TỰ
TÌNH ( BÀI II )
(Hồ Xuân Hương)
I. TÌM HIỂU CHUNG
1) Tác giả:
Chưa rõ năm sinh năm mất. Quê ở Quỳnh Đôi, Quỳnh Lưu, Nghệ An; Thân phụ là Hồ
Phi Diễn, ra Bắc dạy học và lấy vợ lẽ, sinh ra HXH. Nữ sĩ có ngôi nhà riêng bên
Hồ Tây lấy tên “Cổ nguyệt Đường “…
Đường chồng con của bà lận đận nê
luôn khát khao hạnh phúc …
2) Sự nghiệp sáng tác :
Bà để lại tập thơ ” Lưu hương ký” viết bằng chữ Nôm (26 bài) và chữ Hán ( 24
bài).Thơ bà có nét độc đáo riêng: Viết về giới mình, vừa trào phúng vừa trữ
tình, vừa táo bạo vừa tinh tế, mang đậm phong cách dân gian với nội dung chủ
yếu là niềm cảm thông sự khẳng định vẻ đẹp nhiều mặt của người phụ nữ
-Bài thơ làm theo thể thất ngôn
bát cú Đường luật với 4 cặp: ĐỀ - THỰC – LUẬN – KẾT…
Có thể phân chia thành hai phần:
+ Bốn câu đầu: Nỗi lòng của HXH trong cảnh cô đơn.
+ Bốn câu cuối: Thái độ của bà
với cuộc đời.
III. VĂN BẢN
1) Hai câu ĐỀ: - Câu một diễn tả thời gian ( Chú ý từ láy âm, từ
dồn…)-> sự khắc khoải chờ đợi ( ? ) trong canh khuya…trống canh dồn…
- Câu hai: Nói cái hồng nhan là tự giằng xé mình trong cảnh ngộ chua chát ( sự trơ ra với cả nước non mới thấy rõ tình cảnh xót xa của bà.
-> Nỗi buồn, sự cô quạnh
trong thời gian, không gian …
2) Hai câu THỰC :
Cái THỰC của nỗi buồn đó? Dùng
chén rượu để giải sầu thì Say lại tỉnh
( càng buồn hơn); nguyên do nằm ở câu
hai: Vầng trăng bóng xế , khuyết, chưa
tròn ð
Nghĩa của vầng trăng mà tác giả đang ngắm và suy ngẫm có thể là Hạnh phúc, là
tình duyên tới lúc bóng xế (tgian
trong đêm , tho7i2 gian cuộc đời) mà vẫn khuyết,
chưa tròn. Tất nhiên trăng đang khuyết; nhưng chưa tròn còn giúp ta hiểu:
Bà luôn khát khao hạnh phúc ngay cả khi bóng
xế vẫn ước ao tình cảm viên mãn tròn đầy…( Chú ý nghệ thuật Đối, nhịp điệu
của câu thơ…)
3) Hai câu LUẬN: Bàn luận về cái Tình của bà, tâm trạng của bà
- Cách dùng đảo ngữ, động từ mạnh
nhấn mạnh cái phẫn uất, muốn bứt phá như rạch trời xé đất để nói lê sự bất hạnh
của Bà cũng như những người làm lẽ …Sự
phản kháng quyết liệt với cuộc đời, XH cho thỏa uất ức, tủi hờn…
4) Hai câu KẾT:
- Nhịp thơ chậm lại, ngao ngán và
buồn như một tiếng thở dài cam chịu cho số phận ( Chú ý nghĩa của hai từ xuân, cách điệp… để thấy nỗi chán chường cứ chồng chất lên mãi khi
lúc bóng xế, đêm thâu
- Câu cuối : chú ý cách dùng từ mảnh tình và cách nói tăng tiến của sự
bất hạnh trong tình duyên của HXH.. ( Tận cùng của sự ít ỏi về hạnh phúc ð
khát khao hạnh phúc càng dữ dội-> Buồn càng lớn…)
IV. TỔNG KẾT
1).Nội dung:Bài thơ là nỗi
,thương mình trong cô đơn lẻ mọn, khát khao ph tuổi xuân đồng thời thể hiện
thái độ bứt phá, muốn thoát khỏi cảnh ngộ, vươn lên giành hạnh phúc nhưng lại
tuyệt vọng ,buồn chán…
2). Nghệ thuật Cách sử dụng từ thuần Việt, đầy gợi tả, gợi cảm; giọng điệu bài thơ linh
hoạt phù hợp tâm trạng ð Khả năng Việt hóa thể thơ Đường luật…
ĐỌC THÊM VỀ THƠ HỒ XUÂN HƯƠNG
TỰ TÌNH I
Canh khuya văng vẳng trống canh dồn.
Trơ cái hồng nhan với nước non.
Chén rượu hương đưa, say lại tỉnh,
Vừng trăng bóng xế, khuyết chưa tròn.
Xuyên
ngang mặt đất, rêu từng đám,
Đâm toạc chân mây, đá mấy hòn.
Ngán nỗi xuân đi xuân lại lại,
Mảnh tình san sẻ tí con con.
TỰ TÌNH
II
Tiếng gà
văng vẳng gáy trên bom,
Oán hận trông ra khắp mọi chòm.
Mõ thảm không thua mà cũng cốc,
Chuông sầu chẳng đánh cớ sao om?
Trước
nghe những tiếng thêm rầu rĩ,
Sau giận vì duyên để mõm mòm.
Tài tử , văn nhân ai đó tá?
Thân này đâu đã chịu già tom
TƯ TÌNH
III
Chiếc bánh buồn vì phận nổi nênh,
Giữa dòng ngao ngán nỗi lêng đênh.
Lưng khoang tình nghĩa dường lai láng,
Nửa mạn phong ba luống bập bềnh.
Cầm
lái mặc ai lăm đỗ bến,
Giong lèo thây kẻ rắp xuôi ghềnh.
Ấy ai thăm ván cam lòng vậy,
Ngán nỗi ôm đàn những tấp tênh.
TRANH
HAI TỐ NỮ
Chị cũng xinh mà em cũng xinh.
Đôi lứa như in tờ giấy trắng,
Nghìn năm còn mãi cái xuân xanh.
Phiếu mai chi dám tình trăng gió,
Bồ liễu thôi đành phận mỏng manh.
Còn thú vui kia sao chẳng thấy,
Trách ông thợ vẽ khéo vô tình!
CHỬA
HOANG:
Nỗi niềm có thấy hỡi chăng chàng?
Duyên thiên chưa thấy nhô đầu dọc,
Phận liễu sao đành nẩy nét ngang
Cái
nghĩa trăm năm chàng nhớ chửa?
Mảnh tình một khối thiếp xin mang.
Quản bao miệng thế lời chênh lệch,
Không có nhưng mà có mới ngoan.
NHÀ SƯ:
Chẳng phải là Ngô, chẳng phải ta,
Đầu thì trọc lốc, áo không tà.
Oản dâng trước mặt, năm ba phẩm,
Vãi mọp sau lưng, bảy tám bà.
Khi
cảnh, khi tiu, khi chũm choẹ,
Giọng hì, giọng hí, giọng hi ha.
Tu lâu có lẽ lên sư cụ,
Ngất nghểu tòa sen nọ đó mà!
DỆT VẢI:
Con cò mấp máy suốt đêm thâu.
Hai chân đạp xuống năng năng nhắc,
Một suốt đâm ngang thích thích mau.
Rộng,
hẹp, nhỏ, to, vừa vặn cả.
Ngắn, dài, khuôn khổ cũng như nhau.
Cô nào muốn tốt ngâm cho kỹ,
Chờ đến ba thu mới dãi mầu.
LÀM LẼ:
Chém cha cái kiếp lấy chồng chung!
Năm thì mười họa nên chăng chớ,
Một tháng đôi lần có cũng không ...
Cố
đấm ăn xôi, xôi lại hỏng,
Cầm bằng làm mướn, mướn không công.
Thân này ví biết dường này nhỉ,
Thà trước thôi đành ở vậy xong.
THƯƠNG:
Thương vì một nỗi hãy còn không.
Thương con cuốc rũ kêu mùa Hạ,
Thương cái bèo non giạt bể Đông.
Thương
cha mẹ nhện vương tơ lưới,
Thương vợ chồng Ngâu cách mặt sông.
Ấy thương quân tử thương là thế,
Há dám thương đâu kẻ có chồng.
THIẾU NỮ
NGỦ NGÀY:
Thiếu nữ nằm chơi quá giấc nồng.
Lược trúc chải cài trên mái tóc,
Yếm đào trễ xuống dưới nương long.
Đôi
gò Bồng đảo sương còn ngậm,
Một lạch Đào nguyên nước chửa thông.
Quân tử dùng dằng đi chẳng dứt,
Đi thì cũng dở, ở không xong.
VỊNH CÁI
QUẠT I:
Một lỗ sâu sâu mấy cũng vừa,
Duyên em dính dáng tự ngàn xưa.
Vành ra ba góc da còn thiếu,
Khép lại đôi bên thịt vẫn thừa.
Mát
mặt anh hùng khi tắt gió,
Che đầu quân tử lúc sa mưa.
Nâng niu ướm hỏi người trong trướng,
Phì phạch trong lòng đã sướng chưa ?
VỊNH CÁI QUẠT II:
Mười bảy hay là mười tám đây?
Cho ta yêu dấu chẳng rời tay.
Mỏng dầy chừng ấy chành ba góc,
Rộng hẹp dường nào cắm một cây.
Càng
nóng bao nhiêu càng muốn mát,
Yêu đêm chưa phỉ lại yêu ngày.
Hồng hồng má phấn duyên vì cậy,
Chúa dấu vua yêu một cái này.
HỌC ĐÁNH CỜ:
Đét đồn lên đánh cuộc cờ người.
Hẹn rằng đấu trí mà chơi,
Cấm ngoại thuỷ không ai được biết.
Nào
tướng sĩ dàn ra cho hết,
Để đôi ta quyết liệt một phen.
Quân thiếp trắng, quân chàng đen,
Hai quân ấy chơi nhau đà đã lửa.
Thọat
mới vào chàng liền nhảy ngựa,
Thiếp vội vàng vén phứa tịnh lên.
Hai xe hà, chàng gác hai bên,
Thiếp thấy bí, thiếp liền ghểnh sĩ.
Chàng
lừa thiếp đương khi bất ý,
Đem tốt đầu dú dí vô cung,
Thiếp đang mắc nước xe lồng,
Nước pháo đã nổ đùng ra chiếu.
Chàng
bảo chịu, thiếp rằng chẳng chịu
Thua thì thua quyết níu lấy con.
Khi vui nước nước non non,
Khi buồn lại giở bàn son quân ngà.
Bác Bình kính mến ơi!
Do ko có thời gian cháu chỉ xem sơ qua ngôi nhà của bác. Bác đừng buồn cháu nha! Cháu bận vào mạng tuổi trẻ xem sư kiện sập cầu. Cháu nghĩ họ rất cần sự quan tâm của tất cả mọi người. Cháu chỉ có thể come cho bác vài dòng về HXH.
Cách đây 5 năm cháu từng học qua về HXH. Cháu rất thích con người gai góc, rắn rỏi, kiên cường, phá phách nhưng cũng dạt dào t/cảm, mềm yêu, khao khát được sống, được yêu và nỗi khao khát hạnh phúc ko gì dập tắt được. Theo cháu được biết thơ bà cũng rất tục nhưng đó là cái tục của đố thanh giảng tục ( đố tục giảng thanh). Cái tục, ngông nghênh, phá phách ở bà đúng là vượt qua bức tường PK "quyết để mình trần thế gian coi". Hỏi người pn thời PK nào dám nói như vậy? Xuyên suốt trong thơ bà ta cũng bắt gặp nụ cười chua chát, kiêu ngạo. Nhưng nụ cười ấy xuất phát từ nỗi buồn, cùng cực buồn, cùng cực cô đơn, cùng cực khát khao... Con chỉ có thể viết sơ qua như thế để ủng hộ trang blog của bác. Hi vọng bác vui khi nhận được tấm lòng của con!
Cháu có come cho bác vài dòng nhưng mở ra xem lại ko thấy đâu. Cháu vẫn chưa biết về blog nhiều. Bác xem lại dùm cháu nha. Mã số là 638 hay 635 gì đó
Cám ơn con đã ghé thăm. Bác rất vui. Vì đặt chế độ kiểm duyệt nên bài viết được admin ok mới có hiệu lực ( Để tránh những điều không đáng có từ khách post lên, nhất là nhóm sếp hảng thứ 3 - Sau MA ấy mà !)
Những ý kiến của con về HXH hay . Mong bàn luận tiếp nha !
chào thầy!!! em có thể nhờ thầy phân tích cụ thể về bài tự tình (2) của hồ xuâ hương được ko ạ???
chào bác! con chỉ muốn bác có thể cho con biết rõ hơn về những tác phẩm của HXH được không vậy Bác.
Bác có thể noi rõ hơn về bài thơ Tự Tình (1) con cần hiểu rõ về bai này va hiểu hơn về tâm trạng của tác giả khi viết bài thơ.
Chào Hoa Mat Troi!
Thơ bà HXH luôn đa nghĩa, và người ta thường tìm thấy cả cái tục, cái thanh trong đó. Tuy nhiên, thơ bà bao giờ cũng là tiếng nói của thân phận; cho riêng bà và cho phần lớn những người phụ nữ trong xã hội xưa...
Chúc HMT thành công trong học tập...
chao thay, thay co the phan tich ca ba bai " Tu Tinh " duoc khong a! Em dang can ngay.
neu duoc em cam on!
thầy ơi ...TỰ TÌNH II mới là:Đêm khuya văng vẳng......
Mảnh tình san sẻ............."
Mong thầy sửa lại nhé
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
bac co the cho chau biet tho cua ho xuan huong noi ve nhung than phan cua nguoi phu nu trong xa hoi thoi phong kien duoc k ah?
lam` van ngu nhu cho' noj' kaj' noj~ chj
Dung Tu Tinh II moi la dem khuya vang vang .... thang nay ngu bo~ me post ma cug saj may bay dat
quá giở
quá giở
dung that la bai lam qua so sai.m cg da lam de tai ve hxh va thay phan tich ntn ko lam ro dc cai hay cai dep trong tho hxh
nhg phai noi cong bang rat cam on thay vi nhg chia se cua thay.mong thay co nhieu bai viet hay hon nua.chao thay
có hai câu này trong bài Chửa Hoang của bà HXH mà em không hiểu:
Cả nể cho nên hóa dở dang,
Nỗi niềm có thấy hỡi chăng chàng?
Duyên thiên chưa thấy nhô đầu dọc,
Phận liễu sao đành nẩy nét ngang
Cái nghĩa trăm năm chàng nhớ chửa?
Mảnh tình một khối thiếp xin mang.
Quản bao miệng thế lời chênh lệch,
Không có nhưng mà có mới ngoan.
Hai câu in đỏ nghĩ mãi mà chẳng hiểu được, theo em hiểu và cảm nhận về thơ của bà HXH thì những câu như vậy của bà sẽ không hề vô nghĩa, tự nghĩ có lẽ đây là một cách chơi chữ mà người xưa vẫn hay dùng, nhưng rất tiếc rằng em không biết hán tự nên không thể xác minh sự sự võ đoán này là đúng hay sai.
Những mong thầy hay các bạn có thể giải đáp giúp mình đoạn này.
Thực lòng mà nói, mình rất cảm và phục bà HXH, bà quả thật là một kỳ nữ của nước Việt ta. Rất vui nếu được giao lưu và bàn luận với các bạn về những áng thơ của bà.
hay lắm ạ
cám ơn thầy rất nhìu ạ
thank you very much!!!!
cho hoi vi sao de bai tho thu vinh la tieng Han trong khi do noi dung bai la Nom
chao` thay!em thay trang cua thay rat hay,vay sau nay em co the nho thay chi mot so bai phan tich khac duoc khong a!
Đối cởi các bài thơ của Hồ Xuân Hương k phải khó lắm màz cũng k fãi dễ làm .! Chỉ cần hiểu ý trong các câu thơ thì sẽ làm bài tốt .! Ý kiến của mình mong các bạn tham khảo
sao chang co phan nao noi ve gia tri nhan dao trong tho hxh zay troi
em chao thay a!thay cho e hoi them ve bai cam nhan cua HXH dc hok a!tks thay nhiu
ong co the cho con pir sdt hok de con co viec j thi lien he voi ong cho tien !!!?????? sdt cua con ne !! 01682579500 mong _hay lien lac ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
hihi
Thầy ơi, cho em hỏi 3 tác phẩm: Tự tình 2, Câu cá mùa thu và Thương vợ có điểm j giống và khác nhau ạ???thứ 3 này em phải làm kt rồi!!!
trang nay so sai wa di mat. mjnh ngj cac pan phai hoc hoi them nhieu de von van them chi tiet day du
VnVista I-Shine
© http://vnvista.com