Nghệ thuật đánh giá con người

Lòng người ta nham hiểm hơn núi sông, khó biết hơn là trời.

Trời thì hằng năm có xuân, hạ, thu, đông; hàng ngày còn có buổi sáng, buổi tối ta do thấy mà biết được.

Còn như người ta có kẻ vẻ ngoài tưởng như khiêm tốn mà trong thật kiêu căng, có kẻ bên trong thật tài giỏi mà ngoài coi ngu độn, có kẻ ngoài tưởng như vững vàng, thư thả mà trong rối rít, nóng nảy. Tâm tính bên trong và diện mạo bên ngoài trái nhau khó lường như thế.

Cho nên quân tử dùng người cho ở xa để xem lòng trung, cho ở gần để xem lòng kính, sai làm nhiều việc để xem cái tài, hỏi lúc vội vàng để xem cái trí, hẹn cho ngặt ngày để xem có tín, uỷ cho tiền của để xem có nhân, bảo cho việc nguy biến để xem có tiết, cho đánh chén say sưa để xem cử chỉ, cho ở chỗ phiền tạp để xem thần sắc. Xem người đại khái như vậy thì họa mới có thể biết được người.