:dung lai chan dung cxua lehuu trac vay thay
thay co the lap cho em dan y thoi duoc ko thay cam on thay nhjeu

bởi: ntnuong1995 trong Aug 24 2011, 08:39 PM

em cam on thay nhiu tuy khong day du nhung van giup ich cho tui em !

bởi: n_n_t_k trong Aug 24 2011, 09:22 PM

tha^y' oj, e xin tha^y' 1 viec. : xin tha^y' tim' giup' e 1 so^' loj' nha^n. dinh  cua? cac' nha' phe^ binh' noj? tieng'  ve6' baj' tho nay' vs. e cam' on tha^y' ra^t' nhiu

bởi: Guest trong Aug 25 2011, 09:44 PM

sao mak'' hay wak' zday? tha^y.hijhihj cam?on thay nhju'''

bởi: my kity trong Aug 26 2011, 08:24 PM

thay oi.sao ko co tom tat vay gio e da rat can thay ak.hix...huhu

bởi: Guest_phuong_* trong Aug 28 2011, 01:29 PM

thay oi tra loi ho:nhung tri tiet dat trong baI VAO PU CHUA TRIN

bởi: nguyen dinh thang trong Sep 21 2011, 08:03 PM

giup toi tra loi cau hoi sau nha; cam nhan ve gia tri hien thuc sau sac trong doan trich vao phu chua trinh 

bởi: hoang nguyen sy sach nghean trong Oct 3 2011, 03:30 PM

phan tich bai vao phu chua tinh the thi thau neu luan diem roi trien khai dc ko ah.

bởi: boy bac ninh trong Oct 30 2011, 08:51 PM

nan the co dao mjnh ghe wa bat lap dan y chi  tiet cac bai van lop 11 ma lai hok khoi A moi kjnh chu hjx tim maj k thay j ca.dau dau' wa

bởi: bau troi moi trong Jun 25 2012, 09:12 AM

thay oi cho em hoi: chi tiet "dat" co tac dung lam noi bat gtri hien thuc cua tac pham la chi tiet nao a

bởi: chan trang web bi loi doc hok dc >"< trong Aug 1 2012, 08:09 PM

chan' trang web bi loi doc hox dc >"<