Life is short. Think BPP

Vị lãnh đạo dân tộc Tây tạng không nói đến “trí tuệ” chỉ trong ý nghĩa là khả năng nhận thức hay trí tuệ. Mà Ngài đã dùng từ này với nghĩa của từ ‘Sem’ trong tiếng Tây tạng, có nghĩa rộng hơn, bao gồm cả tri thức lẫn cảm quan, cả tâm lẫn trí. Bằng cách tạo dựng một kỉ luật nội tâm nào đó, chúng ta có thể biến đổi được thái độ và lối sống của mình.
Tôi đã bắt đầu nghĩ về chuyện làm sao sống cảnh hoàng hôn của đời mình cho tâm hồn được an bình. Phương châm của tôi đã được làm tựa đề cho một bài viết vào thời gian này năm ngoái bằng tiếng Anh là: “Life is short. Think BPP” (Đời người ngắn ngủi. Hãy nghĩ BPP). Chữ viết tắt của tôi trong tiếng Anh Think BPP có nghĩa là: Think Big (Nghĩ Lớn), Think Pink (Nghĩ Hồng), Think Positive (Nghĩ Tích cực).
Khi nói “Hãy nghĩ đến chuyện lớn”, tôi có ý nhắc nhở mình là hãy quên đi những chuyện nhỏ trong cuộc sống, mà hướng tầm nhìn đến chuyện lớn hơn. Chuyện lớn là mình vẫn còn sống, vẫn còn tồn tại trên đời, vẫn còn đó một kiếp người, và chỉ một kiếp người để sống mà thôi. Những chuyện nhỏ trong cuộc sống thường ngày làm chúng ta bực mình là những chuyện vợ chồng gấu ó nhau, con cái hỗn xược không vâng lời, họ hàng không khéo xử, hàng xóm ghen ghét thị phi, hoặc những chuyện xảy ra trong lúc đi lại, mua sắm, đứng xếp hàng, tìm chỗ đậu xe, xe lửa, xe buýt đến trễ, tài xế lái ẩu, bị phạt vi cảnh vì xe đậu ẩu, chạy xe quá tốc độ, uống rượu lái xe v.v…Bận tâm chuyện nhỏ làm chúng ta mờ mắt không nhìn thấy chuyện lớn. Không tìm được chỗ đậu xe ư? Phải đứng xếp hàng chờ đợi à? Chuyện phòng the, chăn gối không được như ý nguyện 100 phần trăm sao? Những chuyện ấy đâu phải chuyện trời sập? Chuyện nhỏ mà! Nhưng cái khó nó bó cái khôn, từ đó có thể đưa đến cãi cọ, xô xát, bạo động, gây thương tích hoặc đổ máu, tử vong. Mọi chuyện trên đời vì thế đều coi là nhỏ so với cái chết. Chết là hết, là mất tất cả. Tiền tài, danh vọng, vợ đẹp, con khôn … đâu có thể mang theo được? Nhà tỉ phủ số 1 của Úc, Kerry Packer, mới đây đã an tâm vĩnh viễn ra đi lúc ông 68 tuổi, để lại một gia sản kếch sù là 7 tỉ Úc kim. Ông đã từ chối mọi đề nghị của các bác sĩ vào giờ chót xin thay thế thêm cơ phận trong người ông. Hơn ai hết ông hiểu rõ rằng “enough is enough”, đã đến lúc “Trời kêu ai người ấy ‘dạ’”. Nhiều năm trước đây, ông đã kinh qua ít ra 2 lần về từ cõi chết: một lần tim đã ngừng đập 7 phút phải dùng máy kích hoạt tim (defribrillator) để sống lại, một lần phải thay một trái thận, do viên phi công trực thăng của ông hiến tặng, để tránh khỏi phải lọc máu (dialysis) hàng tuần. “Chết” là chuyện lớn đã đành, ấy vậy mà khi “cái chết” nó đến, lạc quan ra, như ông Packer chẳng hạn, thì cũng có thể bảo lúc đó mình đâu còn biết trời trăng gì nữa mà lo, mà buồn, mà đau khổ?
Tại sao lại phải “nghĩ đến màu hồng”? Bởi vì ‘hồng’ tiêu biểu nữ tính, dịu dàng, mềm mại; ‘hồng’ gợi ý hạnh phúc, an bình, khoẻ mạnh. Nếu mình nghĩ đến màu hồng, mình nghĩ đến sự vui vẻ, niềm hạnh phúc và không cảm thấy âu sầu, phiền lụy bởi những chuyện nhỏ nhặt. Kể cũng không phải là chuyện dễ cho nhiều người trong chúng ta để có thể nghĩ ‘hồng’, khi đã nghe George Bernard Shaw nói: “Sống ở đời đâu phải là chuyện dễ?” (Life wasn’t meant to be easy), hoặc nghe Phật dạy: “Đời là bể khổ, là bể trầm luân.” Nhiều người trong chúng ta suốt đời theo đuổi để có được công ăn việc làm, thăng quan tiến chức, mua nhà mua cửa, tích lũy tài sản, bạc tiền hoặc có được người yêu, người tình, nhưng một khi không đạt được những thứ đó thì sinh ra thất vọng, chán chường. Nhưng biết đâu chừng thường những chuyện bất lợi, nghịch cảnh sau cùng lại đem lại cho chúng ta an bình, ổn cố và hạnh phúc vượt ngoài tầm tưởng tượng. Tây họ nói: “Hạnh phúc đến qua những cánh cửa, thậm chí mình không biết là đã để ngỏ”. (Happiness comes through doors you didn't even know you left open).
Tại sao lại phải “nghĩ tích cực”? Quí bạn chắc đã được nghe câu nói: “Đi là đi đến, chứ đâu nhất thiết phải đến nơi” (It’s not the destination that is important, but the journey). Quan trọng chính là ở cuộc hành trình chứ không phải là điểm đến. Nói cách khác, cái phương cách mình chọn sống ra sao ở đời quan trọng hơn những gì mình có thể đạt được trên đời rất nhiều. Tây họ nói: “Người mà thật sự hạnh phúc là người vui hưởng cảnh trí khi buộc phải đi đường vòng” (A truly happy person is one who can enjoy the scenery on a detour).
Bạn có thể hỏi làm sao mình có thể nghĩ tích cực được trong cái thế giới đầy rẫy những nạn khủng bố, thiên tai, bất trắc này. Ôi! Những câu hỏi như thế đã được lập đi lập lại không biết bao nhiêu lần, không biết được truyền miệng qua bao nhiêu thời đại! Bao giờ cũng có những kẻ nó ganh ghét mình ở mức độ đủ để làm cho cuộc sống mình khốn đốn, khổ sở, nhưng nếu chính mình làm cho mình khốn khổ thì thử hỏi đỗ lỗi cho ai đây? Không phải bọn khủng bố, không phải bà mẹ chồng, chẳng phải bọn chính khách, hay tập đoàn lãnh đạo đất nước đâu. Hạnh phúc và sự an bình của ta nằm ngay trong tâm, trong trí của ta. Nó thoát ra từ nội tâm, chứ không phải nhập vào từ ngoại cảnh.
Chúng ta tất cả đều có cuộc sống khá thú vị, nhưng những chuyện ghen tị nhỏ nhoi có thể đưa chúng ta đến chỗ thích châm chọc, chế giễu người khác và như thế làm cho con người chúng ta trở nên thấp kém, tầm thường. Có điều khá mỉa mai là chúng ta phải lập mưu tính kế để đối phó với đồng loại, bởi vì không phải ai cũng có lối tư duy tích cực. Bạn có thể đã gặp người loại này! Họ là những người chỉ thích “đâm bị thóc thọc bị gạo”. Họ chỉ muốn hạ bệ, làm giảm uy tín người khác. Họ đâu có biết được rằng giận dữ, ghét ghen chẳng lợi lộc gì mà chỉ tổ làm nguy hại đến sức khoẻ, đe dọa đến cuộc sống, khiến mình dễ tổn thọ. Tại sao lại dễ tổn thọ? Bởi vì khi ta giận dữ, hệ thống miễn nhiễm của ta bị ảnh hưởng, và hậu quả là con người chúng ta mắc đủ mọi loại chứng bệnh. Dẩu môi múa mỏ kết tội, nguyền rủa người khác chẳng đi đến đâu, bởi vì thường thì đối tượng bị nguyền rủa đâu có mặt ở đó để biết mình thù ghét họ đến độ nào, cho nên chuyện mình làm cũng chẳng khác gì chó sủa trăng mà thôì.

Nói tóm lại “Think BPP”, phương châm chỉ đạo “gạt hết ưu phiền để sống vui”, của tôi là:
Think BIG (Nghĩ chuyện lớn): Quên đi những chuyện nhỏ, tào lao trong cuộc sống.
Think PINK (Nghĩ màu hồng): Tránh cho bằng được tâm trạng khổ sở, u sầu.
Think POSITIVE (Nghĩ tích cực): Khắc phục tiêu cực, nghịch cảnh đến cùng.
TS. Trịnh Nhật