Các bài văn đang được 'công thức hóa'



Hàng loạt áng văn kinh hoàng, thiếu vắng những bài làm xuất sắc, những thí sinh "học gạo" đang chiếm lợi thế với cách ra đề Văn hiện hành. Đó là những vấn đề nóng của môn thi Văn tuyển sinh ĐH năm nay. VnExpress đã trao đổi với PGS.TS Hà Văn Đức, Chủ nhiệm khoa Văn, ĐH Khoa học xã hội và nhân văn Hà Nội.
>Thêm những bài văn kinh hoàng

- Không ít ý kiến cho rằng đề Văn năm nay ít khơi gợi khả năng sáng tạo của thí sinh. Quan điểm của ông thế nào?

- Năm nay, có thí sinh học chương trình phân ban và thí sinh học chương trình không phân ban dự thi. Thí sinh học chương trình phân ban lại có bộ giáo trình khác nhau. Do vậy, phần câu hỏi chung của đề phải giao thoa kiến thức của nhiều bộ sách và không trùng với đề thi học sinh giỏi quốc gia năm đó. Như vậy, người ra đề chỉ còn "mảnh đất hẹp".

Đề Văn năm nay cơ bản, học sinh làm bài không có vướng mắc gì. Như tôi đã nói ở trên, với cái khó của người ra đề năm nay, đòi hỏi một đề Văn hay, phát huy tính sáng tạo thì hơi khó. Tuy nhiên, có một thực tế là rất ít thí sinh chọn phần tự chọn dành cho chương trình phân ban, có lẽ những tác phẩm chương trình phân ban khá mới mẻ, sách tham khảo còn ít.

- Nhưng có ý kiến cho rằng, với cách ra đề Văn thiên về kiểm tra kiến thức, học sinh chỉ cần học thuộc là bài này có mấy ý, mấy luận điểm, không cần sáng tạo nhiều. Ông nghĩ gì về thực tế này?

- Theo tôi, muốn có một đề Văn hay, phát huy tối đa năng lực sáng tạo của các em thì phải thay đổi cách ra đề. Muốn như vậy, thì phải thay đổi toàn diện cách dạy, cách học và sách giáo khoa. Ví dụ, hồi chúng tôi đi học, đề ra bình luận câu nói của Các Mác: "Hạnh phúc là đấu tranh". Học sinh có thể lấy những tác phẩm văn học hoặc nhân vật trong đời sống thực tế để chứng minh.

Với dạng đề như vậy sẽ gắn kiến thức sách vở với thực tiễn cuộc sống, tránh tình trạng học vẹt. Tuy nhiên, nếu bây giờ đột ngột ra đề như vậy thì dư luận có chấp nhận không?

- Thưa ông, mặc dù điểm thi năm nay nhỉnh hơn năm trước nhưng người ta vẫn phiền lòng khi gặp những áng văn bất hủ của các cô tú, cậu tú. Là người dạy Văn, ông suy nghĩ gì?

- Năm nay, những áng văn kinh hoàng, ngô nghê có giảm, không còn cảnh các giáo viên chuyền tay nhau đọc những câu văn "kinh điển". Tuy nhiên, thí sinh vẫn có những sai sót hết sức cơ bản như nhầm lẫn nhân vật Bá Kiến (tác phẩm Chí Phèo) với nhân vật Thống lý Pá Tra. Nhà văn Tô Hoài bị cho là "đã mất từ năm 2002".

Qua chấm thi, chúng tôi thấy 3 lỗi chủ yếu của thí sinh là: không đọc kỹ đề; bài viết không sáng rõ các luận điểm mà sa vào kể lể dài dòng; cách diễn đạt vụng về, nhầm lẫn giữa văn viết và văn nói, nhiều lỗi chính tả.

- Nhiều năm nay, môn Văn rất hiếm điểm 10. Theo quan điểm của ông, tình trạng này là do trình độ của thí sinh chưa tới hay do quan niệm của các giám khảo?

- Từ lúc tôi đi chấm thi đại học đến nay, trường chưa có bài nào được 10 điểm. Thực tế không phải môn Văn mà các môn Xã hội như Sử, Địa rất khó đạt điểm 10. Điều này có lý do là nếu như các môn Khoa học tự nhiên kiểm tra độ chính xác là có điểm tối đa thì môn Văn còn kiểm tra khả năng cảm thụ của thí sinh. Bài được điểm 10 ngoài việc rõ ý phải có nét độc đáo, bộc lộ tư duy sáng tạo của cá nhân. .

Tuy nhiên, ở đây cũng có vấn đề quan điểm của giám khảo. Ví dụ năm ngoái, có bài thi của một học sinh ở Huế đạt điểm 10 môn. Đó là một bài viết xuất sắc, nhưng cũng có ý kiến cho rằng với bài Văn đó nếu họ chấm thì chỉ cho 9 hoặc 9,5 điểm.

- Kết thúc buổi thi Văn, thí sinh thường hay hỏi nhau xem viết được bao nhiêu trang. Với đề thi Văn năm nay, thí sinh viết bao nhiêu trang là thích hợp?

- Với đề Văn năm nay phù hợp 8-10 trang, nhưng điều đó không có nghĩa là thí sinh viết nhiều trang là được điểm cao. Ví dụ, bài Văn được 9 điểm dài 11 trang, học sinh nắm chắc tác phẩm, luận điểm rõ ràng, có chất văn. Trong khi đó, có thí sinh viết tới 14 trang, nói thật là tôi rất phục khả năng viết của em này, nhưng bài làm điểm không cao.

- Có giảng viên Văn của một trường đại học đã nói rằng, đang có tình trạng học sinh khoa Văn nhưng Văn chỉ 4-5 điểm và trúng tuyển nhờ các môn Sử, Địa. Làm thế nào để giải quyết tình trạng này?

- Hiện tượng này là có thật và hiện nay người ta đang đề xuất 2 cách giải quyết. Cách thứ nhất là với những trường chuyên ngành, môn Văn nhân hệ số 2. Cách thứ hai mà một số nước đang làm là giao việc ra đề thi và tuyển sinh cho các trường, như vậy sẽ sát với yêu cầu của từng trường. Chẳng hạn với những trường tốp trên, đề thi sẽ yêu cầu cao hơn.

Ta sẽ thiền hành trên biẻn cả

Nếu là một người được sinh ra và lớn lên tại Huế, bạn sẽ thấy đời mình đẹp và ’khổ’ như thế nào! Đẹp vì Huế thơ mộng và thực sự quá trử tình. Trử tình như dòng nhạc của Trịnh Công Sơn, một người viết nhạc vượt thời gian, một nhạc sĩ tài ba xuất thân tại Huế, là một trong những kiêu hãnh của chúng tôi, khi những người hâm mộ nhạc họ Trịnh biết rằng chúng tôi ’cũng’ là người Huế. Có mấy ai nghe dòng nhạc của Trịnh công Sơn mà không đắm mình trong điệu ru ngây ngất của tình yêu, trong cái nhẹ nhàng sang cả thơ mộng của lời nhạc, trong cái lưu luyến bâng quơ để rồi xót xa như là mình đang sống trong ’cuộc tình’ đó!

Huế với con đường Lê Lợi rợp bóng của hai hàng cây bên vệ đường, với cái mát dịu dàng của những làn gió thỏang từ dòng sông Hương thơ mộng, quyện vào đôi tà áo trắng, vương vương bước chân người nữ sinh Đồng Khánh, mơn man cho tóc bay trong gió đã làm cho ai ngậm ngùi ôm cái thú đau thương vì những rung động của mình, chôn chân dưới hàng phượng vĩ bên bờ sông Hương mà nhìn con nước lênh đênh để rồi tâm tình:



Ngày đó, em vừa mới lớn

Còn anh, một gã dại khờ

Anh si, tình anh vụng dại

Anh mơ và anh... làm thơ *



Vì lớn lên trong một môi trường giáo dục khe khắc, người nữ sinh Đồng Khánh ’nầy’ đã không thể trực tiếp đáp lại cái tình của anh chàng học sinh Quốc Học ’kia’ người đang si tình đến ’mờ cả mắt’ bên Dòng sông Hương lặng lẽ, đã thở dài và trải nỗi lòng lâng lâng bay trong không gian mênh mông:



Thơ anh, đong bằng hạt nắng

Lung linh ươm mắt em nồng

Hồn thơ ướp bằng dư vị

Hương tình em bâng quơ trao



Những chiều lặng thầm đứng đợi

Nhìn tà áo trắng ai bay

Ngẩn ngơ bên hàng phượng vĩ

Em ơi, tôi đợi tôi chờ...*

(*Trích: Huế Vẫn Lặng Thầm, Thơ Uyên Hạnh)



Cái ’khổ’ nằm ở đó, ở cái không dám nói không dám cho ’người ta’ biết mình cũng thương, mình cũng có trái tim nên cũng biết xúc động trước cái rung động lặng lẽ và cái chân tình của một thời mới lớn. Khổ đau hay hạnh phúc, có cái gì vĩnh cữu được đâu. Hạnh phúc nào hơn những cuộc tình của hai người yêu nhau nồng nàn, được kết hôn với nhau, rồi sinh con đẻ cái, rồi sống bên nhau đến răng long tóc bạc. Nhưng, cái chuổi ngày trước khi răng long và rụng, trước khi tóc bạc da mồi mới là đáng nói đến.

Thời gian của những tháng ngày còn trẻ yêu nhau đâu rồi. Nó là đầu mối đưa đến cái bận rộn của sinh nhai trong cuộc sống, của sự lo lắng giáo dục con cái, của những đụng chạm thường nhật, đã làm chúng ta quên đi chuyện nuôi dưỡng săn sóc cái tình, mà một thời mình đã ngỡ là tình yêu độc nhất có một không hai trên đời, cái tình một thời là hoa là bướm, làm cuộc đời đẹp và thơ mộng hẳn lên.

"...Hãy nghiên cứu kinh điển và tu tập bạn sẽ thấy được hạnh phúc của cuộc đời, sẽ thở được những hơi thở an lạc, bước những bước chân mà đất bằng nở hoa, những bước chân Đức Bổn Sư đã bước. Đó cũng là ý nghĩa bảy bước chân nở ra bảy đóa sen thơm ngát. Sen nở vì lòng thanh tịnh. Lòng thanh tịnh thì trời đất cũng thanh tịnh, cho nên đất trời mới nở hoa, ’đơn giản’ chỉ có thế thôi! ..."

Thời gian lặng lẽ trôi mà lòng mình thì không lặng lẽ chút nào, bởi mình luôn luôn bị luân chuyển trong bao nhiêu giao động của cuộc sống, bao nhiêu thổn thức vật vã của con tim. Đời vội vàng qúa nên mình cũng vội vàng theo, để chỉ có những cảm nhận thóang qua cho dù mình chưa nhận diện được là cái gì nhưng đã cảm nhận được nó. Đúng thế đã có một cái gì, tuy không xác định được nhưng đã biết rằng nó hiện hữu, thế thôi! Bạn ơi, bạn có cho được một tên gọi hay nói lên một định nghĩa về cái đó là cái gì không? Đó là cái cô đơn nẫy sinh từ cuộc sống, là khổ đau của những bất mãn đã bộc phát, đã từ từ xuất hiện trong tâm tư chúng ta! Cái ’nỗi niềm’ nầy được nuôi dưỡng bằng năng lượng của sự cô đơn và lòng bất mãn. Hai sự kiện được sinh ra trong cái Tôi ’mầu nhiệm’. ’Mầu nhiệm’ vì mãnh lực của nó, vì nó chiếm hữu và chủ động cuộc sống của ta làm ta lăn lóc trong khổ đau mà không óan ghét nó, trái lại chúng ta lại óan ghét cuộc đời và hằn học với kẻ khác.

Bể khổ đã trở mình và dang đôi tay đón nhận chúng ta rồi đó, đã ’âu yếm’ ôm chặt chúng ta vào lòng, ’sốt sắng’ quá đã làm cho chúng ta nghẹt thở trong niềm đau không dứt được. Bây giờ khi chúng ta đã nằm gọn trong vòng tay của phiền não rồi thì chỉ có Tứ vô thường như nước Cam lồ diệu dụng với sự thấy biết và hành trì của Vô thường, Khổ, Không, Vô ngã mới thóat được.



Tôi đã từng

Thu mình trong vỏ ốc

Nhìn trời xanh

Một khỏanh nhỏ hư vô

Trái tim đau

Vì sống kiếp hững hờ

Dòng tâm tưởng

Dậy cuồng bao sóng cả



Tôi cứ ngỡ

Trong mây sương trọn kiếp

Sẽ trầm mình

Trong miên viễn cô đơn

Ngọn lá rơi

Một thực thể vô thường

Hạt sương nhỏ

Mong manh đầu ngọn cỏ



Tôi đã biết

Chân như không diệu vợi

Một nụ cười

Rạng rỡ cả bình minh

Một nét nhìn

Đem an lạc yên bình

Một hơi thở

Thấy trời xanh mây trắng



Bước tỉnh thức

Đất hiền hoa nở rộ

Nén tâm hương

Thắp sáng vạn nẻo đường

(Trích: Tỉnh Thức, Thơ Thiện Nghiêm)



Hãy nghiên cứu kinh điển và tu tập bạn sẽ thấy được hạnh phúc của cuộc đời, sẽ thở được những hơi thở an lạc, bước những bước chân mà đất bằng nở hoa, những bước chân Đức Bổn Sư đã bước. Đó cũng là ý nghĩa bảy bước chân nở ra bảy đóa sen thơm ngát. Sen nở vì lòng thanh tịnh. Lòng thanh tịnh thì trời đất cũng thanh tịnh, cho nên đất trời mới nở hoa, ’đơn giản’ chỉ có thế thôi!



Nếu là trăng ta sẽ cùng sao sáng

Rơi cho đầy thơm nóng tách cà phê

Để thi sĩ uống vào trong tim óc

Nghe thơ rơi qua hơi thở ngọt ngào



Nếu là mây ta sẽ cùng nàng gió

Đi thiền hành trên biển cả mênh mông

Thôi ru đời bằng vọng tưởng mông lung

Và rủ mộng Ta bà đầy hư huyễn

(Trích: Ta Sẽ Thiền Hành Trên Biển Cả, Thơ Thiện Nghiêm)



Dù ở đâu chăng nữa chúng ta vẫn có thể có được cái an lạc vô giá nầy từ Kinh điển của Đức Phật. Hãy nghiên cứu và hành trì để tạo cho mình một nội lực có được từ nội điển, để chúng ta đứng vững mà nhìn sâu vào cuộc đời, để thấy và để hiểu những niềm đau nỗi khổ của chính ta và của kẻ khác. Đây là một kho tàng vô giá, nếu không biết xử dụng để đưa vào cuộc sống, sẽ như câu truyện kể Chàng Cùng tử lang thang đói rách khổ sở xin ăn, khi trong chéo áo của anh có dấu một hạt châu rất qúy báu mà anh không biết đến.

Hãy tu tập để thở những hơi thở trong Chánh niệm, để một ngày nào đó, ta có thể nhìn vào cuộc đời và mọi người quanh ta bằng đôi mắt đầy tình thương thay vì thất vọng, căm giận, óan trách. Đó là ngày chúng ta thấy được cái đẹp của ánh trăng vàng trên biển cả cũng là cái đẹp của trăng sao, thưởng thức được làn gió nhẹ nhàng và những cụm mây thong dong trên bầu trời xanh. Đó cũng là ngày mà cuộc sống đem lại cho ta niềm tin và tình thương, và với cái vốn liếng nầy ta sẽ bước những bước chân vững chải và cảm nhận được cái hạnh phúc nhẹ nhàng cho dù ta đang ở trong cõi đời nhiều khổ đau hơn là hạnh phúc.

"Giảm nửa số công chức để chống tham nhũng"

Ông Thành nói rằng, có những người bắt buộc phải tham nhũng để sống. Vì vậy, muốn chống tham nhũng một cách hiệu quả cần có một cuộc cải cách hành chính triệt để.


Ông Lê Kiên Thành

- "Hiện nay, một số người buộc phải tham nhũng để tồn tại, để nuôi nổi mình và doanh nghiệp phải coi đó là những chi phí bình thường, chi phí cho nền tảng xã hội này, khi nền tảng xã hội chưa ở mức bình thường, mà trong đó sự vô lý của đồng lương là một ví dụ điển hình" - anh đã từng nói thế trong cuộc trò chuyện với chúng tôi cách đây mấy tháng. Anh có thể giải thích sự "không bình thường" - cụ thể là gì?

- Chúng ta quay lại thời bao cấp một chút. Lương tôi khi ở bộ đội là 60 đồng, nộp chế độ ăn đại táo (ăn tập thể) 18 đồng, như vậy là còn 42 đồng để lo cho gia đình. Kể cả những người mới ra trường cũng vẫn có thể sống được bằng đồng lương. Nhìn vào đó thì ai cũng có thể thấy rằng thời đó người ta rất khó giàu nhưng vẫn sống được.
Còn bây giờ ta thử đưa một mức lương tối thiểu ra và so với các nhu cầu tối thiểu còn lại thì tất cả mọi người đều hiểu rằng không ai có thể sống bình thường được. Ví dụ lương tối thiểu của một công chức là 400 ngàn/tháng nhưng đi đường phạm lỗi bị công an thổi phạt là mất 200 ngàn - mất nửa tháng lương. Như vậy là Nhà nước mặc nhiên "nói" với người bị phạt là "anh" lấy đâu ra tiền tôi không biết nhưng anh phải kiếm đủ tiền để nộp phạt. Trong điều kiện như vậy mà chúng ta nói chuyện chống tham nhũng là không thực tế.

Tham nhũng là gì, là mọi người lấy cái gì không phải là của mình. Không có nước nào không có tham nhũng nhưng ở các nước khác quan chức muốn làm giàu thì người ta tham nhũng.

Còn ở ta, nên có cái nhìn thực tế để phân biệt công chức tham nhũng thành hai loại: Loại thứ nhất tham nhũng để làm giàu (dù có tiền rồi nhưng vẫn cứ tham nhũng cho giàu thêm, lợi dụng vị trí của mình để đục khoét); loại thứ hai là tham nhũng để tồn tại. Nếu bỏ tất cả vào một "rọ" rồi gọi là tham nhũng thì vô hình trung, chúng ta đã... chống gần như cả hệ thống công chức. Mà như vậy là không thực tế, mà rồi sẽ đẩy đến hệ quả: Công cuộc chống tham nhũng chì còn là hô hào, trên giấy tờ, trong các hội nghị.

Chống việc "xã hội hoá phong bì"?

- Như vậy theo lý, những người dù có lấy 1 đồng tiền không chính đáng (đục khoét của công, nhận phong bì hối lộ...) đều có thể gọi là tham nhũng. Nhưng phần lớn công chức lại không sống bằng đồng lương trên giấy tờ; trong đó có những người có nguồn thu nhập chính từ phong bì (Có thể là do vị trí công việc của họ mà phong bì tự chạy đến hoặc là tự những công chức đó gây nhũng nhiễu để có phong bì). Vậy theo anh, làm thế nào để chống việc "xã hội hoá" phong bì này?

- Phong bì là lệ. Lệ này có do những kẽ hở của những văn bản, pháp quy. Nếu những quy định trong văn bản pháp quy không sát với thực tế thì bắt buộc người dân phải "lách" còn cơ quan quản lý thì có cớ để "hành".

Ví dụ như quy định bắt buộc đội mũ bảo hiểm trong nội thành: Vì không sát với thực tế nên quy định này đã bị phá sản nhưng khi mới ban hành, nếu ai đó vi phạm mà bị "tóm" thì người ta sẽ đưa (nhận) và "tội" được xí xoá.

Rồi quy định đến kho bạc nộp tiền phạt vi phạm giao thông sẽ khiến những ai dù nghiêm chỉnh nhưng quá bận rộn sẽ cố năn nỉ để đưa phong bì tại chỗ nhằm giải quyết công việc cho nhanh. Kể cả việc đăng ký kết hôn, ly hôn, khai sinh, nhập hộ khẩu... đều bị "nạn" phong bì rất nặng.

Vì sao vây? Vì những quy định rất rắc rối, và đôi khi không thực tế, hoặc lòng vòng khiến người dân phải dùng phong bì để giải quyết.

Đó chỉ là công việc riêng lẻ của từng công dân, doanh nghiệp còn khổ hơn vì họ phải "chạm" đến nhiều cơ quan công quyền. Việc doanh nghiệp phải dùng tiền để bôi trơn các cấp quản lý như thế nào thì báo chí, sách vở cũng nói đến nhiều và anh biết, tôi biết, xã hội biết nhưng chỉ khi cơ quan nào đó có "chuyện", chuyện mới bị lôi ra. Còn lại thì người ta chấp nhận với việc "hành doanh nghiệp" như sống chung với lũ.

Vì sao vậy? Nhiều người nói rằng tiền bôi trơn là cách điều chỉnh thu nhập vì lương công chức thấp quá! Nếu truy đến tận cùng thì không một công chức nào sống bằng đồng lương thực sự cả. Tính ra, hai vợ chồng lương cộng lại khoảng 3 triệu đồng có thể mua xe, làm nhà, nuôi con đi học không?

Lương công chức chỉ là danh nghĩa nên việc cán bộ thuế, hải quan, công an, thanh tra... nhận tiền phong bì cũng là bình thường (Mà có khi không nhận phong bì mới là không bình thường). Đó là chưa kể đến những quy định, quản lý chồng chéo, phi lý khiến động vào doanh nghiệp nào cũng có chuyện. Vì thế nên nhiều doanh nghiệp thấy có "kiểm tra", "thanh tra" là toát mồ hôi, nghĩ đến chuyện đưa phong bì cho xong chuyện.

Một khi người đưa và người nhận đều thoả hiệp cao rồi cho là đây là một chuyện rất bình thường thì tôi cho là chúng ta phải nhìn nhận một cách thực tế hơn về hai vấn đề: văn bản, pháp quy và lương công chức.

Giảm hơn một nửa người ăn lương?

- Như vậy, theo anh là cần tăng lương cho công chức?

- Đúng như vậy! Cần phải trả lương cho người ta đủ sống trên mức trung bình, nói tóm lại là phải đúng với nhu cầu trung bình và cần phải đưa tất cả những thu nhập "ưu đãi" vào lương (điện thoại, nhà cửa, xe cộ...).

- Thưa anh, có lẽ Chính phủ nhiều nhiệm kỳ đều mong muốn làm được như vậy nhưng chiếc bánh ngân sách thì nhỏ mà đội ngũ ăn lương lại quá đông?

- Vấn đề là ở đó. Cho nên đã nhiều lần tôi nói rằng nạn lãng phí còn đáng sợ hơn tham nhũng. Để những người không đủ năng lực, đạo đức trong hệ thống là lãng phí "chỗ ngồi", lãng phí cơ hội của người khác và làm hỏng bộ máy.

Từ ngày thành lập Đảng, từ thuở giành độc lập ban đầu cho đến thời kỳ thống nhất đất nước, để có được thắng lợi, chúng ta đã có nhiều sự hi sinh. Cho đến bây giờ, chúng ta cũng cần sự hi sinh. Nếu... "hi sinh" - giảm đi 2/3 số người (hai phần ba chứ không phải là một nửa) cho họ nghỉ và hưởng nguyên lương thì chắc gì hệ thống Nhà nước này không hoạt động có hiệu quả?

Cái khó là làm sao chúng ta có một “đầu lọc” tốt để chọn ra những người thực sự làm việc có hiệu quả để giữ lại và trả lương không những để họ đủ sống mà còn tâm huyết và nguyện cống hiến hết khả năng của mình. Những người ra khỏi hệ thống công chức vẫn phải trả lương cho họ cao hơn mức đủ sống. Tôi cho đây là sự hi sinh cần thiết để chúng ta có một bộ máy hành chính mạnh và sạch.

Muốn các cơ quan hành chính chọn đúng người làm được việc và cần thiết để giữ lại thì cần có chế độ khoán việc cho người đứng đầu và cho họ quyền đối với nhân sự của cơ quan mình. Một Bộ trưởng muốn hoàn thành tốt công việc mà Chính phủ giao (được giám sát bằng hệ thống giám sát độc lập, khách quan) thì bắt buộc họ phải chọn những người dưới quyền thực tài và tận tâm.

+ Về thu nhập: Ngoài mức lương cơ bản mà Nhà nước ấn định nên có thêm những mức lương mềm cho những người thực sự tài: Những người có sáng kiến đặc biệt đem lại hiệu quả cao cho nền kinh tế; Những người mà trong mỗi cơ quan khó mà thiếu được họ. Nếu không làm được như vậy thì Nhà nước sẽ không có được đội ngũ chuyên gia xuất sắc.

+ Tạo cơ chế chủ động tài chính cho các doanh nghiệp để họ có thể trả lương cao cho các nhân viên xuất sắc. Quản lý Nhà nước chỉ “soi” hoạt động của các doanh nghiệp theo Luật doanh nghiệp.

+ Để cái gánh ngân sách không quá nặng trên vai mình, Nhà nước không nên “ôm” những gì mà người dân có thể làm được. Hiện nay, chỉ riêng hai ngành Giáo dục và Y tế cũng đã chiếm một phần lớn trong tổng quỹ lương. Nếu chúng ta thực hiện kế hoạch xã hội hoá y tế, giáo dục – Nhà nước chỉ bao cấp miền núi và những vùng thực sự khó khăn thì cũng đã đỡ rất nhiều mà lại tạo ra sự năng động cho xã hội.

Anh “Trưởng xóm” và hành trình khám phá cuộc sống

Mọi người vẫn gọi Đinh Quang Hải là anh “trưởng xóm” vì anh chính là người khai sinh ra “Xóm nhiếp ảnh” tại địa chỉ http://nghethuatnnhiepanh.com. Là người đầu tiên gửi bài dự thi “Cùng VNPT khám phá cuộc sống đích thực”, VietNamNet đã có cuộc trò chuyện với anh “trưởng xóm” dễ thương này.



PV: Một chân dung tự họa về anh “trưởng xóm”?



ĐQH: Tôi tốt nghiệp ngành sơn mài, trường ĐH MTCN năm 2001. Hiện làm thiết kế đồ họa, yêu thích nhiếp ảnh.



PV: Với quy mô hơn 2.000 thành viên, vì sao lại chỉ có cái tên rất khiêm tốn: “xóm nhiếp ảnh”?



ĐQH: “Xóm nhiếp ảnh” thành lập năm 2005 tách ra từ box “Nhiếp ảnh” trên Diễn đàn Trái tim Việt Nam Online. Đến nay, xóm có hơn 2.300 thành viên tham gia từ trong và ngoài nước. Xóm Nhiếp ảnh là tên gọi vui, gợi nhớ đến một cộng đồng nhỏ, gần gũi, rất đặc trưng của người Việt.



PV: Nhiệm vụ của “trưởng xóm” là gì?



ĐQH: “Trưởng xóm” là người chịu trách nhiệm về mọi hoạt động của “xóm” diễn ra suôn sẻ từ khâu kỹ thuật đến nội dung, khuấy động các phong trào xóm, chia sẻ kiến thức với các thành viên, tổ chức gặp gỡ, sáng tác, gìn giữ cho xóm luôn văn minh, sạch đẹp.



PV: Thế nào là 1 xóm nhiếp ảnh “văn minh, sạch đẹp”?



ĐQH: Mọi thành viên nhiệt thành tìm kiếm cái đẹp trong nghệ thuật nhiếp ảnh và tuân thủ những tôn chỉ, quy tắc của “xóm”. Những phát ngôn bừa bãi, những tác phẩm không phù hợp với thuần phong mỹ tục người Việt sẽ phải bị loại bỏ, “ghi sổ đen” cảnh cáo hoặc bị treo nick vĩnh viễn nếu cố tình vi phạm.



PV: “Xóm nhiếp ảnh” nói chung và anh nói riêng là những người hưởng ứng cuộc thi “Cùng VNPT khám phá cuộc sống đích thực” đầu tiên. Đôi điều cảm tưởng của anh về cuộc thi?



ĐQH: “Những khoảnh khắc đích thực của cuộc sống” là nguồn cảm hứng và là mục tiêu săn tìm của mọi nghệ sỹ nhiếp ảnh. Chúng tôi cũng không phải là ngoại lệ.



PV: Chùm ảnh đầu tiên anh tham gia dự thi là hình ảnh “chiếc điện thoại” cùng mọi đối tượng khác nhau trong xã hội: từ em bé, phụ nữ, doanh nhân cho tới cả bác xe ôm. Vì sao anh lại khai thác chủ đề này?



ĐQH: Tôi có một phát hiện rằng, gương mặt của mỗi người khi nói chuyện điện thoại là gương mặt rất giàu tính biểu cảm. Và tôi thấy rằng, chiếc điện thoại quả thật đã tạo ra một phần của niềm vui cuộc sống. Từ các cô em gái của tôi cho tới bác xe ôm đầu phố, mọi người đều thân thuộc với chiếc điện thoại.



PV: Đam mê nhiếp ảnh, vậy thời gian đâu dành cho sơn mài - con đường mà anh đã lựa chọn?



ĐQH: Sơn mài vẫn là cái đích cuối cùng của tôi. Tuy nhiên, sơn mài là sự nghiệp cả đời. Vì thế, khi còn trẻ, còn tự do, tôi muốn thỏa sức mình đi tìm những khoảnh khắc đẹp của cuộc sống như một sự trải nghiệm. Những góc nhìn cuộc sống sẽ giúp tôi rất nhiều trong hội họa sau này.



PV: Anh còn được nhiều người biết đến về nghề thiết kế đồ họa và tài vẽ hoạt hình?


ĐQH: Mình còn trẻ. Cuộc sống có nhiều điều hay và xứng đáng để được khám phá.



PV: Xin cảm ơn anh.





Khi "trưởng xóm" tác nghiệp.



"Trưởng xóm" Đinh Quang Hải.



Tác nghiệp.

Đêm 24/7, rạng sáng ngày 25/7, qua điện thoại và Internet, VietNamNet đã may mắn liên hệ được với một số người Việt Nam đang sống ở hai vùng của cuộc chiến: Thủ đô Beirut (Lebanon) và thành phố Haifa (bắc Israel), để nghe họ kể về những gì họ đang chứng kiến:

Beirut: Đã quen dần với tiếng bom

Đó là cảm nhận của chị Trần Thị Mừng, một người Việt đang làm nghề giúp việc cho một gia đình ở ngoại ô Thủ đô Beirut (Lebanon).


Một trận không kích của quân đội Israel vào miền Nam Lebanon.
"Mấy ngày đầu, khi máy bay Israel giội bom xuống sân bay Beirut, nghe tiếng bom nổ ầm oàng, ai cũng cảm thấy hết sức lo sợ.

Chúng em chỉ muốn về nhà. Nhưng từ thứ Bảy đến nay, quân đội Israel không còn tấn công vào Thủ đô nữa. Giao tranh chỉ xảy ra ở vùng biên giới, còn sinh hoạt ở Thủ đô đã trở lại bình thường nên mọi người cũng quen dần", chị Mừng cho biết.

Theo chị Mừng, có khoảng 200 người Việt Nam đang làm việc tại Lebanon. Đa số là người giúp việc cho các gia đình. Chỉ một số ít làm phục vụ cho các nhà hàng, khách sạn.

"Khi chiến sự nổ ra, các gia đình này cũng di dời đến những vùng tương đối an toàn do trước khi chuẩn bị ném bom, máy bay Israel đã rải truyền đơn kêu gọi dân thường sơ tán. Có một chị người Hà Tĩnh bị kẹt trong vùng chiến sự nhưng vừa rồi thông báo đã được gia đình chủ nhà đưa đến nơi an toàn.

Do đó, số người Việt mắc kẹt trong vùng bị đánh phá hầu như không có", chị Mừng nói.

Anh Bùi Văn Dũng, đầu mối thông tin của người Việt ở Lebanon với sứ quán Việt Nam tại Cairo (Ai Cập) cho hay, có hai phụ nữ người Việt mắc kẹt trong vùng bị đánh bom. Một người tên Phương đang ở Sedon. Người thứ hai tên Đỗ Thị Lan đang sống ở miền đông nam Lebanon, gần biên giới Syria.

Chị Phương tới Lebanon làm nghề giúp việc. Chị bị kẹt lại do không kịp di tản theo gia đình chủ nhà. Tuy nhiên, được biết hiện chị vẫn đủ thực phẩm để cầm cự. Còn chị Lan hiện thường xuyên phải sống trong hầm trú ẩn.

Cả hai đang liên hệ với người Việt tại Beirut nhờ giúp đỡ chuyển đến Beirut an toàn hơn.

Chiều ngày 24/7, ông Trần Việt Tú, Tham tán sứ quán Việt Nam tại Ai Cập (phụ trách cả Lebanon) cho biết, số người Việt bị kẹt trong vùng giao tranh vừa được di chuyển tới nơi an toàn hơn.

Theo ông Tú thì đến nay chưa có gì đáng lo ngại, đa số người Việt Nam tại Lebanon vẫn sinh sống và làm việc bình thường, bởi tình hình các khu vực có đông người Việt vẫn yên ổn.


Sau trận không kích của Israel vào phía nam Beirut

Cho đến ngày hôm nay, tâm lý của đa số người Việt ở Lebanon đã trở lại ổn định nhờ những dự báo trong khoảng 10 ngày nữa, chiến tranh sẽ kết thúc, chị Mừng cho biết. Theo chị, đa số người Việt ở đây dự định sẽ chờ chiến tranh kết thúc rồi tìm cách trở về Việt Nam.

Chị Mừng cũng cho hay, trong những ngày bom đạn ác liệt, những người Việt ở Lebanon thường xuyên liên hệ và thông báo tình hình cho nhau. Ngày nào gia đình chị cũng gọi điện sang động viên nên chị cũng cảm thấy bớt hoang mang đôi phần.

Di tản: Chờ đợi sự giứp đỡ từ Chính phủ!

Thông tin mới nhất cho biết, Bộ Ngoại giao đã có công hàm đề nghị và được Tổ chức Di cư Quốc tế (IOM) đồng ý sẽ hỗ trợ giúp đỡ công dân Việt Nam cùng với công dân các nước khác sớm sơ tán khỏi Lebanon. Bộ Ngoại giao cũng đang liên hệ với một số nước khác để giúp đỡ công dân VN sơ tán.

Đồng thời, Bộ Ngoại giao cũng đã yêu cầu Đại sứ quán Việt Nam tại Ai Cập cử cán bộ tới Lebanon để trực tiếp tổ chức giúp đỡ, hướng dẫn công dân Việt sơ tán khỏi Lebanon.


Những giọt nước mắt vui mừng của những công dân Philippines được Chính phủ đưa về nước ngày 23/7.


Trước đó, liên hệ với Đại sứ quán VN tại Ai Cập, nhận định về khả năng đưa người Việt di tản khỏi Libăng, ông Trần Việt Tú, tham tán sứ quán Việt Nam tại Cairo (Ai Cập) cho rằng còn khá khó khăn. Theo ông Tú, giải pháp khả thi hơn cả là trụ lại, chờ cho tình hình chiến sự dịu đi.

Anh Bùi Văn Dũng cho biết hiện nay phí đi đường bộ ở Libăng đã tăng cao hàng chục lần. Sân bay Beirut đã bị hư hỏng nặng trong các cuộc không kích của Israel. Người lao động Việt Nam ở đó muốn đi đường thủy thì cũng không có khả năng. Thậm chí có một số người không có visa vì chủ nhà giữ hết giấy tờ và đã đi di tản.

Theo chị Trần Thị Mừng, việc tự di tản ra nước ngoài của người Việt là quá khó vì rất tốn kém và nguy hiểm. Do đó, cách duy nhất là chờ đợi sự giúp đỡ của Chính phủ Việt Nam.

"Mấy ngày trước, Đại sứ quán VN có liên hệ với cộng đồng người Việt bên này. Họ có nói nếu ai cần sự giúp đỡ của Đại sứ quán thì đăng ký. Tôi cũng đã đăng ký yêu cầu sự giúp đỡ nhưng cho đến giờ này, chúng tôi vẫn chưa nhận được tin tức gì cả", chị Mừng cho hay.

Người Việt ở Haifa: Đi làm dưới làn mưa rocket


Vụ tấn công rocket của Hezbollah vào Haifa hôm 16/7.
Chiều 24/7, VietNamNet cũng đã liên lạc được với một số người Việt Nam đang sinh sống ở Haifa, thành phố Cảng miền Bắc Israel, nơi đã trở thành tâm điểm nã rocket của du kích Hezbolla. Đến nay, con số thương vong đã lên tới: 37 người thiệt mạng.

Chỉ trong ngày 24/7, đã có tới 39 quả rocket rơi xuống Haifa, làm 2 người chết.

Liên lạc với chị Nguyễn Thị Sơn, một phụ nữ lấy chồng Do Thái và sinh sống ở Haifa hơn 10 năm nay, chị cho biết nhiều người đã di tản về Jerusalem hoặc Tel Aviv nhưng gia đình chị vẫn "an tâm sống và nghe tiếng rocket bắn qua".

Thỉnh thoảng, tiếng còi báo động hụ vang inh ỏi, khiến câu chuyện bị ngắt quãng.

Chị Sơn kể, ở Naharyia, liền kề biên giới với Lebanon có gia đình chị Trương Thị Hồng đã di tản ngay từ ngày đầu tiên khi chính phủ Israel ra thông báo chiến tranh.

Ngoài chị Sơn, ở Haifa còn có chị Dung, một phụ nữ Việt lấy chồng Israel và định cư được hơn 5 năm, ông bà Vinh, Thi bán tiệm cơm. Các gia đình này đều ở lại thành phố. Chị Sơn, chị Dung vẫn đi làm bình thường.

"Ở văn phòng tôi nếu ra cửa sổ đứng còn nhìn thấy rocket của Hezbolla bắn vào thành phố”, chị Sơn kể.

Chị Sơn hiện đang là nhân viên văn phòng của 1 công ty môi trường đóng trong 1 toà nhà cao tầng ở Haifa.

Bé Phương, con chị Sơn, mới 8 tuổi nhưng cũng đã bắt đầu quen với tiếng rocket bắn bùm bùm suốt ngày đêm và tiếng còi báo động xé toang không gian vốn rất yên tĩnh ở thành phố này.

Những người dân ở Haifa lẫn Beirut khi trả lời VietNamNet qua điện thoại đều tỏ ra không quan tâm đến chuyện ai đúng ai sai trong cuộc xung đột.

Chị Sơn nói, chị chỉ mong "chiến sự sẽ sớm chấm dứt và mọi chuyện trở lại an bình".

Những cuộc điện đàm giữa VietNamNet và những người Việt Nam đang phải sống trong vùng chiến sự thường xuyên bị ngắt quãng. Qua điện thoại, có thể nghe tiếng rocket lẫn tiếng bom đạn chen ngang cuộc gọi, rất rõ.

Hội quán nói tiếng Anh

Ngày nay tiếng Anh hầu như là chìa khoá của tất cả mọi cánh cửa. Trong tất cả mọi ngành nghề, mọi công việc đều đòi hỏi ứng viên phải nói và viết tốt tiếng Anh. Vì công nghệ không có xuất xứ từ nước ta nên ngôn ngữ của công nghệ là ngôn ngữ của quốc gia khác là điều hiển nhiên. Chúng ta cũng không thể đòi hỏi việc chuyển sang tiếng Việt để dễ dàng tiếp cận. Tính chất của công nghệ là thay đổi nên việc chuyển ngữ chỉ là việc phí thời gian khi công nghệ thay đổi hầu như mỗi ngày. Nước ta đang từng bước công nghiệp hoá và hiện đại hoá đất nước nên tiếng Anh là yếu tố không thể bỏ qua khi mỗi ngày chúng ta đều tiếp cận với công nghệ mới với những chuyên gia từ những nước có nền kinh tế và công nghệ tiên tiến. Nhưng vấn đề nói tiếng Anh ở nước ta hiện nay thì sao? Học từ lớp 6 đến lớp 12, tiếp tục học 4 năm đại học, sau đó ra trường làm việc thêm vài năm mà tiếng Anh vẫn bập bẹ... Các nơi dành cho việc thực tập tiếng Anh hầu như rất thiếu. Các câu lạc bộ thì mỗi tuần chỉ hoạt động mỗi một lần.

Ý tưởng dưới đây cũng nhằm kêu gọi các nhà đầu tư tạo ra những sân chơi lành mạnh cho tất cả mọi người: tạo một môi trường giao tiếp bằng tiếng Anh mà người tham gia có thể đến và đi bất kỳ lúc nào, nói chuyện với bất kỳ ai, và bất kỳ chuyện gì. Một hội quán nói tiếng Anh.

Tóm tắt ý tưởng Hội quán nói tiếng Anh như sau:

Xây dựng một quán như một quán café tương đối khang trang, không gian thoáng đãng, lịch sự hoặc có điều hoà không khí.
Trang bị từ 15-20 bàn trở lên, mỗi bàn từ 4-6 ghế ngồi.
Có thể xây dựng mô hình quán tự phục vụ (cafeteria), chỉ có nhân viên phục vụ, khách tự chọn thức uống và đặt hàng tại quầy.
Có nhân viên lễ tân để hướng dẫn khách. Yêu cầu tất cả mọi nhân viên của quán đều nói tiếng Anh, tốt nhất nên chọn người giỏi tiếng Anh. Việc nhân viên nói tiếng Anh sẽ làm cho khách tự nhiên hơn trong vấn đề giao tiếp tiếng Anh tại đây.
Mọi người vào đây có thể nói chuyện làm quen hoặc trao đổi về công việc, giao lưu văn hoá... tùy theo ý thích của họ.
Tuy vậy, quán cũng nên có những chương trình (chủ đề) cụ thể mỗi ngày và soạn thành những tờ hướng dẫn và có thể bán cho người tham gia. Ít nhất khi đến quán, dù không nói được, cũng vẫn nghe được, vẫn đọc được và học được!
Vì đây là hội quán nói tiếng Anh, là nơi bắt buộc mọi người phải dùng tiếng Anh để giao tiếp nên người nước ngoài sẽ chọn nơi đây làm nơi dừng chân đầu tiên, để làm quen, để kết bạn, để hỏi thêm thông tin về nơi họ đang đến hoặc để hướng dẫn họ tham quan trong thành phố. Chính vì thế nên quán phải kết hợp với mô hình cung cấp thông tin miễn phí cho người nước ngoài. Điều này sẽ thu hút nhiều hơn nữa lượng người nước ngoài đến với quán. Trung tâm thông tin có mô hình như sau:

Soạn ra những trang thông tin về các nơi du lịch tại địa phương, nơi đó có gì hay, ý nghĩa như thế nào và làm sao đi được đến những nơi đó, mất bao nhiều tiền... và phát miễn phí cho người nước ngoài.
Cũng là những trang thông tin giới thiệu cuộc sống, văn hoá, đặc sản địa phương, cuộc sống về đêm (night-life) và những đặc sắc khác (nếu có)...
Giới thiệu các tour du lịch (kết hợp với một công ty du lịch) hoặc kết hợp với sinh viên ngành du lịch tổ chức dịch vụ du lịch nội thành. Điều này giúp sinh viên có cơ hội thực tập và có thu nhập theo ngoài giờ học cũng như đánh vào nhu cầu tham quan với chi phí thấp nhất của du khách.
Chính việc người nước ngoài cảm thấy ý nghĩa và đến quán ngày càng đông thì thanh niên trong thành phố mới cảm thấy đó là nơi mình cần đến để thực tập nói tiếng Anh. Hình thức cả 3 bên cùng có lợi.

Mô hình này tạo một sự tiện lợi gần như tuyệt đối cho những người mong muốn trao dồi thêm vốn tiếng Anh nhưng thời gian thì không thể sắp xếp để đi học hoặc không thể chìu theo sự sắp xếp của các câu lạc bộ đang có. Thường ngày thì việc bỏ tiền ra uống ly café hoặc cốc trà là chuyện bình thường, nay vừa uống café nhưng lại có thêm cơ hội thực tập tiếng Anh nữa thì còn gì có thể so sánh được. Tuy nhiên, điều cốt yếu là làm sao để tất cả mọi người vượt qua được rào cản tâm lý KHÔNG DÁM NÓI TIẾNG ANH - Đây là rào cản nặng nhất mà người Việt Nam chúng ta chưa vượt qua được.

Đây là sự đầu tư mang lại nhiều lợi nhuận. Tuy nhiên, ý tưởng đòi hỏi nhà đầu tư phải am hiểu, phát triển đúng để hội quán trở thành một sân chơi lành mạnh cho tất cả mọi người yêu thích và có mong muốn học hỏi tiếng Anh, trao đổi kinh nghiệm với mọi người.

Tiệm thức ăn dinh dưỡng cho trẻ em

Ai cũng quan tâm đến phần thức ăn đầy đủ chất dinh dưỡng cho con trẻ nhưng liệu có đủ thời gian và kiến thức cần thiết quán xuyến việc này...

Nhiều bậc cha mẹ rất lo lắng và thậm chí rất đau xót khi thấy con mình chán ăn và càng trở nên ốm yếu khi càng lớn. Nhiều lúc đâu phải thiếu thốn gì nhưng con trẻ vẫn gầy nhom mặc dù thức ăn vẫn thừa mứa.

Nhiệm vụ mưu sinh vẫn là một nhiệm vụ quan trọng của cả gia đình nên thường thì thời gian dành cho con cái cũng không được nhiều. Nấu được một bữa ăn với đầy đủ thịt cá là xem như đã tròn trách nhiệm lắm rồi.

Nhưng nhu cầu của trẻ con nào chỉ có vậy. Để chúng sống khoẻ mạnh, ít ốm đau bệnh tật, chúng phải có một chế độ ăn uống giàu dinh dưỡng, đầy đủ các thành phần khoáng chất cho từng bữa ăn... mà hiện nay chưa có bật cha mẹ nào có kiến thức đầy đủ.

Vậy tại sao không có một dịch vụ nào đứng ra đảm nhiệm việc cung cấp một phần ăn có đầy đủ dưỡng chất (có kèm theo mô tả thành phần) để những bà mẹ, ông bố bận rộn chỉ cần 10 phút là có ngay một bữa ăn thịnh soạn cho con mà giá cả cũng phải chăng. Việc họ cần phải làm là nhờ bác sĩ tư vấn chế độ ăn uống cho con họ cần những dưỡng chất gì mà thôi. Nếu được, thì dịch vụ này đảm nhận luôn việc tư vấn thành phần thức ăn hàng tháng cho từng trẻ.

Rooney tiết lộ bí mật gia nhập MU

Ngôi sao tiền đạo người Anh đã mô tả HLV cũ của anh hồi ở Everton, David Moyes, như một kẻ độc đoán và lúc nào cũng muốn kiểm soát các học trò.


Rooney chẳng ưa HLV Moyes.

"Với tôi, Moyes luôn tỏ ra độc đoán. Ông ấy lúc nào cũng muốn kiểm soát các học trò. Khi đó, do còn quá trẻ, tràn đầy tính háo thắng, và lại được khoác áo đội tuyển Anh ở tuổi 17, nên tôi cũng chẳng ngần ngại cãi lại Moyes", Rooney thuật lại trong cuốn tự truyện My Story So Far (Chuyện đời tôi), được đăng nhiều kỳ trên tờ Daily Mail.

Theo tiền đạo số một hiện nay của xứ sở sương mù thì nguyên nhân chính khiến anh rời bỏ Everton là do mối quan hệ xấu tới mức không thể hàn gắn với nhà cầm quân sinh năm 1963. "Chỉ có duy nhất một người ở Everton luôn tỏ ra khó chịu và ghen tỵ với những thành công của tôi, đó chính là Moyes. Tôi đã tưởng rằng sau nhiều đóng góp giúp CLB giành vị trí thứ 7 tại giải Ngoại hạng thì sẽ được ông ấy quan tâm hơn. Nhưng sự thực là càng thành công bao nhiêu, tôi càng cảm thấy rõ sự ghen tỵ từ phía Moyes".

Trong cuốn tự truyện của mình, Rooney còn tiết lộ thêm một vài sự cố gây gổ cùng ông thày cũ, ví dụ như Moyes mắng anh ăn quá nhiều fast-food, hoặc nổi cáu vì "tên học trò ngỗ ngược" đã dám phá hỏng cái máy nghe nhạc của mình. Đặc biệt hơn, Rooney rất "cay" khi mọi tâm sự của mình đều bị phơi lên mặt báo.

Chẳng là sau khi bị một số tờ lá cải địa phương phát giác vụ đi chơi nhà thổ, cầu thủ còn tuổi "teen" khi đó đã thổ lộ với Moyes rằng anh cảm thấy rất buồn bã và xấu hổ. "Ngay ngày hôm sau, chi tiết này lại xuất hiện trên báo. Tôi đã vô cùng tức giận", Rooney kể lại. "Trước mặt mọi cầu thủ Everton trên sân tập, tôi đã nói thẳng với Moyes: "Nếu không phải ông thì ai đã tiết lộ chuyện này ra ngoài. Ông rõ là đồ bẩn thỉu. Tôi không muốn chơi cho ông thêm một phút nào nữa".

Diễn biến sau đó thì tất cả đều đã biết: Rooney chuyển sang chơi cho MU với giá chuyển nhượng 27 triệu bảng. Nhưng có một chi tiết không thể bỏ qua, đó là suýt chút nữa điểm đến của "thần đồng" xứ sở sương mù không phải là sân Old Trafford, mà là sân St James Park của Newcastle. "Lúc đó, tôi chỉ muốn nhanh chóng chuyển tới bất cứ CLB nào, miễn sao không phải nhìn thấy bản mặt của David Moyes. Nếu không có lời mời của MU thì có lẽ tôi đã đầu quân cho Newcastle".

Trong màu áo của Everton, Rooney đã ghi được 17 bàn trong 77 lần ra sân, trước khi chuyển sang MU, tháng 8/2004. Về phần David Moyes, ông đã hai lần nhận được giải thưởng HLV hay nhất năm do hiệp hội các nhà cầm quân nước Anh trao tặng (2003 và 2005).

MƯỜI HAI CON GIÁP

Nước ta hiện nay đang tồn tại hai loại lịch : trong khi du lịch đang có xu hướng lan rộng thì âm lịch vẫn tiếp tục khẳng định vị trí và sức mạnh của nó trong đời sống tâm linh của dân tộc . Âm lịch gắn liền với tế tự , lễ hội , với sinh hoạt ma chay , cưới gả , dựng nhà , dựng cửa ... Và cứ mỗi lần tết Nguyên Ðán về , người ta lại nghênh đón một con vật mới và lưu luyến tiễn đưa con vật biểu trưng của năm củ đã đi về quá khứ với lời hẹn gặp lại sau 12 năm . Việc chọn các con vật làm biểu tượng đứng đầu mỗi năm - tức là 12 con giáp - phải chăng là một sự ngẫu hứng , tuỳ tiện hay là nó tuân theo một quy luật nhất định nào đó ?

Trước hết , ta phải thừa nhận dân tộc nào cũng có quan niệm , cũng có cảm thức về thời gian , nhưng không phải nước nào cũng làm được lịch , cũng có chuẩn mực về lịch . Lịch Pháp gắn liền với thiên văn , với chiêm tinh học , là sản phẩm quan trọng mà các nền văn minh tối cổ như Trung Hoa , Ai Cập , Babilon , Hy Lạp .đạt được . Có thể nói rằng chính vẻ đẹp hùng vĩ của bầu trời ban đêm góp phần quan trọng cho tư thế của con người mãi mãi đứng thẳng , giúp con người hoàn thiện dần để trở thành Con Người viết hoa . Ngưỡng mộ vẻ đẹp của bầu trời sao còn thúc đẩy con người vươn tới khát vọng chinh phục vũ trụ , một khát vọng mang tính chất định mệnh của nhân loại . Về điều này , các huyền thoại xưa về Ica , về chiếc thảm bay , về Hậu Nghệ xạ nhật , Nữ Oa vá trời , Phù đổng thiên vương về trời sau khi dẹp xong giặc ngoại xâm , Chử Ðồng Tử và Tiên Dung trở về thượng giới . Thật vô cùng đẹp đẽ và mang tinh thần nhân văn . Mười hai con giáp , về nhiều mặt cũng mang vẻ đẹp đó.

Thứ hai , nước ta không có lịch (Sau này các triều đại ta có làm lịch khác với lịch Trung Quốc , nhưng vẫn từ cách nhìn chung . Tuy nhiên , vấn đề này còn để ngỏ để chờ nghiên cứu thêm các tài liệu thời cổ sử . ) Âm lịch mà chúng ta sử dụng có nguồn gốc từ Trung Quốc và được hoàn thiện , bổ sung bởi thực tiễn kinh nghiệm sản xuất ,kinh nghiệm thiên văn của dân tộc ta. Nói chung việc giao thoa văn hoá giữa các nền văn minh bao giờ cũng xảy ra với những thành tựu về nhiều lãnh vực . Dân tộc này vay mượn của dân tộc khác những sản phẩm hoàn thiện hơn , mang tính thực tiễn cao hơn . Nhấn mạnh điều này để thấy rằng muốn hiểu được mười hai con giáp thì phải trở về với cội nguồn Trung Hoa của nó , trở về với triết học Trung Hoa cổ xưa , đặc biệt là thuyết Âm Dương Ngũ Hành .

Thứ ba , các cách gọi , cách định danh ngoài ý nghĩa biểu tượng cụ thể , chúng còn mang sức mạnh khái quát rất lớn . Chúng trở thành các "ký hiệu thông tinh "để chứa các nội dung thông tin theo một cách mã hoá thông tin nào đó, vì thế , giải thích việc mười hai con giáp không tách rời việc giải mã này .


o0o


Âm Dương Ngũ Hành gắn liền với tư duy Dịch lý là nền tảng để xây dựng các quan điểm trong đó có thiên văn . Người xưa xuất phát từ quan sát thực tiễn để định dạng sự vật :

Âm là thái âm tức là Mặt trăng

Dương là Thái dương tức là Mặt trời

Ngũ hành là Kim , Mộc , Thuỷ , Hỏa ,Thổ

Là năm hành tinh mà người cổ đại sớm nhận biết được cuả hệ mặt trời . Bên cạnh đó , quan niệm Trời = cha , Ðất= mẹ và quan niệm về một vũ trụ hài hoà cũng đóng vai trò quan trọng đối với người xưa . Và như vậy Trời = thiên là dương , Ðất = địa là âm , thượng giới và hạ giới được phân định , trật tự của vũ trụ được xác lập và trật tự xã hội cũng theo đó được hình thành . Trong xã hội có quan hệ vua - tôi , quân tử - tiện dân , có nội trị - ngoại giao , trong - ngoài ,trên - dưới , trước - sau , phải - trái , đúng - sai , thật- giả . tất cả đều được quy tụ vào phạm trù âm dương , được quy vào các phẩm chất ngũ hành . Tuy nhiên , sự phân chia âm - dương không phải thùân tuý máy móc mà nó xuất phát từ nguyên lý của dịch học : : "Dịch có thái cực , thái cực sinh lưỡng nghi , lưỡng nghi sinh tứ lượng , tứ lượng sinh bát quái " , nghĩa là trong sự xếp đặt đó đã bao hàm một sự vận động biện chứng , đặc biệt là quan niệm trong "âm có dương , trong dương có âm " trỡ thành nguyên tắc cấu trúc sự vật . Do đó , khát vọng về một cuộc sống hiền hòa , một xã hội ổn định , một trạng thái cân bằng là giấc mộng đẹp và là đích hướng tới , của người xưa . Vậy thì quan niệm âm dương ngũ hành có liên quan gì đến mười hai con giáp .

Theo sự phân tích của người xưa , mưòi hai con vật được tuyển chọn , bao gồm cả vật nuôi lẫn thú vật hoang dã , vừa có thật vừa tưởng tượng , đều đáp ứng nguyên tắc âm dương , chẵn lẽ . Ở đây cũng cần nói thêm về dương cơ , âm ngẫu , cơ là số lẽ , ngẫu là số chẵn . Các con vật được chọn đều có phẩm chất chẵn lẽ mang đặc trưng loài của chúng , thể hịên qua số ngón chân của chúng . Cụ thể là :


Tý = con chuột = 5 ngón = lẻ = dương .

Sửu = con trâu (trong thiên văn Trung Quốc nghĩa là ngưu = con bò ) = 2 ngón = chẵn = âm

Ngọ = con ngựa = một ngón = lẻ = dương

Mùi = con dê = hai ngón = chẵn = âm

Thân = con khỉ = năm ngón = lẻ = dương

Dậu = con gà = bốn ngón = chẵn = âm

Tuất = con chó = năm ngón = lẻ = dương

Hợi = con lợn = bốn ngón = chẵn = âm




Như vậy , số ngón tối đa là 5 , tối thiểu là 1 , còn lại là 2 và 4 . Tuyệt nhiên không có số 3.

Số 3 được đưa vào hệ tam tài : Thiên - Ðịa - Nhân , hệ tọa độ quan trọng mà người xưa xác nhập được nhằm khẳng định vai trò của nó trong vũ trụ . Con người luôn có ý thức dùng kích thước vũ trụ để đo bản thân . Vì thế , người Hy Lạp cổ mới mãn nguyện về việc "con người sánh tựa thần linh " , và họ sáng tạo ra thế giới điêu khắc có một không hai để ca ngợi vẻ đẹp này . Con người không hề ích kỷ khi cố gắng hoàn thiện bức tranh vũ trụ . Họ đưa các con vật thực vừa huyền thoại tạo ra sự đúng lúc cho thế giới nhân quần , nhưng đồng thời đó cũng là những con vật mà họ thuần hoá hoặc những con vật họ thường gặp và thường gây những nguy hiểm cho họ .

Như vậy , tiêu chuẩn số chẵn lẻ của ngón chân đã gíup các loài vật được chọn làm 12 con giáp . Nhưng số ngón chẵn lẻ cũng như cái tên chuột , mèo , rồng , rắn .của chúng chưa đủ để đưa chúng vào vũ trụ . Con người lại phải gán cho chúng các phương vị :

Tý = Bắc Ngọ = Nam

Mão = Ðông Dậu = Tây

Và hàng đêm khi quan sát sao Bắc Ðẩu , người ta thấy cái đuôi của nó cứ quay đều đặn trên tinh cầu theo một vòng tròn , duy có điều nó giống kim đồng hồ quay ngược . Vòng tròn đó được chia theo phương vị 12 cung và 12 con giáp được trấn giữ 12 phương vị này .

Chuyện vẫn chưa hết .Trong những phát hiện quan trọng của thời tối cổ có việc phát hiện ra đường hoàng đạo -đường dịch chuyển của mặt trời .Vòng Hoàng đạo được chia làm phù hợp với mười hai tháng của năm .Và 12 con giáp lại được trấn giữ 12 cung Hoàng đạo này . Tuy nhiên con số 12 được người xưa chọn không phải là một con số tuỳ tiện mà là một con số hoàn toàn khoa học và để hiểu được diều đó thì không đơn giản lúc nào20.

Có liên quan 12 cung Hoàng đạo cần phải kể đến Ngũ Hành: năm hành tinhKim Mộc Thuỷ Hoả Thổ ,trong chu kỳ vận hành của sao Mộc mà người phương Tây đặt tên là Juypiter được người xưa ghi nhận bởi tính đặc hiệt của nó . Sao Mộc vận hành xung quanh Mặt Trời trọn 12 năm . Mỗi năm nó xuất hiện một phương vị nhất định . Nơi do trong12 con giáp đang trấn giữ . Tên gọi của nó cũng từ đó mà ra vì thế sao Mộc được gọi là ssao Tuế (sao năm) và vì nó là hành tinh lớn nhất trong hệ Mặt Trời và của các hành tinh mà người xưa quan sát được nên nó còn gọi là sao Thái Tuế . Vùng sao Thái Tuế là một mã thông tin quan trọng của phép tính tính tử vi.

Liên quan đến việc chọn mười hai con giáp là những quan sát , những nhận xét về cuộc sống của những loài vật này .Vào những khoảng giờ nhất định , các loài vật -ta chỉ giới hạn trong mười hai con giáp -chịu sự tác động qua lại của các lực vũ trụ đã có các biểu hiện trạng thái sống khác nhau . Cái trạng thái xấu nhất cho sự sống còn của chúng được biểu hiện bằng các khoảng thời gian (giờ , ngày , tháng, năm ) và được gọi theo tên của chúng . Cụ thể :



Tên giờ : Ảnh hưởng xấu tới :
Tý Chuột
Sửu Trâu
Dần Hổ
Mão Thỏ
Thìn Rồng
Tỵ Rắn
Ngọ Ngựa
Mùi Dê
Thân Khỉ
Dậu Gà
Tuất Chó
Hợi Lợn

Chúng ta thử kiểm nghiệm điều này vì các con vật này không xa lạ với chúng ta . Tất nhiên trừ con rồng huyền thoại .

Cũng có thể do quan sát đời sống của các loài vật mà người đi đến chỗ thống kê đặc điểm sinh học của chúng , từ đó khái quát thành mười hai con giáp . Ðặc biệt người xưa chú ý tới các thời điểm có vấn đề của con vật :

Tháng Tý = tháng mười một : loài chuột hay bị bệnh và chết . Thực tế còn cho thấy đây là tháng bắt đầu lạnh nhiều , đồng ruộng vào vụ cày bừa , chuột không có ăn và không chống nổi rét nên dễ chết .

Tháng Sửu = tháng mười hai, tháng chạp : tháng rét đậm với đại hàn , tiểu hàn cây cỏ tàn lụi . Ăn không đủ mà còn phải kéo cày nữa nên loài trâu sinh bệnh mà chết .

Tháng Dần= tháng giêng : thức ăn của hổ là các loài thú khác . Tháng này các loài ăn cỏ như hươu nai đi kiếm ăn vì cỏ tranh đã nhú mầm . Hổ cũng đi tìm mồi , dẩm phải các mầm cỏ tranh nhọn cứng mà bị thương và kéo theo cái đói nên dễ bệnh .

Tháng Mão = tháng hai :Mão là con mèo , nhưng trong thiên văn cổ Trung Quốc thì biểu tượng của tháng này là con thỏ . Tiết này là tiết kinh trập (sâu nở) và cùng với sâu là chất độc do sâu thải ra , thỏ ăn vào tất phải chết .

Tháng Thìn =tháng ba : Rồng là một con vật của huyền thoại , nhưng khi được xác định (cho dù chỉ là tưởng tượng ) thì tất yếu nó cũng có đời sống riêng , kể cả ốm đâu , bệnh tật và cái chết nhưng tháng này Rồng có bị bệnh không thì không ai biết . Nhưng nếu trở lại cội nguồn huyền thoại thì có thể hiểu được phần này . Rồng là một con vật được giao phó làm mưa , đi liền với sấm sét . Cha ông ta có câu tục ngữ : tháng ba sấm chạy . phải chăng vì trách nhiệm nặng nề này mà con rồng dễ bị gặp những điều không may ?

Tháng Tỵ =tháng tư : Sau thời kỳ ngủ tránh rét và liền sau đó là mưa xuân ấm áp , thức ăn dồi dào , rắn phải lớn lên bằng cách lột xác . Trong thời kỳ lột xác , rắn yếu nhất và là miếng mồi ngon cho các con vật khác .

Tháng Ngọ = tháng năm : Mùa hè nóng nực , lại là thời kỳ thu hoạch mùa màng nên ngựa phải làm việc nhiều , dễ mắc bệnh mà chết .

Tháng Mùi=tháng sáu :Loài sơn dương dễ mắc bệnh vì thức ăn không còn ngon lành nữa : lá cây già cứng , mưa nhiều và thất thường nên khả năng mắc bệnh .

Tháng dậu=tháng tám:đầu tháng lụt lội,cúi tháng gió heo may,gà vừa đói vừa rét, ôn dịch phát sinh và gà chết.

Tháng tuất=tháng chín : tháng này chó hay bị mắc bệnh . Kinh nghiệm dân gian Nghệ Tĩnh cho thấy tháng này trùng hợp với mùa mưa, chó rất hay chết. Ðặc biệt nếu chó đẻ vào tháng này thì chó nuôi rất khôn.

Tháng hợi=tháng mười : gió đông bắc về mang theo các mầm bệnh . Lễ hội mở ra, trâu, bò,lợn,khỉ bị giết nhưng điều kiện vệ sinh không tốt nên lợn được các khoảng thức ăn thừa thì tất nhiên rất dễ nhiễm bệnh và chết .

Tất cả nhận xét trên đây đều cho thấy sự quan sát tỉ mỉ của người xưa cũng như sự quan tâm tới môi trường , tới thiên nhiên của họ. Quan sát và tưởng tượng là hai phẩm chất quí giá của con người . Quan sát để rút ra các bài học kinh nghiệm bổ ích . Tưởng tượng để cuộc đời cao đẹp hơn . Bạn hãy tự kiểm nghiệm về bản thân mình , biết đâu những ghi nhận hàng ngày của bạn liên quan đến tuổi tác của bạn, phối hợp với nhịp sinh học của bản thân lại trở nên hữu ích và vô cùng cho chính bạn .

Câu chuyện mười hai con giáp sẽ thiếu sót nếu không đề cập đến can chi . Can chi là hệ đếm số 60,nó phối hợp các hệ đếm cơ số 2,10,12 và một hệ đếm liên quan tới nhiều nền văn minh cổ . Người Babilon cách đây 3000 năm với hệ đếm 60 đã chính xác một năm có 360 ngày . Với hệ đếm 60 hệ can chi dẫn đến các tiện lợi cho phép tính thời gian vì 60 là bộ số của nhiều số như :


Số 3 =số tháng trong một quí

Số 6=số tháng trong nửa năm

Số 10=số ngày trong một tuần trăng (âm lịch)

Số 12=số tháng của một năm -số năm của một con giáp

số giờ trong một ngày (giờ âm lịch)

Số 15=số ngày trong một tiết

Số 30=số ngày của một tháng.

Hệ đếm này xuất hiện từ lâu, được ghi lại trong giáp cốt văn.

Can có nghĩa là thân cây có gốc ở Trời (nên gọi là Thiên can) . Người ta dùng ngũ vận để tính Thiên căn : tức là 2 x 5=10 Thiên can . Bản thân Thiên can cũng có âm dương :

Dương can :Giáp, Bính, Mậu, Canh, Nhâm.

Âm can : Ất, Ðinh, Kỷ, Tân, Quí.

Chi có nghĩa là cành trúc bị lìa khỏi thân, là cành nơi mặt đất (nên gọi là Ðịa chi). Ðiạ chi được tính theo lục khí là 2 x 6=12 . Ðịa chi cũng có âm dương .

Dương chi : Tý,Dần, Thìn,Ngọ,Thân,Tuất.

Âm chi :Sửu,Mão,Tỵ,Mùi,Dậu,Hợi.

Ngyên tắc phối hợp can chi là dương hợp dương , âm hợp âm ,thiên can là cha(cũng có nghĩa là dương ), đứng trước địa chi (có nghĩa là âm )đứng sau.

Ta có:

Giáp tý......................

.....................Ất sửu

Bính dần...............

....................Ðinh mão . Cứ thế tiếp tục mãi. Song thiên vì can thiên có 10 , Ðịa chi có 12, nên một vòng can chi là 60 . Số 60 được gọi là lục thập hoa giáp , Nguyên tắc dương kết hợp với dương ,âm kết hợp với âm là bất di bất dịch, vì vậy không bao giờ có Giáp sửu , Mậu dần cả , nguyên tắc kết hợp này cho phép từ dương tạo ra dương , từ âm tạo ra âm, trong 60 ngày thì có 30 ngày âm, 30 ngày dương tạo ra nhịp vận động của thời gian , tạo ra sự thăng giáng .

Cách gọi can chi trước tiên là để chỉ ngày,sau đó vì tính tiện ích tổng hợp của nó , nó được dùng gọi giờ , tháng và năm. Như vậy can chi trở thành đơn vị thời gian âm lịch . Nếu có điều kiện để kiệm thì các nhận xét về bệnh tật của các con giáp đã nêu ở trên , cho phép thừa nhận sự chặt chẽ và khoa học hệ đếm can chi này .

Ðể hiểu rõ hơn trước hết ta tìm hiểu ý nghĩa của can chi . Nguồn gốc của can chi đều từ cây :

Thiên can:

1. Giáp=cây cỏ đội đất nẩy mầm,dương cốt âm bì.

2. Ất =cây cỏ mới mọc yếu ớt, cong gập.

3. Bính=là cán , như mặt trời sáng chói , mọi vật đều sáng rõ.

4. Ðinh=cây cỏ trưởng thành mạnh mẽ , như người lớn đã trưởng thành "tráng đinh".

5. Mậu=rậm rạp ,nghĩa là cây cỏ phát triển rậm rạp

6. Ky=là ghi chép. Các con vật từ cong(Ất) nay đã thẳng dậy, nên ghi chép lại.

7. Canh=thay đổi , lúc này là mùa thu , mùa hái lượm , thu cất,tất cả hẹn mùa sau.

8. Tân=là mới muôn vật thay đổi , hoa quả mới thành . Tân cũng có thể là hợp chất của kim loại , là vị cay , quả chuyển vị , vật thành có vị.

9. Nhâm=là thai nghén , dương khí tiềm ẩn trong đất,mọi vật đang kỳ thụ thai.

10. Quí=là đỏ ,mọi vật mang mầm thai đang ẩn tàng, bản thân thai mầm đang từng bước chuyển hoá.

Ðịa chi :

1. Tý=là mầm cây , là hạt giống cây cỏ đang hút nước trong đất để nẩy mầm , là hiện tương hạt trương nước để khởi đầu một mầm dương .

2. Sửu=mầm nảy trong đất , trạng thái cong queo , đang chờ đội đất để mọc lên .

3. Dần=phát triển,từ chỗ uốn gấp , mầm đón ánh sáng để đội đất vươn lên .

4. Mão= rậm tốt , mặt trời từ phương đông toả sáng rực rỡ giúp muôn loài sinh trưởng tươi tốt

5. Thìn =chấn động,dương khí tràn về , muôn vật thoả sức phát triển .

6. Tỵ=vươn dậy và phát triển sung mãn , âm khí đã hết , thuần dương .

7. Ngọ=muôn vật đã trưởng thành đầy đủ , dương khí đầy đặn , mùa gặt hái đã về .Âm khí đã bắt đầu hình thành .

8. Mùi = là vị , quả đã chín và có vị ngọt .

9. Thân = thân thể ,vật đã trưởng thành

10. Dậu = co lại phát triển bên ngoài ngừng .

11. Tuất = diệt cành khô lá úa héo cây cỏ úa tàn sinh khí không còn.

12. Hợi = bóp chết , âm khí tràn ngập , mọi vật chìm trong chết chóc.

Dùng can chi để đặt tên các năm thì gọi là "can chi ký niên" và cứ 60 lại quay lại quay lại vòng tròn . Vòng này là vòng Giáp Tý . Theo truyền thuyết Trung Quốc thì đến năm 1983 , đã diễn ra 77 vòng Giáp Tý . Năm 1984 năm Giáp Tý là vòng xoay thứ 78 . Dùng can chi để ghi tháng gọi là "can chi ký nguyệt" can chi để ghi ngày thì gọi là "can chi ký nhật" . Tên can chi của tháng gọi là nguyệt kiến , tên can chi của ngày gọi là nguyệt sóc .

Ngoài việc phân chia can chi thành âm dương , người ta còn chia can chi theo ngũ hành , cụ thể :

NGŨ HÀNH THIÊN CAN ÐỊA CHI
MỘC Giáp Ất Dần Mão
HOẢ Bính Ðinh Tỵ Ngọ
THỔ Mậu Kỷ Thìn Tuất
Sửu Mùi
KIM Canh Tân Tân Dậu
TINH Nhâm Quý Hợi Tý

Từ đó cũng có can chi xung hợp. Cụ thể:

1.Những thiên can hợp nhau:

Giáp hợp Kỹ Ất hợp Canh

Bính hợp Tân Ðinh hợp Nhâm

Mậu hợp Quý


2.Những thiên can xung nhau :

Giáp xung Mậu Ất xung Kỹ

Bính xung Canh Ðinh xuân Tân

Mậu xung Nhâm Kỷ xung Quý

Canh xung Giáp Tân xung Ất

Nhâm xung Bính Quý xung Ði

3.Ðịa chi:


LỤC HỢP
LỤC XUNG

LỤC HẠI
LỤC TUYỆT

Tí hợp Sửu

Dần hợp Hợi

Mão hợp Tuất

Thìn hợp Dậu

Tí hợp Thân

Ngọ hợp Mùi
Tí xung Ngọ

Mão xung Dậu

Sửu xung Mùi

Dần xung Thân

Thìn xung Tuất

Tị xung Hợi
Tỵ hình Thân

Tý hình Mão

Sửu hình Tuất

Mùi hình Thìn

Dần hình Ngọ

Dậu hình Hợi
Sửu hại Ngọ

Dần hại Tị

Mão hại Thìn

Thân hại Hợi

Dậu hại Tuất

Tý hại Mùi


Ngọ tuyệt Hợi

Mão tuyệt Thân

Dậu tuyệt Dần

Tý tuyệt Tị

Thìn tuyệt Tuất

Tị tuyệt Sửu




Thiên can Ðịa chi còn được đặt trong quan hệ với cấu trúc cơ thể , là cách mã hoá các vùng , các bệnh tật , được xem xét trong tương quan với màu sắt , phương vị . Từ đó , chức năng mà mười hai con giáp đảm nhiệm không phải nhẹ nhàng . Và cũng do đó hiểu được mười hai con giáp giúp cho sự nhận diện cuộc sống đơn giản hơn , tức là tìm ra cốt lõi của nó , tìm cách cân bằng và đảm bảo sự hài hoà trong cuộc sống .



Mười hai con giáp
Việc chọn mười hai con giáp ở các nước
Quan niệm về tính cách con người theo các tuổi :
Bên Nhật
Phương Tây
Tại sao có chuyện "Cầm tinh" 12 con vật ?
Vì sao người xưa đều cầm tinh các con vật ?
Chuyện lấy tên các con vật đặt tên cho năm
Lược trích từ sách "12 con giáp"

ĐÓAN TƯỚNG TIỂU NHI



Con nít vì cơ thể chưa phát triển đầy đủ nên không thể căn cứ vào ngũ quan, Lục phủ để định tốt xấu như người đã thành niên. Việc coi tướng trẻ em phần lớn chỉ dựa vào thần khí, cử chỉ nên chỉ có tính cách phỏng chừng. Ở mục này, soạn giả cố gắng tổng hợp các nét chính về tướng tiểu nhi phân thành từng trọng điểm để độc giả tiện tham khảo.

1 - Tướng trẻ sơ sinh dễ nuôi
Hầu hết trẻ em dễ nuôi và sống đến tuổi thành niên, trong hoàn cảnh bình thường đều có bảy nét tướng chính yếu sau :
- Mới sinh ra tóc dài tới sát lông mày
- Đầu tròn trịa, da hồng hoặc ngăm đen
- Lỗ mũi khi thở phát ra hơi đều và mạnh, lúc ngủ ngậm miệng
- Mắt có thần, khi cất tiếng khóc mới đầu giọng cao, tiếng lớn có âm lượng .
- Con trai, hai trứng dái ( âm nang ) đàn hồi và có nhiều nếp xếp
- Tai và miệng lớn
- Mũi cao, môi hồng và dầy cân xứng

2 - Tướng trẻ sơ sinh khó nuôi
-Da đầu trông có vẻ quá mỏng và căng
-Lông mày quá lớn so với Đầu và mũi quá thấp đường chỉ thấy có phần chuẩn đầu
-Mắt thay vì có màu đen bóng như hạt huyền lại có màu lạt như đậu đỏ
-Khuôn mặt tròn như mắt gà
-Tai nhỏ và mềm như bún
-Không có bắp chân
-Khi cất tiếng khóc mới đầu rất lớn , về sau nhỏ dần
-Thịt nhiều, bệu, xương quá ít
-Môi mỏng như giấy và phía sau tai không có nhĩ căn nổi rõ
-Đầu lớn, cổ quá nhỏ
-Hai mắt lờ đờ không thần
-Mắt lúc nào cũng ướt như khóc
-Đầu nhỏ, nhọn
-Bụng lớn, rốn nhỏ
-Tóc vàng khè và thưa, ngắn
-Chưa tới sáu tháng mà đã sớm mọc răng trong khi lông mày hầu như không có
Sự dễ nuôi và có khả năng sống đến tuổi thành niên hay khó nuôi hoặc yểu tử còn có thể căn cứ vào xương đầu để đoán định. Trong phần xương đầu của tiểu nhi ta cần đặc biệt lưu ý mấy khu vực sau đây :
-Xương chẩm ( phía sau đầu , trên xương gáy )
-Sơn căn
-Tỵ lương ( Sống mũi )
Xương chẩm nổi rõ và rộng, Sơn căn có bề ngang và cao hơn mặt phẳng của lưỡng quyền, sống mũi ở ngay giữa khuôn mặt và không lệch là dấu hiệu bề ngoài về mặt hình thể cho biết đó là cát tướng. Ngược lại là yểu tướng.

3 - Tướng tiểu nhi phúc hậu
Từ khi bắt đầu biết đi đến 5 tuổi muốn biết phúc phận trẻ em dầy mỏng ra sao thì coi thần khí. Thần khí nói ở đây bao gồm tọa thần, ngọa thần và mục thần nghĩa là ánh mắt hoà ái, nói năng thong thả trong trẻo, đi đứng nằm ngồi có vẻ nhàn hạ là tướng phúc hậu. Sau 6 tuổi coi thêm Nam, Trung và Bắc nhạc. Nam nhạc cao rộng đúng cách chủ về sơ vận phúc lộc tốt, Trung nhạc đắc thế thì trung vận khá giả, Bắc nhạc đầy đặn cân xứng thi vãn vận hưởng phúc. Tóm lại cuộc đời về sau của trẻ em có thể biết trước được một cách khái quát ngay từ khi chúng còn thơ ấu.

4 - Tướng tiểu nhi tương lai nghèo hèn
Lúc còn nằm trong nôi mà tiếng khóc không trong trẻo chủ về lớn lên vừa nghèo khổ vừa khó nên người, tiếng khóc mà âm thanh tản mát, lớn lên thì vô tài bất tướng. Thần khí bất túc, biết đi quá sớm cũng cùng một ý nghĩa như trên .
Từ 3, 4 tuổi trở lên không thích quần áo sang trọng, không phân biệt sạch bẩn Nam, Trung và Bắc nhạc lệch hãm ….đều là dấu hiệu báo trước rằng khi lớn lên khó có thể khá giả.

5 - Tướng tiểu nhi trong bệnh
Góc trán có sắc xanh xám, hai mắt thất thần, Thiên thương và ấn đường sắc đỏ, môi miệng xám đen. Khi thấy có những màu sắc trên bắt đầu xuất hiện là phải đề phòng trọng bệnh.
Khi bị bệnh nặng, nếu thấy Sơn căn, Tỵ lương, môi, miệng đều xám xanh một lúc là dấu hiệu sẽ chết trong vòng năm, bảy ngày tới. Các bộ vị trên đều từ xám xanh chuyển dần sang màu vàng nghệ thì khoảng ba bốn ngày khó tránh khỏi tuyệt mạng. Nếu mắt lộ phù quang, gián đài, đình uý khô cằn, chuẩn đầu đen, môi miệng vàng là dấu hiệu sắp chết nội trong ngày.
Ngược lại, bệnh dù nặng, nhưng màu đỏ của ấn đừơng biến dần sang màu vàng, môi miệng từ đen xạm sang hồng lạt là dấu hiệu nội tại cho biết bệnh tạng bắt đầu thuyên giảm, sinh mạng không có gì nguy hiểm.

6 - Tướng trẻ em trai khắc cha
-Phía trán bên trái thấp, lõm hoặc bị tật nệnh bẩm sinh hoặc khu vực trán có nhiều lông tơ nhỏ và rậm đen khác thường
-Lông mày trái bất thường tỷ như nửa phần rủ xuống, nửa phần hướng lên, sợi lông thô, mọc dựng đứng
-Thân mũi lệch về bên trái hoặc một trong các bộ vị bên trái của mũi bị khuyết hãm
-Quyền trái lộ
-Tai trái thấp hơn tai phải hoặc hình thái có Luân Quách đảo ngược
-Nhân trung lệch về bên trái
-Khoé miệng lệch về trái. Môi trên dài hơn môi dưới quá đáng
Có từ hai dấu hiệu trên trở lên có thể coi như tướng khắc cha. Càng nhiều hơn thì sự khắc phá càng nặng. Nếu có đủ tất cả có thể quả quyết là cha sẽ chết trước mẹ, hoặc người cha sẽ khốn khổ vì đứa con đó

7 - Tướng trẻ em trai khắc mẹ
-Nguyệt giác thấp, lệch, lẹm có lông măng quá đậm
-Lông mày phải có lông mọc ngược hoặc thẳng đứng, trái lẽ thường trong khi phía trái bình thường
-Sống mũi lệch về phải, các bộ vị phía phải của mũi có hình dạng bất thường
-Quyền phải lệch, lộ, nhọn
-Tai phải thấp, nhọn, khuyết
-Nhân trung lệch về bên phải
-Môi dưới dài hơn môi trên, hoặc khoé miệng phải lệch

Nói chung, khuôn mặt bên phải chủ về mẹ. Nếu các bộ vị bên trái bình thường mà ít nhất hai hay nhiều bộ vị bên phải có các dấu hiệu trên thì có thể tiên đoán được đứa trẻ đó khắc mẹ. Nhẹ thì mẹ con bất hoà, tính tình xung khắc, nặng thì có thể vì sinh đứa con đó mà chết trước chồng .