NGÔN NGỮ VỈA HÈ " đua nở " !
Ca ngợi cái đẹp thì
“đẹp dã man”, khen một cô gái thì “hơi bị ngon”; còn câu “vụ này có vẻ lục tốn
đấy nhỉ” là để nói về một vụ chi tiêu tiền bạc. Đó là vài ví dụ trong vô vàn
chuyện về sử dụng ngôn ngữ hiện nay của giới trẻ. Kiểu ngôn ngữ "vỉa
hè" ấy đang trở nên thông dụng khắp hang cùng ngõ hẻm, thậm chí còn lây
lan đến các cơ quan, công sở và trở nên thông dụng.
Theo một thạc sỹ ngôn ngữ học, tiếng Việt của chúng ta đang bị sử dụng một
cách bừa bãi, nhiều khi trở nên méo mó đáng thương. Chẳng hạn, một số đàn ông
dùng từ “hàng” để gọi phái nữ cho dù những người con gái ấy rất đàng hoàng,
đứng đắn không phải “dân chơi”.
Biến tướng hơn cả là những từ hay dùng hằng ngày, như uống bia, rượu thì gọi là
“bú”, hỏi ăn cơm chưa thì “đớp chưa”. Có trường hợp một chàng trai hỏi bạn mình
đã đưa được người yêu "lên giường" chưa bằng câu “chén chưa”.
Tiếng bồi, tiếng lóng phổ biến nhất trong giới thanh niên, học sinh. Để khen
một người nhiều tiền thì “thầu giầu nhỉ”. Đi xe máy luồn lách trên phố thì “mày
thấy tao xà lách tởm không”.
Ở công sở, ngôn ngữ vỉa hè, chợ búa âm vang khắp các văn phòng: “Chào đại ca,
chiều nay đội hình mình đi làm tí máu nhỉ (ăn tiết canh)” hay “Này, đang ở đâu,
lết đến chuồng tao rồi đi hít, bắn mấy bi nhé” (sang cơ quan rồi đi uống nước,
hút thuốc). Nhiều chữa bị nói méo đi, chệch đi kiểu "đúng roài",
"khoái lém"... khiến người nước ngoài sang Việt Nam chẳng hiểu gì cả.
Trong khi đó, ngôn ngữ "công sở" lại lan ra chợ búa và được sử dụng
theo kiểu "nửa mùa". Ở các chợ cóc, chợ tạm, nhiều bà bán hàng đon đả
mời chào khách mua thức ăn: “Chào thủ trưởng, thủ trưởng ký hợp đồng giải quyết
giùm em nốt mấy lạng thịt đi”.
Việc sử dụng ngoại ngữ theo kiểu tiếng lóng, tiếng bồi nhiều khi cũng gây phản
cảm, nào là “búc phòng” (đặt phòng), “chếch ao, chếch in” (làm thủ tục trả hoặc
lấy phòng khách sạn), “thanh kiu anh”, “so ri anh, em pho ghét mất” (xin lỗi
anh, em quên mất).
Anh bạn tôi đang công tác tại một đơn vị viễn thông, không hiểu vì quen miệng hay
vô ý hỏi xin một chị công nhân vệ sinh đường phố chiếc “nêm cạc” khiến chị
chẳng hiểu gì và đỏ mặt tưởng anh trêu mình.
Một nhân viên làm việc tại một tổng đài bưu điện ở Hà Nội, đã gặp phải
một tình huống khó xử khi giới thiệu bạn gái với mẹ mình bằng ngôn ngữ nửa Anh,
nửa Việt. Bạn của anh vốn làm nghề quan hệ công chúng (PR, phát âm chuẩn là Pi
- a). Do nghe không rõ hoặc không hiểu, bà cụ nghĩ cô gái làm ở quán bi-a. Cho
rằng con gái làm ở những nơi đó thì không tốt, cụ đã ngăn cấm anh và cô bé đi
lại với nhau.
Tất cả những hiện tượng nói năng,
phát ngôn bừa bãi này đã trở thành “bệnh”. Nó đã làm mất đi những nét đẹp, sự
trong sáng của tiếng Việt và sẽ rất khó để chữa được căn bệnh này ...
NGÔN NGỮ @ - CÀNG LÙNG BÙNG CÀNG SÀNH ĐIỆU
Khó
thể khẳng định ngôn ngữ @ xuất hiện chính xác từ bao giờ nhưng chắc chắn là sau
khi Internet trở nên phổ biến ở nước ta. Giới trẻ đã và đang tự tạo ra thứ ngôn
ngữ “đặc chủng”, tin nhắn cũng như blog là những công cụ mới nhất để họ thể
hiện điều đó. Các công dân mạng bây giờ hầu như ai cũng hiểu rõ Mu không phải là… CLB bóng đá Anh Manchester
United mà là Miss you (nhớ anh/em); hay Cu tức See you (gặp lại sau); hay Bít lùm chít lèn
không phải “ngoại ngữ khu vực” mà là… biết làm chết liền. Theo đó, Chít rùi nghĩa là Chết rồi (!)…
Kiểu viết tắt tiếng Anh
như đánh đố hay kiểu viết tiếng Việt trại âm nghe lạ tai trên vẫn còn ở đẳng
cấp… la đà bởi dân sành điệu bây giờ là phải viết sao cho người khác đọc vô
càng cảm thấy “lùng bùng” mới càng sành điệu. Chuyện dùng tiếng lóng hoặc viết
tắt thực ra không mới, thời nào cũng có và nước nào cũng có. “Ở nước ngoài, các
chatter cũng nói lóng và viết tắt như điên!” - bạn Lê Hoàng, học sinh lớp 11 nickname badboy nói, và hùng hồn đưa
ra dẫn chứng: “Khi tụi nó viết Paw có nghĩa là: Parents are watching - ba mẹ đang
theo dõi đấy (!), Mos
tức Mom over shoulder - mẹ đang đứng sau lưng tớ. Theo đó, Omg là Oh my God - lạy chúa tôi; Lol: laughing out loud - cười to lên nào; Brb: Be right back - tớ sẽ quay lại ngay; Ttul: Talk to you later - nói chuyện sau nhé; hay Wu: what’s up - gì thế?... và còn rất rất nhiều,
không thể nhớ hết, cũng không thể hiểu hết”.
Ở Việt Nam, ngay từ khi xuất hiện,
những từ ngữ vừa lạ lẫm, vừa khiến người ta “chóng mặt” trên đã lập tức lây lan
rất nhanh, không chỉ trong giới học sinh, sinh viên mà trong cả những người lớn
rảnh rỗi, chuyên “ngồi đồng” trong các quán cà phê Internet hoặc loay hoay tít
mù với chiếc mô-bai nơi quán cóc vỉa hè. Và do đa số phải dùng tiếng Việt không
dấu khi chat hoặc nhắn tin, do phải “tung hứng” với nhiều Instal Message (cửa
sổ chat) cùng lúc nên các chatter phải thường xuyên viết tắt mới kịp tốc độ,
“không thì đối tượng sẽ phải ngủ gật vì chờ!” - một chatter lý giải. Còn
tin nhắn thì bị giới hạn bởi số ký tự, vì vậy để chuyên chở nhiều nội dung
trong một tin, người nhắn phải tìm cách viết tắt tối đa nếu không muốn bị… tính
tiền 2 tin. Nhưng có lẽ, nguyên nhân chính là xu thế hấp thu những cái mới
trong cuộc sống liên tục diễn ra theo hướng mở của giới trẻ, điều này làm nhiều
bậc phụ huynh đau đầu, lo lắng, khi thỉnh thoảng liếc qua màn hình vi tính hoặc
lén đọc tin nhắn của con.
Nhiều người chau mày khó chịu khi nghe những câu mà
theo họ là so sánh khập khiễng, nhảm nhí, vô bổ từ miệng con em mình như: “buồn
như con chuồn chuồn”, “chán như con gián”, “nhỏ như con thỏ”, “lớn như con
lợn”, v.v… Khi được hỏi vì sao thích dùng ngôn ngữ loại này thì phần lớn các em
đều lắc đầu không giải thích, một số em khác nói đơn giản chỉ vì thấy vui vẻ,
thoải mái khi nói như vậy, thế là bắt chước nhau nói thôi. “Nếu chat mà dùng
lời lẽ nghiêm túc giống như… làm văn trong nhà trường thì sẽ rất “lúa” (nhà
quê), khi đó không ai thèm chat với mình nữa!” - nhiều em khác nói. Còn các
bậc phụ huynh nói :“Thật không thể hiểu nổi thứ ngôn ngữ méo mó, được viết một cách
vô tội vạ như vậy” - đa số phụ huynh bày tỏ. Một giảng viên sư phạm đã nói:
“Tình trạng này lan rộng sẽ ảnh hưởng đến tâm sinh lý của các em, các em sẽ mất
đi năng lực cảm thụ vẻ đẹp của ngôn ngữ mẹ đẻ…”.