Hôm qua, ông đã e-mail cho chúng tôi một lá thư dài trong đó có đoạn nói về cách ông đã hướng dẫn con mình học tập và những lời khuyên về phương pháp học tập với hàm ý để trả lời chung cho nhiều người đã quan tâm, thông qua Báo Thanh Niên.
"Tôi đã im lặng hơn 2 tuần lễ về việc học hành của cháu bởi vì tôi sợ bị hiểu lầm.
Trong lúc đó, tôi lại nhận được không biết bao nhiêu e-mail của bà con trong nước và con em ở Việt Nam gửi tới hỏi thăm" - ông Trần Văn Thưởng tâm sự. Để đáp lại tấm lòng của các bậc phụ huynh và con em chúng ta, tôi xin phép chia xẻ những kinh nghiệm nhỏ nhắn của cá nhân tôi sau đây để trả lời chung cho tất cả.
"Nói chung, ba tháng hè là thời điểm tốt nhất cho tất cả các em học sinh đang du học ở nước ngoài trau dồi môn sinh ngữ. Các em cần chú tâm đến các kỹ năng đọc, viết và nghe các từ chuyên môn của ngành học mà mình theo đuổi. Cần trau dồi phương pháp đọc sách giáo khoa bằng cách tóm tắt những ý chính của mỗi bài. Mỗi buổi sáng thức dậy, phải tự nói với mình bằng chính ngoại ngữ mình đang học - ở trong nước thì cũng tập như vậy bằng tiếng Việt - những gì mình đã học ngày hôm qua, tập nhớ lại những bài học của hai hôm trước, rồi ba hôm trước và một tuần lễ trước đó. Phải tự trình bày những điều đó như cách các thầy đã giảng dạy ở trường. Với cách học như vậy, các em sẽ biết cách diễn đạt và nhớ lâu. Các em đi học ở nước ngoài thông qua cách học như vậy còn giúp trau dồi tốt hơn về ngoại ngữ. Đối với những em mới ra nước ngoài học, nên mời một thầy giáo chuyên nghiệp để huấn luyện cách học trong các tháng hè đầu tiên để tập làm quen...
Các em cũng cần được các bậc phụ huynh truyền đạt cho một ý chí và lý tưởng của việc học: Học để kiếm tiền, kiếm danh chỉ là một động lực bình thường, nhưng học vì lòng say mê một ngành nào đó và học vì danh dự của Tổ quốc mình, đất nước mình mới là một lý tưởng cao đẹp. Chính điều đó sẽ giúp mình trở thành người hữu dụng cho Tổ quốc mai sau...
Việc trau dồi thể chất và tinh thần cũng là yếu tố hết sức cần thiết. Mỗi ngày, các em cần phải có một giờ tập thể dục và khoảng nửa giờ ngồi thiền. Bởi vì, không có sức khỏe thì không thể học giỏi được; ngồi thiền sẽ giúp giải tỏa đầu óc, trau dồi trí nhớ và biết cách tập trung cho việc học. Ăn ngủ cũng phải điều độ. Học sinh cần có một cuộc sống đơn giản, không đua đòi, đừng bắt chước những thói hư tật xấu của bạn bè chung quanh. Không ăn uống quá độ nhưng phải ăn làm sao cho đủ chất. Chỉ cần có một ít thịt cá và rau quả là đủ. Mỗi đêm cần phải ngủ khoảng 7 tiếng là vừa phải".
Như chúng tôi đã giới thiệu, là một giáo sư chuyên khoa về Toán của Trường đại học MSSU, tiến sĩ Trần Văn Thưởng không hề là người kèm con mình trong việc học. Ông luôn dạy con lòng say mê học hỏi với một động lực rõ ràng và thường xuyên; ông giúp con mình lên kế hoạch học tập theo từng giai đoạn và một phương pháp học tập. Câu nói của ông với con mình đã được báo chí ở Mỹ dẫn lại sau ngày cậu bé Scott Thương trúng tuyển vào đại học là: "Nếu ba cứ kèm cặp con như một đứa trẻ, con sẽ không bao giờ trở thành một tiến sĩ được!" (if I tutor you like a baby, you'll never make it to the Ph.D. level). Mùa thu này, sinh viên 14 tuổi Scott Thương sẽ vào học năm thứ nhất của Đại học Missouri Southern State, chắn chắn cậu vẫn sẽ nhớ nằm lòng lời dạy ấy của cha mình.
Nhưng quan trọng hơn là, với những kinh nghiệm đơn giản như vậy, mong sao các học sinh - sinh viên chúng ta ở trong nước sớm thoát được lối học từ chương, thụ động đã tồn tại quá lâu và bóp chết sự sáng tạo của giới trẻ.