Đắng, ngọt hương vị sầu đâu quê tôi!

Sầu đâu (xoan ăn gỏi) là mẫu cây hoang dại, mọc nhiều ở An Giang, Kiên Giang…cháo lòng Thân cây cao và thẳng, ko kén đất, dễ trồng. Lá sầu đâu có màu xanh, vị đắng, hậu ngọt, tính mát; hoa thì ít đắng hơn và thơm.



Ta cần phân biệt hai loại cây để khỏi nhầm lẫn: cây sầu đâu (còn gọi là cây xoan ăn gỏi), tên kỹ thuật là Azadirachta indica Jus.F., lá một lần kép, hoa màu trắng, lá và hoa ăn được; khác có cây cùng họ là cây xoan (miền Trung gọi là cây sầu đâu hay sầu đông), cháo lòng ngon tên kỹ thuật là Meliaazedarach L., lá hai lần kép, hoa màu tím, rất độc, lá ko ăn được.

Hàng năm, vào khoảng tháng 11 tới tháng 3 âm lịch, cây sầu đâu bắt đầu thay lá, ra hoa. Người dân thường hái lá sầu đâu (đọt non lẫn nụ hoa) để ăn và bán. nếu có dịp ké chợ Tri Tôn (Châu Đốc - An Giang) vào thời khắc trên, bạn có thể tậu được từng bó lá, hay hoa sầu đâu về khiến cho quà cho bạn bè. Đây là đặc sản của vùng Bảy Núi - An Giang (giống như rau sắng chùa Hương ở miền Bắc).

các người mới ăn lá sầu đâu lần đầu sẽ thấy vị đắng (hơn rau đắng), nhưng chịu khó nhai chậm rãi, vị đắng của lá sẽ tác động vào tuyến nước miếng biến thành vị ngọt, ăn riết “đâm ghiền”. Món ăn chế biến từ lá sầu đâu được mọi người thích nhất là trộn mang khô sặt rằn, xoài sống và dưa leo. Để cho món ăn thêm phần phong phú, người ta còn trộn vào cả làm thịt ba rọi, tôm …



Sầu đâu tìm ở chợ về rửa sạch, để ráo, cho vào nồi trụng có nước sôi (hay nước cơm sôi) cho bớt vị đắng. làm thịt ba rọi luộc, xắt mỏng. Tôm sú luộc, bỏ vỏ. Khô sặt rằn nướng xé nhỏ. Dưa leo và xoài xanh bằm sợi. Trộn đều đầy đủ mang nước mắm ớt pha chua, ngọt cho vừa khẩu vị. Rắc thêm 1 ít rau thơm, ngò rí, đậu phộng giã giập, thêm vài lát ớt vào dĩa gỏi cho với màu sắc hấp dẫn. Nhớ chuẩn bị chén nước mắm me (pha tương đối sệt, chấm mới bắt!).

Gắp một miếng gỏi lá sầu đâu chấm vào nước mắm me, gà cay hàn quốc nhai chầm chậm. Vị béo của làm thịt, vị ngọt của tôm, vị chua của me chín hòa lẫn vị đắng hậu ngọt của lá sầu đâu thấm dần vào vị giác, len xuống tận cổ… giả dụ có thêm “chất cay” nữa cho đủ bộ “cay + đắng”, hẳn bạn sẽ nhớ mãi hương vị đặc thù của loại cây vùng Thất Sơn huyền bí này!