tính cách ớt Quảng Trị

Lần nào về quê, tôi cũng gặp các bạn thơ, quây quần cùng nhau, lấy thơ nhau ra đọc làm quà. Không gian thơ, thường là ban đêm trên triền cát trắng bờ sông Hiếu, hay là lúc chiều tà trên bãi Đồng Soi, hoặc là trên biển Gio Hải lộng gió. Ai đọc cũng đọc say sưa, như thả hồn vào từng câu chữ. Người nghe chỉ yên lặng mà nghe, ít khi bày tỏ sự khen chê, mà chỉ nâng ly chạm với nhau để chúc mừng.
Các bạn thơ quê tôi, mỗi người mỗi hoàn cảnh, nhưng họ rất yêu thương đùm bọc nhau. Tôi nhớ, một thời PVQ có cái vi tính cũ xì, chậm rì chậm rịch, lên mạng trần ai lai khổ, vậy là họ mỗi người một ít, góp lại mua cho anh cái máy cực mạnh.
Dân Quảng Trị miềng mà.

Nhớ về quê hương là nhớ tới bạn bè.
Tôi nhớ đêm chia tay, Xuân Lợi ôm chặt lấy tôi, nhét vào túi áo tôi một cái bao thơ, nói là tặng tôi để tiếp tục rong ruỗi. Còn Thanh Tịnh thì nhét vào ba lô của tôi một chai rượu ngon, nói đem theo uống dọc đường cho vui. Khi xe chạy vào đến Huế, anh lơ xe nói với tôi, bác khỏi trả tiền, anh Thanh Tịnh trả rồi.
Còn tôi, làm sao mà tôi quên được mờ sáng ngày 23 tháng 8 ấy. Đông Hà mưa tầm tả cả đêm, gần đến giờ tôi lên đường, trời vẫn mưa như trút. Khi tôi từ trên lầu xuống phòng khách, đã thấy anh Phan Văn Quang ngồi ở đấy, đầu tóc quần áo ướt rượt. Thì ra anh Quang đi từ lúc hơn 4 giờ sáng, dọc đường xe bị xì hơi, anh phải gõ cửa nhà người bạn, gởi xe ở đấy, đi bộ đến nhà Thanh Tịnh cho kịp. Rồi cả hai đưa tôi ra bến xe, ngồi uống cà phê và ăn sáng với tôi ngay bên vệ đường. Trời vẫn buông mưa mù mịt, cho đến tận lúc xe lăn bánh. Nhìn qua cửa, tôi thấy anh Quang và Tịnh mặc áo mưa đứng giữa bến xe ngập nước, lòng cứ rưng rưng muốn khóc.
Bạn bè yêu nhau đến thế, còn biết nói gì nữa đây.

Trằm Trà Lộc nuôi rất nhiều cá. Ngồi ăn nhậu trên chòi, thỉnh thoảng lại nghe cá quẫy, cá đớp nước, cá búng mồi. Cá nhiều thế, vì bàu nước rộng mênh mông những 100 héc ta, chẳng biết người ta có cho câu cá tính tiền hay không? Lại còn chim nữa. Chim chuyền cành trong rừng. Chim bay sà sà trên mặt đầm. Người ta còn thả vào rừng quanh trằm, nào là khỉ, nhím, tê tê, công, trĩ... nghe nói có cả hươu nai, mang, mễn và lợn rừng. Khu bảo tồn sinh thái tự nhiên mà.
Mùa hè, nếu được làm một chuyến du lịch cả ngày cả đêm ở đây thì thật tuyệt.
Tôi nhìn ra đầm nước rộng mênh mông, chỉ ước có cái thuyền nhẹ, bơi vòng vòng quanh hồ để nhìn ngắm, để chụp ảnh cho đã con mắt, nhưng hình như ở đây không có dịch vụ này. Tiếc thật, vì từ thị xã Quảng Trị đến Trằm Trà Lộc, hình như chỉ có 8 cây số thì phải, dân phố thị vào mùa gió Lào, thứ bảy chủ nhật kéo xuống đây thư giãn thì còn gì bằng. Ngay cả từ thành phố Đông Hà đến, cũng có xa xôi gì đâu; dân trong Huế, trong Đà Nẵng, trong Sài Gòn, họ còn tìm ra Trằm Trà Lộc du lịch cơ mà.

Đến bây giờ, Dzu vẫn còn hình dung ra vẻ đẹp hoang sơ, thơ mộng của Trằm Trà Lộc. Vâng, người ta không tổ chức cho câu cá, không tổ chức cho bơi thuyền là rất đúng; vì càng gia tăng sự đậm đặc sắc màu cùa ngành công nghiệp du lịch, lại càng phá đi vẻ đẹp hoang sơ của trằm.
Mấy năm trước, Dzu nhớ là Dzu có đọc được một bài kí của ai đó ngoài quê, viết về Trằm Trà Lộc rất hay. Bài ký ấy viết về một chuyến đi tìm mồ mả cụ tổ của ai đó ở Trằm Trà Lộc, bởi ngày trước, nhờ rừng rậm ken dày, mà nơi đây, có thể coi như một căn cứ kháng chiến; còn lâu hơn nữa, thì đây là nơi ẩn náu của các loại tội phạm. Bài kí ấy, có nhắc đến một tên tướng cướp lừng danh, sống lẩn lút trong rừng Trà Lộc, nhưng uy danh thì lan ra ngoài rất rộng, nhờ gặp được tên cướp ấy, khi ông ta đã về già, đã xuống tóc tu tại gia, mà nhân vật trong bài kí tìm được mộ tổ, và tìm ra vài nấm mộ của các chiến sĩ trận vong. Nhớ là nhớ vậy, nhung Dzu không thể nhớ ra cụ thể, bài kí ấy tên gì, ai là tác giả. Quê miềng nhiều người viết văn, và viết hay lắm, biết đâu tác giả bài kí ấy Dzu cũng đã gặp mà không biết.

Ớt dầm Câu Nhi - Quảng Trị

Từ thế kỷ XVI, trong tác phẩm “Ô châu cận lục”, tiến sĩ Dương Văn An đã nhắc đến những mặt hàng nông sản nổi tiếng của vùng đất Quảng Trị, như hồ tiêu, như ớt…. Đặc biệt, cây ớt dễ dàng trồng ờ vuờn nhà, ngoài đất bãi. Khi trái ớt chín, ăn vào cay đến xé lưỡi, cháy lòng. Ở Quảng Trị, ớt ngon nhất phải nói đến ớt của làng Câu Nhi. Bao đời qua, món ớt dầm như là thức ăn chính trong bữa cơm hằng ngày của người dân Câu Nhi. Ớt dầm Quảng Trị đang được các công ty nông sản hàng đầu Âu – Á “nhòm ngó” đến.

Chuyện thẩu ớt dầm.

Tôi về làng Câu Nhi (huyện Hải Lăng) để tìm mua thẩu ớt dầm đặc sản làm quà tặng cho một người bạn xa quê. Nhiều người vẫn nói đùa đó là thứ đặc sản… đắng cay. Chưa ăn thì chưa biết, lỡ ăn rồi thì cái vị chua chua, cay cay của ớt dầm làm cho người ta ghiền không chịu nổi. Đến làng thì đồng hồ chỉ qua con số 11. Bữa cơm trưa của một gia đình nông dân đầu làng vừa dọn xong, với ớt trái dầm muối và rau lang luộc, trong đó 7 phần ớt, 3 phần rau. Thấy tôi hơi ngạc nhiên, ông Hoàng Tấn Phiên năm nay ngoài 60 tuổi, kể: Từ xưa, dân làng này đã ăn ớt nhiều hơn ăn rau. Từ khi ông mới lên 8, 9 tuổi. mỗi lần đi chăn bò về, bố mẹ ông để phần cơm cho con, bao giờ cũng gồm một bát cơm và một bát ớt dầm.

Làm ớt dầm cũng là một nghề lắm công phu, qua nhiều công đoạn. Nếu muốn ăn vội thì hấp ớt, trộn đường, chỉ cần dầm sơ là mang ra ăn ngay. Khoái khẩu nhất là món ớt trái dầm muối, Bà Phạm Thị Đớt, năm nay ngoài 70 tuổi, chuyên làm nghề dầm ớt, cho biết: vào tháng hai, tháng ba ớt chín đỏ đồng, sau khi hái quả, đem cắt cuống, rửa sạch, để khô rồi trộn muối vào ớt, với tỷ lệ bảy ớt một muối. Nhẹ tay, bỏ ít muối, ớt sẽ mau chua, chất lượng kém. Gia muối đúng tỷ lệ, quả ớt dầm lâu ngày vẫn cứng, ngon. Trộn đều ớt xong đem bỏ vào chum sành, phía trên miệng chum được cài kỹ bằng nhiều lớp mo nang tre, nếu là nang của măng cày thì tốt hơn. Ớt dầm để được cả năm, càng lâu càng thơm. Nói đoạn, bà Đớt bưng cho tôi xem một hũ ớt dầm đỏ mọng, thơm phức. Món ăn người dân Câu Nhi thường ăn kèm với ớt dầm là đọt rau lang. Rau trồng ngoài vườn xanh mơn mởn, hái đem luộc rồi trộn vớt ớt dầm. Bà Đớt say sưa kể: “Vừa rồi có mấy Việt kiều ở Mỹ về thăm quê hương. Khi sang lại Mỹ, họ không quên mang theo một thẩu ớt trái dầm. Khi ăn hết, nó còn gọi điện về bảo bà gửi cho họ thêm vài thẩu nữa.” Bà kể tiếp, không nói đâu xa, một người con của làng Câu Nhi, nguyên là bộ trưởng Bộ VHTT Trần Hoàn, mỗi lần về thăm quê, bà con tặng gì ông cũng không nhận, chỉ xin một thẩu ớt dầm, đặc sản quê hương mang theo.

Đến mặt hàng xuất khẩu

Từ công nghệ chế biến ớt dầm của dân làng Câu Nhi, Công ty Xuất nhập khẩu Quảng Trị, đã phát triển thành dây chuyền ớt dầm muối xuất khẩu sang thị trường Đài Loan. Ông Nguyễn Văn Thẻo, phó giám đốc công ty, cho biết, từ năm 1998 đến nay, mỗi năm công ty xuất sang Đài Loan gần 300 tấn ớt dầm. Trị giá mỗi tấn ớt từ 350 đến 370 USD. Ớt xuất khẩu được dầm muối ở bể lớn. Sau đó vớt ra để khô, bỏ vào bao, cho vào container, đưa xuống tàu. Nhiều khi chưa vào mùa ớt, nhưng phía bạn hàng đã yêu cầu được nhập ớt, công ty phải khất lại. Ông Thẻo khẳng định: “Người nông dân trồng được bao nhiêu ớt, công ty chúng tôi sẽ thu mua hết bấy nhiêu.” Tuy có nguồn tiêu thụ, nhưng diện tích trồng ớt của Quảng Trị không tăng lên bao nhiêu. Chủ tịch xã Hải Tân, – Hoàng Văn Bảo giải thích: “Trồng ớt rất khó, dể bị sâu bệnh, đặc biệt là bệnh chết rụi. Do vậy, người dân vẫn chưa mặn mà với nghề trồng ớt xuất khẩu. Họ trồng ớt để ăn là chính.” Hiện tại, toàn huyện Hải Lăng, có chừng 100 ha ớt, toàn tỉnh Quảng Trị thì diện tích ớt chỉ gầp 5 lần. Đây là một nghịch lý. Trong lúc nhiều mặt hàng nông sản khác. như cà phê, tiêu không có thị trường xuất khẩu, giá rớt xuống thảm hại, thì người nông dân vẫn tập trung vào làm. Còn cây ớt vẫn có đầu ra, thì vẫn chưa được khuyến khích phát triển cho tương xứng với nhu cầu, tiềm năng. Mới đây, Công ty Cổ phần Giờ Nga của Liên Bang Nga (cung cấp hàng nông sản cho toàn bộ Liên Bang Nga ) đã tìm đến Quảng Trị, đặt dây chuyền thu mua, chế biến hàng nông sản. Theo ông Alexander Bakov – giám đốc chi nhánh của Công ty Giờ Nga tại Quảng Trị, tại Nga, công ty của ông đã biết được các mặt hàng nông sản ở Quảng Trị có chất lượng rất tốt. Ông nói, sẽ thu mua hết các mặt hàng nông sản của Quảng Trị và các tỉnh của miền Trung, như hồ tiêu, lạc, ớt…. Đây là một cơ hội tốt cho nông dân Quảng Trị thực hiện giấc mơ đổi đời của mình. Muốn được vậy, trước hết nổ lực làm giàu, phải được bắt nguồn từ trong cách nghĩ của mỗi người dân Quảng Trị. (Theo SGGP )

Cháo bột (ở miền Nam thường gọi bánh canh). Cháo bột được chế biến bằng nhiều loại bột: bột mì, bột gạo, bột lọc... Tùy theo từng loại bột mà dùng nước nóng hay nước lạnh để nhồi. Bột mì chịu nước lạnh, bột gạo và bột sắn (bột lọc) phải dùng nước nóng, nhồi cho tới lúc mềm mịn, đều tay, bột không ướt hay khô, đủ độ dẻo để thái thành những sợi nhỏ.

Nguyên liệu để nấu món bánh canh rất phong phú, từ thịt, cá, da heo, cho đến tôm, cua... Ðặc biệt, cá tràu (cá lóc, ca chuối, cá quả) rất thích hợp để nấu cháo bột này. Phong vị đáng nhớ nhất của món cháo bột Quảng Trị, là luôn có tình cảm gia đình đầm ấm, những người thân cùng nhau xì xụp thưởng thức vị cháo cay nồng xé lưỡi, thoảng mùi thơm của hạt tiêu.

Cháo bột (ở miền Nam gọi là bánh canh)

Ở Quảng Trị có rất nhiều quán cháo bột. Món này thường được nấu với cá tràu (cá quả), chả thịt heo viên ngọt lừ. Để thưởng thức hết vị ngon của cháo bột, bánh lọc, mời bạn ghé đường Trần Phú, nơi đây được mệnh danh là "phố cháo bột", nổi tiếng nhất có lẽ là quán O Hoàng. Mùi rau răm, lá ném (hành tăm) tỏa lan thơm phức dọc theo "phố", từ tờ mờ sáng cho đến tận nửa đêm.

Cùng là cháo bột (hay còn gọi là cháo bánh canh) cá lóc, nhưng hương vị thơm ngon của cháo ở thị trấn Hải Lăng, huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị, khó có thể lẫn lộn với bất cứ nơi nào. Điều gì tạo nên sự khác biệt này?

Khi vừa nghe khách khen mấy lời về nồi cháo đang nghi ngút khói trên bếp than hồng, chị chủ quán nằm cạnh quốc lộ 1A, liền xởi lởi hé lộ: Cháo ngon quyết định phần nhiều bởi cá và bột. Cháo ở đây tuyệt đối không dùng cá lóc nuôi, nếu nấu cá nuôi thì có mùi khá khó chịu với những người quá quen nghề, quen vị như chúng tôi. Cá đồng thịt rất thơm, béo nhưng không ớn, khi sôi lên tỏa mùi đã thấy thèm.

Cá được thu mua từ những người làm nghề trong và ngoài huyện về ngâm một vài nước cho thải chất bẩn. Cách chế biến cũng lắm công phu, cá được luộc lên cho vừa độ chín là lấy xuống ngay để nguội, sau đó bóc hết thịt ra khỏi xương chia thành từng miếng nhỏ, phải chú ý lấy cho hết xương nhỏ trong các thớ thịt để khách ăn khỏi bị hóc xương. Số thịt này được ướp một chút muối tiêu nhưng nhiều củ nén. Xương cá xay ra chắt lấy nước nấu cháo. Khi bột chín tới thì thả cá vào cho thấm ngọt.

Những người bán cháo ở đây không mua bột bán sẵn ngoài chợ, mà mua gạo về rồi tự xay, lọc, lắng thành bột khô. Vì thế cánh bột rất mềm và tươi ngon, thơm mùi gạo lại không bị chua, bán bao nhiêu làm bấy nhiêu, chứ không để dư thừa.

Dọc con đường bắt đầu từ "ngã ba Hải Lăng" đi vào, có đến 4-5 quán, tha hồ cho bạn lựa chọn vào mỗi sáng sớm và buổi chiều. Buổi nào cũng thế, nếu bạn ghé chân muộn tí, là chỉ nhận được câu trả lời: "Dạ, hết rồi"!

Theo Thanh Niên