Vụ kiện các nhà máy sản xuất dioxin

Phán quyết do hiểu sai luật?
Theo phán quyết của thẩm phán Jack Weinstein thì căn cứ để bác đơn của các nạn nhân chất độc màu da cam VN là: Luật quốc tế và luật quốc nội. Thẩm phán đã bác bỏ luận điểm của Bộ Tư pháp là trong thời chiến tổng thống là người duy nhất có quyền giải thích luật quốc tế. Thẩm phán bác bỏ luận điểm này vì tổng thống không thể coi mình trên luật pháp. Thẩm phán cũng bác bỏ luận điểm của bên bị cho rằng Hội Nạn nhân chất độc da cam (VAVA) không có địa vị pháp lý hợp pháp khi đưa ra phán quyết rằng VAVA có quyền đại diện cho nạn nhân ở VN. Thẩm phán cũng bác bỏ luận điểm của bên bị rằng đã hết thời hiệu cho vụ kiện; quyết rằng bên nguyên kiện đúng thời hiệu. Phán quyết cũng bác bỏ luận điểm của bên bị khi lập luận họ được bảo vệ vì là nhà thầu của chính phủ bằng phán quyết rằng tư cách nhận khoán từ chính phủ không có nghĩa là được miễn bị kiện như chính phủ. Thẩm phán Weinstein cho rằng: Chính phủ Mỹ cũng biết kết cấu hoá học chất da cam như các Cty; các hồ sơ y học của VN chưa đủ để làm mối quan hệ của chất da cam và các bệnh tình của nạn nhân, và các luật quốc tế có liên quan đến sử dụng chất độc không đâu nói đến chất da cam. Thế nhưng ngay trong nhận định của chính vị Thẩm phán này, thì ông cho rằng chất độc dioxin là chất độc nhất loài người.
Theo Tiến sĩÁ¤ Ngô Thanh Nhàn - Đại học New York, người đã tham dự phiên toà cho rằng: Phán quyết của thẩm phán bị lúng túng và do đó sai lầm trong diễn dịch luật pháp quốc nội và quốc tế, chưa nói đến điều này cho thấy một sự mâu thuẫn lớn trong phán quyết của thẩm phán: Người đi rải chất độc vô tình bị nhiễm độc thì được chính thẩm phán này cho rằng đáng được ông xét xử, còn những người bị rải trực tiếp thì bị ông cho rằng không có chứng cứ. Tiến sĩ Nhàn cho rằng người VN khởi kiện vụ chất độc da cam, tại toà án Mỹ là một bước tiến quan trọng. Tính công lý của toà án Mỹ bị phơi bày mặt tiêu cực và mâu thuẫn của nó.
Tiếp tục con đường tìm công lý
Ngay sau khi nhận được thông tin từ Tòa án Brooklyn, Hội Nạn nhân chất độc da cam/dioxin VN đã ra tuyên bố: "Đây là một phán quyết phi lý, bất bình thường và không công bằng. Phi lý vì từ những năm 1990, Viện Hàn lâm khoa học và Viện Y học Mỹ đã xác nhận tác nhân da cam có liên hệ tới 13 loại bệnh trên cơ thể con người. Năm 1996, Tổng thống Mỹ Bill Clinton đã phải xin lỗi, thừa nhận thêm một số loại bệnh và chỉ thị cho Bộ trưởng Cựu chiến binh Mỹ có chính sách bồi thường cho các cựu chiến binh Mỹ tham chiến ở Việt Nam bị nhiễm chất độc da cam/dioxin. Phán quyết này đã khước từ quyền được bồi thường sinh mạng và thương tật do di chứng tàn khốc của chất độc da cam/dioxin gây ra cho hàng triệu nạn nhân VN; đã dung túng cho tội ác sản xuất và sử dụng hóa chất độc gây đau thương, mất mát cho các nạn nhân Việt Nam".
Hội Nạn nhân chất độc da cam/dioxin VN tuyên bố sẽ tiếp tục thúc đẩy vụ kiện cho đến khi nào công lý thắng lợi không chỉ vì cuộc sống của các nạn nhân chất độc da cam/dioxin ở VN, mà còn vì quyền lợi chính đáng của mọi nạn nhân chất độc da cam/dioxin ở nhiều nước khác, kể cả ở Mỹ. Theo quan điểm của một số luật sư VN, phán quyết của Toà án Brooklyn có rất nhiều điểm mâu thuẫn, và không hợp tình hợp lý. VN còn nhiều cơ hội ở toà án cấp phúc thẩm.