Chế độ kế toán theo TT99/2025

Ngày 27/10/2025, Bộ Tài chính chính thức ban hành Thông tư 99/2025/TT-BTC – văn bản thay thế hoàn toàn Thông tư 200/2014/TT-BTC và các sửa đổi liên quan (75/2015, 53/2016, 195/2012).

>> Tham khảo: Bảng kê hóa đơn điện tử là gì?

Với 31 điều + 4 phụ lục, Thông tư 99 không chỉ cập nhật kỹ thuật hạch toán mà còn định hướng kế toán thành công cụ quản trị hiện đại, tiệm cận IFRS và chuyển đổi số 4.0.

Áp dụng từ năm tài chính 2026, đây là “cuộc cách mạng” buộc hàng triệu doanh nghiệp phải thay đổi ngay từ quý 4/2025.

Bài viết 1.068 từ dưới đây sẽ phân tích 10 điểm mới lớn nhất, hướng dẫn chuyển đổi, bảng so sánh Thông tư 99/2025/TT-BTC vs TT200, và kế hoạch hành động 100 ngày để doanh nghiệp “sống sót” mà không bị phạt 4-20 triệu đồng.

1. Doanh nghiệp được “tự do thiết kế” chứng từ & tài khoản

TT200: Phải dùng mẫu cứng, chỉ được bổ sung ít. TT99: Tự chủ 100% – được thiết kế mới, sửa tên, số hiệu, nội dung tài khoản & chứng từ, miễn là không trùng lặp, không thay đổi chỉ tiêu BCTC.

Bắt buộc ban hành: Quy chế hạch toán nội bộ (mẫu tự do) nêu rõ:

• Lý do thay đổi
• Phạm vi áp dụng
• Trách nhiệm pháp lý

Ví dụ: Siêu thị tự tạo chứng từ “Phiếu bán lẻ QR” thay “Hóa đơn kiêm phiếu xuất kho” → tích hợp thẳng vào phần mềm POS.

>> Tham khảo: Hóa đơn điện tử; Báo giá hóa đơn điện tử.

2. Đơn vị tiền tệ: Dùng USD/EUR làm đồng tiền kế toán hợp pháp

TT200: Chỉ VND, ngoại tệ ghi kép. TT99: Doanh nghiệp được chọn 1 ngoại tệ làm đơn vị tiền tệ kế toán nếu:

1. ≥70% doanh thu từ nước ngoài
2. ≥70% chi phí bằng ngoại tệ
3. Công ty mẹ yêu cầu báo cáo ngoại tệ

Chuyển đổi: Chỉ 1 lần/niên độ, dùng tỷ giá trung bình mua-bán ngân hàng thường giao dịch.

Báo cáo pháp lý: Vẫn phải nộp BCTC bằng VND (chuyển đổi theo Điều 6).

>> Tham khảo: Hộ kinh có được áp dụng giảm trừ gia cảnh khi nộp thuế TNCN?

3. Bắt buộc XÂY DỰNG kiểm soát nội bộ (KSNB)

Lần đầu tiên kế toán gắn với quản trị rủi ro:

• Ban hành Quy chế KSNB riêng
• Phân định rõ quyền – nghĩa vụ – trách nhiệm từng bộ phận
• Kiểm tra chéo, duyệt đa cấp trước khi ghi sổ

Phạt nếu thiếu: 10-20 triệu (NĐ 41/2018 sửa đổi).

>> Tham khảo: Tra cứu hóa đơn; Tra cứu hóa đơn điện tử.

4. Hệ thống tài khoản: Bỏ 12 TK, thêm 8 TK mới

Chuyển số dư: 01/01/2026 tự động chuyển (hướng dẫn Điều 29).

>> Tham khảo: Xuất hóa đơn thay thế trong trường hợp nào?

5. Báo cáo tài chính: Từ “Bảng cân đối” → “Báo cáo tình hình tài chính”

Bộ báo cáo mới (Phụ lục IV):

1. Báo cáo tình hình tài chính (thay BCTCĐ)
2. Báo cáo KQKD (gộp lãi lỗ + thu nhập khác)
3. Báo cáo lưu chuyển tiền tệ (bắt buộc phương pháp trực tiếp)
4. Thuyết minh BCTC (thêm rủi ro tỷ giá, khí hậu)

Báo cáo quý: Không bắt buộc theo TT99, chỉ khi luật chứng khoán yêu cầu.

>> Tham khảo: Cách lập hóa đơn điều chỉnh theo quy định mới nhất 2025.

6. Kế hoạch chuyển đổi 100 ngày (từ 04/11/2025)

Tuần 1-2: Thành lập Ban chuyển đổi (GĐ + Kế toán trưởng + IT). Tuần 3-6:

• Rà soát toàn bộ chứng từ → thiết kế mới 30 mẫu
• Ban hành 2 Quy chế: Hạch toán + KSNB Tuần 7-10:
• Cập nhật phần mềm (MISA AMIS, Fast, Bravo tự động hỗ trợ TT99)
• Chuyển số dư thử nghiệm 01/10/2025 Tuần 11-14:
• Đào tạo 100% kế toán (MISA tặng 50 khóa online)
• Chạy song song TT200 & TT99 quý 4/2025

01/01/2026: Khai trương hệ thống mới – không lỗi, không phạt!

>> Tham khảo: Thời điểm lập hóa đơn điện tử.

Kết luận

Ngoài ra, nếu quý doanh nghiệp đang tìm kiếm giải pháp phần mềm hóa đơn điện tử đáp ứng đầy đủ quy định, xin vui lòng liên hệ E-invoice để nhận được tư vấn:

CÔNG TY PHÁT TRIỂN CÔNG NGHỆ THÁI SƠN

• Địa chỉ: Số 15 Đặng Thùy Trâm – Cầu Giấy – Hà Nội
• Tổng đài HTKH: 1900 4767 – 1900 4768
• Tel : 024.37545222
• Fax: 024.37545223
• Website: https://einvoice.vn/