TỎI
Theo y học cổ truyền, tỏi có vị cay, tính ôn, hơi độc, đi vào 2 kinh can và vị. Tỏi có tác dụng thanh nhiệt, giải độc (lấy độc trị độc), sát trùng, chữa băng đới, trùng tích, huyết lỵ, tẩy uế, thông khiếu, tiêu nhọt và hạch ở phổi, tiêu đờm, đầy chướng, đại tiểu tiện khó khăn, tả, lỵ v.v...
Ðông y cũng khuyên không dùng tỏi trong chứng âm hư, nội nhiệt, thai sản, đau mắt, mũi, răng, cổ họng, lưỡi...
Tỏi còn là vị thuốc chống ung thư hiệu nghiệm. Tỏi được thái mỏng thành từng lát để trong không khí khoảng 15 phút sẽ sinh ra chất "đại toán tố" là chất chống ung thư. Nếu tách tỏi thành nhánh nhai ăn ngay hoặc đem đun nóng lên thì không còn tác dụng gì nữa.
Khoa học ngày nay đã nghiên cứu: tỏi thuộc họ hành tỏi, bộ phận được dùng là củ để ăn và làm thuốc.
Thành phần hóa học và tác dụng:
Trong tỏi có ít Iode (sát trùng) và tinh dầu (100kg tỏi cho 60 đến 100g tinh dầu).
Chất kháng sinh trong tỏi là alicin (C6H10OS2). Ðó là một hợp chất sulfua diệt khuẩn rất mạnh đối với staphylococus (tụ cầu khuẩn), thương hàn, phó thương hàn, lỵ, tả, bạch hầu...
Alicin kết hợp với một axit amin có gốc SH thì sẽ cho xystein có tác dụng ức chế sự sinh sản của vi khuẩn.
Nước tỏi 5% ức chế hoạt động của amíp (loại ký sinh trùng thường gây bệnh kiết lỵ và gây áp - xe gan).
Lỵ a míp gặp nước tỏi sẽ co tròn lại và không sinh sản nữa. Ở Trung Quốc tỏi chữa khỏi 80% lỵ amíp. Chữa lỵ trực trùng cũng đạt kết quả tương tự. So với sulfaguanidine (thuốc đặc trị lỵ trực trùng) thì kết quả chữa bằng tỏi cũng tương đương. Trong ống nghiệm, nước tỏi 3% diệt được cả enterocoli.
Pha chế và liều dùng:
Ðiều trị lỵ amíp và lỵ trực trùng: giã nát tỏi cho vào nước đun sôi để nguội với tỷ lệ 5% và 10%, ngâm trong vòng 2 giờ rồi đem lọc qua gạc, thụt trong 2 ngày đầu với dung dịch 5% (100ml), sau đó dùng dung dịch 10%, ngày thụt 1 lần, kết hợp uống 6g tỏi chia làm 3 lần trong ngày. Ðợt điều trị kéo dài 5-7 ngày. Tuy nhiên tỏi cũng làm ta phiền toái: ăn tỏi bị hôi miệng, thụt tỏi hơi rát hậu môn.
Cách khắc phục: nhai một nhúm trà rồi nhổ đi sẽ hết hôi miệng. Cho ngâm nước ấm sau thụt sẽ hết rát hậu môn.
Mùa hè đã đến, các bệnh viêm đường ruột như thương hàn, kiết lỵ... bà con bị mắc nhiều nhất là ở nông thôn, những vùng sâu vùng xa nên tỏi là một vị thuốc dễ tìm và dễ dùng có thể giúp bà con khỏi bệnh.
Theo Sức khỏe Đời sống