Những bài thơ của Heinrich Heine (Đức), 120 bài (st)

61. Khi người ta xa nhau (Người dịch: Nguyên Đồng)


Khi người ta xa nhau,
Cầm tay nhau trìu mến,
Giọt lệ buồn rơi mau,
Nhớm thương vô bờ bến.

Chúng mìng không khóc đâu,
Chẳng để lòng đốt lửa
Buồn thương và lệ ứa
Giành cho ngày gặp nhau.

62. Lạ lùng (Người dịch: Trần Đương)


Nếu nhìn vào mắt của em
Trong anh tan biến mọi niềm khổ đau
Dặt lên môi chiếc hôn đầu
Anh như đủ sức vượt bầu trời xanh.

Và khi em sát ngực anh
Bầu trời xanh bỗng biến thành ngực em
Vậy mà chua sót ưu phiền,
Khi em cất tiếng thề nguyền: Yêu anh!

63. Lời tuyên bố (Người dịch: Đào Xuận Quý)


Bức màn đêm toả rộng khắp nơi
Tiếng sóng vỗ lại càng dữ dội.
Ta một mình ngồi trên bờ bể
Nhìn sóng đang nhảy múa xôn xao,
Và lòng ta như biển lớn dâng trào
Một nỗi nhớ dày vò, day dứt
Ta nghĩ đến em, và thấy em bay khắp
Hình ảnh em hiền dịu làm sao;
Em gọi ta ở khắp mọi nơi
Nơi nào cũng có.
Trong tiếng biển và trong tiếng gió,
Trong cả lời than thở của lòng ta.

Ta bẻ một cành lau nhỏ mỏng manh
Vạch lên trên cát:
"Ta yêu em, hỡi em Anhét!"
Nhưng lũ sóng vô tình, ác nghiệt
Đã tràn lên
Và xoá sạch
Những lời kia.

Hỡi lau sậy mỏng manh
Hỡi cát trắng vô tình
Và sóng nước chảy trôi nhanh chóng
Ta không thể nào tin tưởng
Các người đâu!
Lòng ta thêm xao xuyến, bồi hồi
Khi trời đêm sụp tối.
Ta muốn đưa bàn tay vạm vỡ
Nhổ cây thông nào cao lớn nhất Na Uy
Đem nhúng ngay
Trong miệng núi Étna hừng hực đỏ,
Rồi, với ngòi bút khổng lồ kia, uống đầy mực lửa
Ta viết lên trên đen sẫm bầu trời:
"Ta yêu em, hỡi em Anhét!"

Những dòng chữ chói chang, bất diệt
Sẽ từng đêm sáng giữa trời cao
Và rồi đây, những thế hệ mai sau
Sẽ sung sướng đọc những lời tha thiết:
"Ta yêu em, hỡi em Anhét!"

64. Lòng tôi thực nặng nề (Người dịch: Quang Chiến)


Lòng tôi thực nặng nề, u uất
Tiếc nuối hoài thời cũ đã phôi pha;
Thuở ấy trần gian còn ở được,
Thiên hạ bình yên vui cửa vui nhà.

Nhưng tất cả giờ đây điên đảo hết,
Lấn đạp nhau! Cảnh cùng quẫn khắp nơi!
Ở trên cao thì Chúa Trời đã chết,
Còn dưới kia Quỷ Sứ cũng qua đời.

Cảnh đời bao đau thương, sầu tủi,
Lạnh giá, rêu phong, rối loạn muôn phần,
Nếu không có chút tình yêu an ủi,
Tôi biết tìm đâu chốn nương thân ?

65. Mặt trời lặn (Người dịch: Đào Xuân Quý)


Vầng thái dương đẹp đẽ huy hoàng
Đã lặng lẽ chìm sâu xuống biển;
Những dòng nước luôn luôn biến chuyển
Trở sang màu sẫm tối của tim
Chỉ còn riêng ánh lửa tà dương
Rải xuống những tia vàng chói lọi,
Ngọn triều gầm réo
Đẩy vô bờ những đợt sóng trắng phau
Những làn sóng nhanh, chạy nhảy, vui chơi
Trông như thể một bầy cừu ngoan ngoãn
Mà mục tử, khi bóng chiều đã xuống
Dẫn về chuồng, vừa lên tiếng hát ca.
Vầng thái dương đẹp đẽ biết bao!
Một người bạn cùng đi trên bãi biển
Bảo tôi thế, sau một hồi im lặng.
Rồi nửa đùa nửa thật bảo tôi:
Cô ả thái dương xinh đẹp, mĩ miều
Đã chịu lấy vị thần già của biển
Và hôn lễ đã làm theo ước định
Suốt cả ngày, cô ả vui tươi
Áo đỏ choang, dạo khắp bầu trời
Với chuỗi ngọc kim cương lộng lẫy.
Và tất cả muôn loài trong cõi thế
Đều tôn thờ, ca ngợi cô ta
Ánh mắt cô nàng nồng ấm, thiết tha
Đã an ủi biết bao người khốn khổ.
Nhưng chiều đến, lòng cô gượng gạo
Phải trở về ngôi nhà ẩm dưới kia,
Trong cánh tay của lão chồng già
Chán chường, buồn tẻ.
Anh bạn tôi vừa đùa, vừa tủi
Bảo tôi thêm: -Hãy tin ở lời tôi
Đó là đôi đằm thắm nhất trên đời.
Hoặc họ ngủ, hoặc cãi nhau ầm ĩ
Những lúc ấy nước xao trên mặt bể
Người ta nghe, qua tiếng sóng rạt rào
Người chồng già mắng vợ như sau:
Quân đĩ thoả dạn dày trong vũ trụ!
Đồ cung nữ mặt mày chói lọi!
Suốt cả ngày nồng cháy với ai ai
Mà đem xuống, cùng ta, người mệt mề, lạnh lẽo!
Sau những trận cãi nhau như thế
Nàng thái dương nức nở khóc than;
Trong khi nàng rên rỉ kêu vang
Vị thần biển lòng đầy thất vọng
Nhảy xuống giường vội nhoài lên mặt biển
Thở khí trời cho đầu óc tỉnh hơn.

Tôi đã gặp lão già như thế, đêm qua
Nhoi lên nước ngập vừa tới bụng.
Lão ta mặc chiếc áo màu vàng thẫm
Đội mũ đêm như hoa huệ trắng ngần
Nét mặt lão ta thê thảm vô cùng.

66. Một anh chàng yêu một cô nàng (Người dịch: Thái Bá Tân)


Một chàng trai đem lòng yêu cô gái,
Nhưng cô ta yêu người khác, và rồi
Người khác ấy lại yêu cô gái khác,
Để nàng buồn và thất vọng khôn nguôi.

Và sau đó, vì thất tình, cô gái
Không mảy may kén chọn, đã lấy chồng,
Thành bất hạnh, cả chàng trai cũng vậy,
Phải suốt đời đau khổ, phải chờ mong...

Câu chuyện trên khồng có gì mới lạ.
Bao đời nay thường vẫn thế. Có điều,
Nếu xẩy ra với chúng ta, ta sẽ
Biết thế nào là cái giá tình yêu!

67. Một bài ca cũ (Người dịch: Quang Chiến)


Em chết rồi, em không biết đó thôi,
Ánh mắt long lanh lụi tắt lâu rồi,
Cái miệng đỏ hồng bây giờ trắng bệch,
Em dã chết rồi, em tôi đã chết.

Trong một đêm hè rợn người, dễ sợ,
Tôi đã đích thân đưa em tới mộ,
Hoạ mi hót lên những khúc bi ai,
Muôn vì sao đêm hộ tống thi hài.

Đám tang đi qua một khu rừng sâu,
Rừng cây ngâm nga khúc hát nguyện cầu,
Thông đứng lặng khoát áo mầu tang biệt,
Lầm rầm đọc kinh cho người đã chết.

Đám tang đi qua khu hồ Thuỳ Dương,
Tiên nữ nắm tay nhảy múa nhiệt cuồng;
Bỗng dừng lại, nét mặt buồn khôn xiết
Nhìn chúng ta như chia buồn thống thiết.

Khi đám tang vừa đưa em tới mộ,
Từ trời cao, trăng xuống ngay chốn đó,
Trăng đọc điếu văn, nức nở, khóc than hoài,
Từ xa vọng về tiếng chuông nguyện hồn ai.

68. Một vì sao rơi xuống (Người dịch: Hoàng Trung Thông)


Một vì sao rơi xuống
Trên lấp lánh trời cao!
Vì sao của tình yêu
Tôi thấy từ đấy rụng.

Từ trên một cây táo
Rụng đầy lá và hoa
Cơn gió nhẹ vờn qua
Mang đi và bờn cợt.

Trên áo thiên nga hát
Bơi tung tăng khắp nơi
Dần lặng tiếng im hơi
Chui xuống nấm mộ ướt

Trời tối! chao lặng im
Hoa lá cũng bay xa
Vì sao cũng tắt vụn
Và bặt tiếng thiên nga.

69. Mùa hè nồng cháy (Người dịch: Tế Hanh)


Mùa hè nồng cháy
Ở trên má em
Mùa đông lạnh lẽo
Ở trong tim em

Nhưng có một ngày
Hỡi em!
Mùa đông sẽ trên má
Mùa hè sẽ trong tim.

70. Mùa xuân buồn (Người dịch: Thái Bá Tân)


Mùa xuân buồn, đăm chiêu.
Hoa buồn trong khóm lá
Họa mi hót buổi chiều
Nghe lòng buồn khó tả.

Nào, em yêu của anh,
Đừng cười to, đừng hát
Thà em khóc để anh
Được hôm khô đôi mắt.

71. Mưa


Mưa quất xuống lá bàng xanh rộng
Mưa leo lên mái ngói xa mờ
Mưa chầm chậm thả tình trong vẳng lặng
Mưa thì thào câu chuyện ngớt từ xưa

Em ở đâu?
Phố nhỏ
Mưa nhoà
Lá bàng đẫm ướt
Màu xanh rơm rớm nước
Chẳng hiểu tại sao

Giá đừng quen nhau
Tôi sẽ như hạt mưa vô tình câm lặng
Rơi trên tấm lá bàng suốt sáng
Màu lá xanh mưa có biết gì đâu?
Giá đừng quen nhau
Em sẽ bình tâm đón cơn mưa khác
Còn tôi bóng mây lưu lạc
Quên cả đường đi, quên cả lối về

Tôi yêu em vô tình câm lặng
Tôi muốn em vui mà làm em đau khổ
Tôi còn gì mang lại cho em?
Linh hồn tôi thật quá tầm thường
Mơ ước, niềm tin mong manh quá!
Tôi chỉ là cơn mưa lạnh giá
Làm sao mang hạnh phúc đến cho em?

Mối tình đầu ai nỡ lãng quên
Nhưng em nhớ làm chi thêm chua xót
Tôi không phải là người em mơ ước
Xin hãy xem tôi như mưa lạc bên thềm

Chiều hôm xa em
Tôi không muốn nói với em rằng: Mất em là mất tất cả
Nhưng tiếng mưa cứ dội hoài trên lá
Tiếng lòng tôi hối hận suốt đời

Nếu mai sau em gặp được người
Nếu hạnh phúc đến tìm em giản dị
Thì em hãy tin có một người như thế
Sẽ vui thầm gạt lệ dõi về em.

72. Nếu em biết.... (Người dịch: Quang Chiến)


Nếu em biết đêm nay anh không ngủ,
Nhìn sao trời tha thiết nhớ em.
Chỉ cần em biết một phần nghìn nỗi nhớ,
Một phần nghìn thôi - da diết ngày đêm.

Nếu em biết nỗi niềm đau cắt xé,
Trái tim anh lúc vĩnh biệt tình yêu.
Chỉ cần em biết một phần nghìn nỗi nhớ,
Một phần nghìn thôi - đau xót bao nhiêu.

Thì đêm nay trong đêm êm ấm,
Hãy vì anh như giọt lệ trong mơ.
Đừng chốt cửa em ơi! Tội nghiệp,
Để hồn anh bay đến tận giương em.

73. Nếu em thành người vợ quý của tôi (Người dịch: Quang Chiến)


Nếu em thành người vợ quý của tôi
Thực đáng để cho người đời ganh tị,
Em tha hồ nhàn nhã rong chơi,
Em tha hồ vui đùa, giải trí.

Tôi sẵn sàng cam chịu suốt đời
Em mắng nhiếc, em thất thường tính khí;
Nhưng nếu em không ca ngợi thơ tôi,
Tôi bắt em phải ra toà ly dị.

74. Nếu hoa cũng biết.. (Người dịch: Hoàng Trung Thông)


Bông hoa quý nếu hoa cũng biết
Vết thương nào đã xé lòng tôi
Thì lệ hoa đã hòa lệ tôi rồi
Để chữa lành nỗi đau tôi chịu đựng

Và họa mi nếu họa mi cũng biết
Tôi có bao đau yếu u phiền
Thì chim sẽ giành cho tôi vui vẻ
Một bài ca làm phấn chấn tôi lên

Và nếu các vi sao cũng biết
Bao đau thương đang xâm chiếm lòng tôi
Thì các vì sao cũng từ giã bầu trời
Để làm dịu bớt nỗi lòng tôi thất vọng

Hoa, chim, sao không thể nào biết được
Chỉ một người biết nỗi khổ tôi thôi
Người đàn bà đã từng xé nát
Bằng tay mình, xé nát trái tim tôi...

75. Nàng chạy như con hươu (Người dịch: Tế Hanh)


Nàng chạy như con hươu,
Nhanh nhẹ và man rợ,
Nơi này đến nơi kia,
Mái tóc bay trong gió.

Đến cái vực trên biển,
Tôi duổi kịp nàng,
Và tôi nói dịu dàng
Khiến tim nàng cảm động.

Chúng tôi ngồi trên cao,
Sung sướng như thiên thần,
Biển rì rầm dưới chân,
Mặt trời chiếu dần xuống.

Trong biển tối rì rầm,
Mặt trời chiếu như biển,
Và vang vang tiếng biển
Như thét nỗi vui mừng.

Nàng đứng khóc, mặt trời
Không mất đau giữa sóng,
Trong tim tôi ấm nóng
Mặt trời nấp, nàng ơi!