Loài vật tự tử - Một bí ẩn của thiên nhiên

Ngày 18 tháng 11 năm 1998, tại vùng biển New Zealand, hơn 300 con cá heo từ đại dương đã lên nằm phơi trên bãi biển trước những ánh mắt hiếu kỳ của du khách. Chúng uốn éo trên cát và thốt lên những tiếng kêu thảm thiết. Nhiều du khách thấy chúng nằm trên cát khô và bị thiêu đốt bởi ánh nắng mặt trời nên đã lấy nước biển tưới lên người chúng. Dần dần, bị sức nóng thiêu đốt và bị đè bẹp bởi trọng lượng bản thân, lũ cá heo không cử động được nữa. Vì không thể nâng lồng ngực lên để thở nên chúng đã chết ngạt sau một thời gian ngắn. Mỗi năm tại vùng biển này, khoảng trên 500 con cá heo và cá voi cố tình lên bãi biển để chết.

Ở châu Âu, hiện tượng này hiếm thấy hơn, nhưng không phải là không có. Ngày 9 tháng 12 năm 1963, một con cá heo đã lên bãi biển Ker – Chálon, thuộc khu vực Yeu để tự tử. Điều kỳ lạ là khi người ta cố gắng đẩy chúng xuống nước thì chúng lại cứ ngoi lên, tựa hồ như chúng rất muốn chết.

Hành vi tự sát tập thể không chỉ là hiện tượng lạ đối với cá heo hay cá voi mà còn tìm thấy ở loài chuột Lemming, Na Uy. Loài chuột Lemming này sinh sản rất nhanh và sự đông đúc này đã dần đến tình trạng khan hiếm thức ăn. Sự khan hiếm này buộc chúng phải di cư sang khu vực khác. Cứ 3-4 năm 1 lần, vào ban đêm, hàng trăm con chuột rời bỏ vùng núi để đi xuống thung lũng. Khi ra đến vùng biển, chúng kết thúc chuyến đi một cách độc đáo bằng cách lao xuống biển để cùng chết.

Nhiều giả thuyết được đặt ra trước sự tự tử tập thể này, nhưng không mang tính thuyết phục. Họ cho rằng những con chuột này ý thức được tình trạng thiếu thốn thức ăn nên đã tự nguyện nhận lấy cái chết để những con còn lại không bị chết đói.

Điều đáng ngạc nhiên nhất là loài bò cạp. Khi bị ngọn lửa bao quanh, nó sẽ tự tử bằng chính nọc độc của mình. Có lẽ nó thích chết như vậy hơn là bị thiêu sống. Làm sao một con vật bé nhỏ với bộ não chỉ bằng đầu kim lại có thể ý thức được hành động đó.

Những chuyên gia về sinh vật đã cho rằng loài vật hành động theo bản năng di truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác với sự chọn lọc tự nhiên, sao cho có lợi nhất cho nòi giống. Khái niệm tự tử là do chúng ta gán cho chúng mà thôi.

Phần lớn các loài động vật không ý thức được cái chết. Loài linh trưởng, một loài gần giống con người cũng không ý thức được vấn đề này. Một con dã nhân mẹ mang xác con trong nhiều ngày, mà không biết rằng con mình đã chết cho đến khi cái xác thối rữa. Duy chỉ có loài voi là nhận ra cái chết của đồng loại và con người là động vật duy nhất biết tự tử. Thế nhưng, câu chuyện sau đây là một ngoại lệ về vấn đề sống chết đối với loài vật.

Đó là chuyện những công nhân làm trong một lò sát sinh ở Hồng Kông từ chối giết thịt một con trâu to khi thấy con vật với ánh mắt buồn, quỳ sụp xuống chân người như một đứa trẻ van xin, hai hàng nước mắt chảy dài xuống má. Mọi người có mặt ở đó cho biết rằng con trâu đã khóc nức nở như một đứa trẻ khi nó cảm nhận được cái chết đã cận kề. Hàng chục người đàn ông vạm vỡ sống bằng nghề giết gia súc cũng ứa lệ và họ đã quyết định mua lại con trâu bằng tiền quyên góp của chính họ. Sau đó, họ giao con trâu cho một nhà chùa để nó có thể sống phần đời còn lại trong cảnh bình an.

Dù sao thì hiện tượng tự nguyện tìm đến cái chết của một số loài vật vẫn còn là một bí ẩn của thiên nhiên.