XXI/ Các IRQ, DMA ... Ai đã từng cài đặt card và các thiết bị ngoại vi thời DOS và Windows 3.x còn thịnh hành hẳn sẽ biết rất rõ cảm giác hoảng sợ khi nhắc tới IRQ, DMA, hay địa chỉ I/O. Giải tỏa nỗi lo lắng này quả không dễ. Windows 9x đã làm cho qui trình dễ dàng hơn chút ít nhưng không có nghĩa là hoàn toàn không bị sự cố.
Nếu muốn gán IRQ riêng của mình, bạn phải tới ô Resources của từng thiết bị và bỏ chọn Use automatic settings.
IRQ, DMA và địa chỉ I/O (thường được gọi là tài nguyên hệ thống) được gán riêng cho từng bộ phận trong máy tính. Chúng điều khiển dòng dữ liệu lưu thông một cách trật tự giữa các bộ phận và máy tính. Nếu có 2 bộ phận cùng dùng chung một nguồn tài nguyên, chẳng hạn modem và chuột đều được thiết lập là IRQ 3, thì hệ thống có thể gặp sự cố. Cũng may là Windows 9x, bus PCI và công nghệ Plug-and-Play đã hợp sức làm tốt công việc phân bổ tài nguyên mỗi khi khởi động hệ thống. Nhưng xung đột vẫn có thể xảy ra, đặc biệt là đối với các loại card cũ, không hỗ trợ Plug-and-Play mà chỉ làm việc với một hoặc hai nguồn tài nguyên cụ thể.
Trong Windows 98, xung đột tài nguyên được liệt kê trong Hardware Resources.Conflicts\Sharing trong tiện ích System Information. Nếu là Windows 95, bạn tìm xung đột trong Device Manager.
Dù trong trường hợp nào, nếu có xung đột tồn tại bạn cũng phải khắc phục ngay trong Device Manager. Giả sử bạn có một card âm thanh và một card mạng, cả hai đều không Plug-and-Play và đều được thiết lập là IRQ 5, nhưng theo tài liệu kỹ thuật thì card mạng còn có thể thiết lập lại là IRQ 7. Như vậy, trước tiên, bạn phải thiết lập card mạng là IRQ 7. Sau đó giữ lại cả IRQ 5 và IRQ 7 để Windows khỏi dùng chúng cho các thiết bị khác. Cách làm là nhấn đúp vào biểu tượng Computer trong Device Manager và chọn Reserve Resources. Nếu Windows nhận biết cả hai card này cùng thiết lập của chúng thì coi như xong. Còn không, bạn phải nhấn đúp vào tên của từng card trong Device Manager, tới ô Resources và buộc mỗi card phải chấp nhận IRQ do bạn đưa ra bằng cách bỏ chọn Use automatic settings. --------------------------------------------- XXII/ 3D hay không 3D? Tôi mới cài đặt card đồ họa 3D cho máy tính của mình vì trước đây máy không chơi được game. Nhưng với card mới máy vẫn không chơi được các game 3D. Tại sao vậy?
Lạ thật! Máy tính của bạn có lẽ vẫn còn đang dùng chip đồ họa cũ. Những hệ thống có chip đồ họa được tích hợp ngay trên bo mạch chủ có thể tự động tìm và cài đặt card đồ họa mới. Nhưng cũng có một số yêu cầu bạn phải vô hiệu hóa chip tích hợp bằng cách thay đổi thiết lập jumper trên bo mạch chủ hoặc thay đổi thiết lập trong chương trình cài đặt CMOS. Hãy quan sát trên màn hình khi máy tính khởi động để tìm thông báo về tên của chip hoặc card đồ họa đang sử dụng. Vấn đề sẽ được xác minh nếu bạn thấy màn hình không hiển thị tên card mới. ------------------------------------------------- XXIII/ Hỏng màn hình Màn hình của tôi mới đây xuất hiện các vệt màu sau khi sử dụng khoảng vài giờ. Đó là dấu hiệu màn hình sắp hỏng?
Chưa hẳn. Nếu tình trạng này có thể khắc phục bằng cách tắt màn hình đi rồi bật lại thì nguyên nhân chỉ là những trường điện từ rải rác trên màn hình. Thay vì tắt màn hình, bạn có thể nhấn nút giải từ (degauss button) trên băng điều khiển của màn hình, nút này thường có hình một miếng nam châm nhỏ. Màn hình sẽ nhấp nháy trong chốc lát rồi trở về bình thường. -------------------------------------------------- XXIV/ Màn hình rung Màn hình 19 inch mới của tôi tự nhiên bị rung. Có thể khắc phục được không?
Trước hết cần phải nói rằng độ rung của màn hình là một đặc tính liên quan đến tỉ lệ "làm tươi" (refresh) theo chiều dọc. Tỉ lệ làm tươi là số lần trong một giây màn hình vẽ lại toàn bộ hình ảnh đang hiển thị. Nếu tỉ lệ này dưới 70 Hz (là 70 màn hình/giây) màn hình có thể bị rung. Trung bình con số này phải nằm trong khoảng từ 75 đến 85 Hz, thậm chí cao hơn nếu bạn thường xem hình có độ phân giải cao.
Bây giờ hãy kiểm tra xem card đồ họa và màn hình có làm tốt trách nhiệm của mình không. Để xác định tỉ lệ làm tươi của card đồ họa, đầu tiên bạn nhấn đúp vào biểu tượng Display trong Control Panel rồi chọn nhãn Settings. Sau đó nhấn nút Advanced và chọn Adapter. Bạn sẽ nhìn thấy một số lựa chọn ở phía cuối hộp thoại: Optimal, mặc định Adapter, và một tập hợp các tỉ lệ làm tươi riêng cho một số adapter. Không phải màn hình nào cũng hỗ trợ tất cả các tỉ lệ làm tươi, vì thế bạn phải xem kỹ tài liệu hướng dẫn đi kèm với màn hình. Cả hai phương án Optimal và mặc định Adapter sẽ chọn một tỉ lệ làm tươi dựa trên những hạn chế của màn hình. Optimal thiết lập tỉ lệ cao hơn, nhưng để Windows đưa ra một tỉ lệ tối ưu thì nó cũng cần phải biết những giới hạn của màn hình. Nếu Windows không thể tìm thấy file.inf cho màn hình thì nó sẽ tự động đưa ra tỉ lệ làm tươi là 60 Hz. Chọn Monitor trong hộp thoại Properties của adapter. Nếu màn hình của bạn không được liệt kê trong danh sách, bạn nhất nút Change và làm theo các chỉ dẫn. ---------------------------------------- XXV/ Màn hình rung Màn hình 19 inch mới của tôi tự nhiên bị rung. Có thể khắc phục được không?
Trước hết cần phải nói rằng độ rung của màn hình là một đặc tính liên quan đến tỉ lệ "làm tươi" (refresh) theo chiều dọc. Tỉ lệ làm tươi là số lần trong một giây màn hình vẽ lại toàn bộ hình ảnh đang hiển thị. Nếu tỉ lệ này dưới 70 Hz (là 70 màn hình/giây) màn hình có thể bị rung. Trung bình con số này phải nằm trong khoảng từ 75 đến 85 Hz, thậm chí cao hơn nếu bạn thường xem hình có độ phân giải cao.
Bây giờ hãy kiểm tra xem card đồ họa và màn hình có làm tốt trách nhiệm của mình không. Để xác định tỉ lệ làm tươi của card đồ họa, đầu tiên bạn nhấn đúp vào biểu tượng Display trong Control Panel rồi chọn nhãn Settings. Sau đó nhấn nút Advanced và chọn Adapter. Bạn sẽ nhìn thấy một số lựa chọn ở phía cuối hộp thoại: Optimal, mặc định Adapter, và một tập hợp các tỉ lệ làm tươi riêng cho một số adapter. Không phải màn hình nào cũng hỗ trợ tất cả các tỉ lệ làm tươi, vì thế bạn phải xem kỹ tài liệu hướng dẫn đi kèm với màn hình. Cả hai phương án Optimal và mặc định Adapter sẽ chọn một tỉ lệ làm tươi dựa trên những hạn chế của màn hình. Optimal thiết lập tỉ lệ cao hơn, nhưng để Windows đưa ra một tỉ lệ tối ưu thì nó cũng cần phải biết những giới hạn của màn hình. Nếu Windows không thể tìm thấy file.inf cho màn hình thì nó sẽ tự động đưa ra tỉ lệ làm tươi là 60 Hz. Chọn Monitor trong hộp thoại Properties của adapter. Nếu màn hình của bạn không được liệt kê trong danh sách, bạn nhất nút Change và làm theo các chỉ dẫn. ------------------------------------------------ XXVI/ Màn hình dở chứng Máy tính ở nhà của tôi có màn hình rất khác với màn hình ở cơ quan khi hiển thị cùng một hình ảnh. Màn hình máy tính ở cơ quan hiển thị hình ảnh rất rõ nét còn màn hình ở nhà thì cho hình mờ hơn dù đã hết sức điều chỉnh. Có phải màn hình cũ ở nhà của tôi sắp hỏng?
Nếu nói về chất lượng hình ảnh thì không phải màn hình nào cũng như nhau. Màn hình cũ có thể đã đến tuổi "về hưu" vì khi thành phần phospho của màn hình trở nên già cỗi thì hình ảnh mà nó hiển thị bị mờ và nhòe. Để khắc phục tạm thời tình trạng này bạn có thể chỉnh độ tương phản và độ sáng của màn hình. Tuy nhiên đừng nhầm lẫn giữa hình mờ (blurring) với hình có bóng (ghosting). Nếu hình có bóng thì có thể là do card đồ họa và màn hình kết nối với nhau chưa tốt, bạn hãy cẩn thận kiểm tra lại chỗ cắm này. Dây cáp "rởm" hoặc quá dài cũng là một nguyên nhân. Thử thay dây mới xem tình hình có được cải thiện không. ------------------------------------------------------ XXVII/ Trình bảo dưỡng màn hình Trình bảo dưỡng màn hình (screen saver) có giúp kéo dài tuổi thọ của màn hình?
Nhận định trên chỉ đúng với màn hình monochrome. Màn hình phospho màu ngày nay chịu đựng tốt hơn bậc tiền bối của chúng. Vì vậy, screen saver có giá trị giải trí nhiều hơn là giúp kéo dài tuổi thọ. Không những thế, việc chạy screen saver còn có thể làm màn hình mau hỏng hơn. Đúng là độ sáng của phân tử phospho trên màn hình sẽ bị mờ dần đi sau một thời gian sử dụng nhưng thành phần bị hỏng đầu tiên lại là súng điện tử (electron gun), bộ phận dẫn đường cho chùm tia chiếu sáng của màn hình. Vì vậy cách tốt nhất để bảo dưỡng màn hình là thiết lập các công cụ quản lý màn hình để màn hình được tự động tắt đi khi không sử dụng. Trong Windows 98, bạn có thể kích hoạt và hiệu chỉnh những thiết lập này trong mục Power schemes nằm trong biểu tượng Power Management của Control Panel. Đơn giản hơn, bạn chỉ cần tắt hẳn màn hình khi không dùng đến nó trong một thời gian. ---------------------------------------------------- XXVIII/ Mất con trỏ Tôi mới cài đặt một phần mềm đồ họa mới và sau đó, khi làm việc trong chương trình này, con trỏ bị biến mất mỗi khi tôi nhấn vào thanh menu. Vì sao vậy?
Những vấn đề về đồ họa thường xảy ra khi có sự xung đột giữa ứng dụng và trình điều khiển đồ họa sai hoặc cũ. Để xác định xem vấn đề của bạn có phải do trình điều khiển đồ họa hay không, bạn hãy thử cài driver VGA của Windows. Cách làm như sau: nhấn phím phải vào My Computer, chọn Properties, nhấn vào nhãn Device Manager rồi chọn View devices by type, nhấn đúp vào Display adapters. Tiếp theo, nhấn đúp vào adapter màn hình, chọn Driver, chọn tiếp Update Driver rồi nhấn Next. Chưa hết, bạn nhấn vào Display a list, chọn Next, nhấn Show all hardware, chọn Standard display types trong danh sách các nhà sản xuất và Standard Display Adapter trong danh sách Models. Nhấn Next để kết thúc. ------------------------------------------------------- XXIX/ Thiết bị ngoại vi Modem của tôi phát ra tiếng ồn khi làm việc. Làm thế nào để khắc phục?
Trong Control Panel, bạn nhấn đúp vào biểu tượng Modems rồi điểm sáng modem của bạn trong danh sách. Sau đó chọn Properties. Trong ô General bạn sẽ thấy một thanh trượt điều chỉnh mức độ âm thanh modem phát ra. Nếu modem của bạn không hỗ trợ tính năng này thì bạn tới ô Connection và nhấn vào nút Advanced. Ơở đây có hộp "Extra settings" để bạn thêm một số lệnh điều khiển modem. Để modem giữ im lặng khi làm việc, gõ ATMO. ----------------------------------------------------------- XXX/ Kết nối bị gián đoạn Tôi rất bực mình khi modem tự nhiên ngắt kết nối tới ISP. Mà điều này xảy ra rất thường xuyên, khoảng 2 lần/giờ. Nguyên nhân này do đâu: phần mềm, phần cứng hay ISP?
Những lần mất kết nối một cách ngẫu nhiên thường xảy ra khi modem hoặc cổng tuần tự không duy trì được dòng lưu thông của dữ liệu. Sự bất lực này có thể do những điều kiện về đường dây, phần cứng đã cũ, hoặc cả hai. Sau đây là một số cách để làm chậm lại dòng lưu thông dữ liệu và từ đó có thể khắc phục được vấn đề.
Đầu tiên trong Control Panel, bạn mở Modems và nhấn vào Properties. Ơở phía cuối ô General, bạn có thể thay đổi tốc độ tối đa của modem bằng cách chọn tốc độ chậm hơn sau đó kết nối lại đến ISP. Điều này tất nhiên làm chậm tốc độ modem, nhưng bạn lại có thể duy trì được kết nối.
Bạn có thể thử cách khác là tới ô Connection trong Properties và nhấn vào nút Port settings. Có hai thanh điều khiển luồng dữ liệu thông qua cổng tuần tự. Kéo ngược hai thanh này về bên trái rồi thử kết nối lại.