16 tuổi Phan Ý Ly sang học tại Ấn Độ. 19 tuổi cô làm việc cho Liên Hợp Quốc với tư cách nhân viên dự án xóa đói giảm nghèo tại Hà Giang, 23 tuổi cô sang Anh học, rồi một mình lọ mọ đến “xóm liều” châu Phi...
Sinh năm 1981, tự cho mình hơi khác người, thích nổi loạn, có máu “liều”, hay “săm soi” các sự việc, Phan Ý Ly là người Việt Nam đầu tiên được nhận học bổng Chevening của Chính phủ Anh, ngành nghệ thuật nhằm phát triển cộng đồng (Art for development) năm học 2004- 2005.
Ly quyết dành 4 tháng thực tập của khóa học (từ tháng 2 đến tháng 6/2005) để đi Châu Phi. Quyết định mà nhiều người cho rằng hơi “ngầu” đó khiến Ly lang thang trên mạng và kiếm tìm đủ các từ khoá. Cuối cùng cô tìm thấy một tổ chức hoạt động cộng đồng ở Kibera - một “xóm liều” thuộc thủ đô Nairobi (Kenya) trên trang web
www.communit.com.
Ly liên hệ, xin cộng tác cùng tổ chức KCYP (Kibera Community Youth Programme) - một tổ chức thanh niên hoạt động xã hội tại “xóm liều”. Kibera là khu ổ chuột lớn thứ hai trên thế giới. Khu này ra đời từ những năm 60 với số dân khoảng 1,5 triệu người đang sinh sống bất hợp pháp.
Nơi đây được biết đến với nghèo khổ, HIV/AIDS (1/3 dân cư ở đây có HIV). Nơi mà “cảnh sát cũng không dám vào vì sợ”. Nghe thấy vậy, bạn bè đều toát mồ hôi ngăn cản. Nhưng Ly một mình tự tin sải bước đến châu Phi.
Tháng 2/2005, có mặt ở xứ sở nổi tiếng với những… điều kinh dị, Ly thực sự choáng. Đường bẩn, ngõ bẩn. Các khu nhà ổ chuột bẩn. Cuộc sống tối tăm. Người dân nghèo đói… Nhưng Ly không nản.
“Thực ra, nơi đây không đáng sợ như người ta đồn thổi. Tôi thực sự bất ngờ khi làn da lại làm mình nổi bật. Lũ trẻ xóm gọi tôi là “cô da trắng”, chúng tò mò về mái tóc dài của tôi, chúng giật giật nhẹ thử xem nó có thật hay là “hàng” giả. Tôi thấy vui vui và nhập cuộc một cách thân thiện”.
Một tuần ba lần, Ly làm việc với các bạn trong tổ chức thanh niên hoạt động xã hội, những người luôn có khao khát vươn lên để khẳng định mình. Ly hướng dẫn họ thực hiện sân khấu tương tác, sử dụng các loại hình sân khấu và các kỹ thuật sân khấu để họ khám phá bản thân, tự bộc lộ suy nghĩ, tâm tư tình cảm của mình, đồng thời phát triển nhận thức và tư duy mỗi người.
Ly rời Kibera với bài học đắt giá “luôn tạo cho mình một khoảng trống để cân bằng tinh thần, vượt qua sức ép, và cần phải biết quý trọng bản thân”.
Nov 7 2006, 08:01 AM
