Ô nhiễm ánh sáng

Bạn cảm thấy mất ngủ vào ban đêm vì ánh sáng hắt vào từ nhà hàng xóm? Sự hiện diện quá mức của ánh sáng gây ảnh hưởng tới đồng hồ sinh học của bạn, khiến bạn luôn mệt mỏi khi thức dậy vào mỗi buổi sáng? Đó chính là ô nhiễm ánh sáng và bài viết dưới đây sẽ giúp bạn tìm hiểu thêm.

Định nghĩa ô nhiễm ánh sáng?

Theo Wikipedia, ô nhiễm ánh sáng được coi là việc sử dụng ánh sáng quá mức cần thiết, đặc biệt là trong công cộng gây ra hiện tượng chói lòa, ảnh hưởng đến con người. Ngoài ra, ô nhiễm ánh sáng còn cạnh tranh với ánh sáng từ những ngôi sao, cản trở công việc của các đài thiên văn. Như mọi dạng ô nhiễm khác, ô nhiễm ánh sáng phá vỡ hệ sinh thái và ảnh hưởng không tốt tới sức khỏe.

Ô nhiễm ánh sáng

Nguyên nhân gây ra ô nhiễm ánh sáng

Ô nhiễm ánh sáng vốn là tác dụng phụ của nền văn minh công nghiệp. Ngoài ra, ô nhiễm ánh sáng còn có thể phát sinh từ quá trình sinh hoạt hàng ngày và hoạt động kinh tế của con người như:

• Dùng quá nhiều nguồn sáng ở trong một khu vực

• Các thiết bị chiếu sáng được lắp đặt chưa hợp lý dẫn đến việc lãng phí năng lượng quá mức cần thiết

• Không tắt các thiết bị chiếu sáng khi không còn nhu cầu sử dụng

Các nguồn ô nhiễm ánh sáng tiêu biểu có thể kể đến như: nhà máy, đèn đường, bãi đỗ xe… Mức độ nghiêm trọng tăng dần dựa vào mức độ đông dân cư của một khu vực, có thể nhận thấy tình trạng ô nhiễm ánh sáng xuất hiện nhiều nhất ở những thành phố lớn hay khu vực công nghiệp hóa cao.

Tác hại của ô nhiễm ánh sáng

Ảnh hưởng tới tâm lý và sức khỏe con người

Hậu quả phổ biến nhất mà ô nhiễm ánh sáng gây ra cho con người là sự ảnh hưởng lớn tới sức khỏe: rối loạn đồng hồ sinh học. Khi không được ngủ đủ giấc, hiện tượng đau đầu, phiền muộn, mệt mỏi… có thể xảy ra và gây hại tới chất lượng cuộc sống.

Ảnh hưởng của ô nhiễm ánh sáng đối với con người

“Sự xâm nhập của ánh sáng, ngay cả với ánh sáng mờ, có thể có những ảnh hưởng có thể đo được đối với sự gián đoạn giấc ngủ và sự ức chế melatonin.” – Theo giáo sư Steven Lockey, Đại học Y khoa Harvard. Qua đây có thể thấy được rằng ô nhiễm ánh sáng hoàn toàn có khả năng ảnh hưởng đến sức khỏe về lâu về dài.

Ô nhiễm ánh sáng ảnh hưởng tới tâm lý con người

Hệ sinh thái bị phá vỡ

Ánh sáng vào ban đêm có thể có lợi, trung tính hoặc có hại đối với từng loài nhưng sự xuất hiện của nó chắc chắn sẽ làm xáo trộn hệ sinh thái.

Ô nhiễm ánh sáng ảnh hưởng đến tập tính săn mồi ban đêm của dơi

Ô nhiễm ánh sáng thực sự là một mối đe dọa nguy hiểm đối với loài động vật hoang dã sống về đêm. Khi chuyển hướng của động vật bị rối loạn, mối quan hệ giữa động vật ăn thịt và con mồi sẽ bị thay đổi. 

Đom đóm đứng trước nguy cơ tuyệt chủng do tác động của ô nhiễm ánh sáng

Một ví dụ khác về tình trạng ô nhiễm ánh sáng tác động lớn đến động vật có thể kể đến như việc số lượng các loài chim di cư giảm đáng kể ở những vùng bị ô nhiễm mạnh. Chúng bị thu hút bởi ánh sáng đến từ các công nghệ chiếu sáng ở những vùng biển ngoài khơi và các cơ sở sản xuất. 

Ảnh hưởng tới sự quan sát thiên văn

Thiên văn học cực kì nhạy cảm với ô nhiễm ánh sáng. Chúng làm giảm độ tương phản giữa các ngôi sao, khiến cho việc nhìn thấy những vật thể mờ ở xa trở nên khó khăn hơn. Hầu hết những cư dân sống ở thành phố chỉ có thể nhìn thấy mặt trăng và một vài ngôi sao sáng từ bầu trời đêm mà thôi.

Minh họa sự ảnh hưởng của ánh sáng tới sự quan sát thiên văn

Xem thêm: https://congtymoitruongxanh.com.vn/

Phân loại ô nhiễm ánh sáng

Ánh sáng xâm nhập

Đây là hiện tượng xảy ra khi nơi ở của một người bị ánh sáng không mong muốn xâm nhập vào. Khi một ánh sáng mạnh chiếu từ bên ngoài vào phòng của người khác thông qua cửa sổ có thể khiến người ở bên trong bị mất ngủ. 

Minh họa về ánh sáng xâm nhập

Lạm dụng ánh sáng

Như tên gọi, lạm dụng ánh sáng có nghĩa là sử dụng ánh sáng quá mức cần thiết. Việc lạm dụng ánh sáng quá mức là một trong những nguyên nhân gây lãng phí năng lượng. 

Lạm dụng ánh sáng bắt nguồn từ một số yếu tố như sau:

• Bộ cảm biến hay bộ hẹn giờ không được sử dụng để tắt ánh sáng khi không cần thiết.

• Sử dụng sai thiết bị, đồ dùng chiếu sáng hướng ánh sáng vào khu vực không cần thiết.

• Bảo trì chiếu sáng chưa đủ dẫn đến việc chi phí năng lượng và chi phí ánh sáng tăng.

• …

Minh họa về lạm dụng ánh sáng

Phần lớn các vấn đề trên đây có thể giải quyết dễ dàng với hoạt động của chủ nhà hoặc sửa chữa sử dụng công nghệ sẵn có.

Ánh sáng chói

Giải thích một cách đơn giản, ánh sáng chói được mô tả như là một hiệu ứng sau khi nhìn chằm chằm vào mặt trời: nó gây chói mắt và ảnh hưởng đến thị lực tạm thời hoặc vĩnh viễn. Một ví dụ cụ thể như khi ánh sáng từ đèn pha oto chiếu thẳng vào mắt, người đối diện sẽ bị lóa mắt và mất tầm nhìn tạm thời.

Minh họa về ánh sáng chói

Càng lớn tuổi, ánh sáng chói sẽ càng gây nguy hiểm cho thị lực của bạn nói riêng và cho sức khỏe của cả cộng đồng nói chung. 

Các biện pháp khắc phục ô nhiễm ánh sáng

Có rất nhiều biện pháp có thể giúp giảm thiểu ô nhiễm ánh sáng, ví dụ như giảm độ chói, giảm ánh sáng xâm nhập, giảm ánh sáng bầu trời… Phương pháp giảm ô nhiễm ánh sáng nên tùy thuộc vào vấn đề trong bất kỳ trường hợp cụ thể nào.

Một vài giải pháp khả thi bao gồm:

• Dùng nguồn sáng có cường độ cần thiết để thực hiện mục đích chiếu sáng.

• Tắt bớt các thiết bị chiếu sáng khi không cần thiết.

• Cải thiện các thiết bị chiếu sáng để ít tác dụng phụ hơn và chiếu ánh sáng đến nơi chính xác hơn.

• …

Tắt đèn khi không cần thiết sử dụng

Để có thể giảm thiểu được ô nhiễm ánh sáng thì cần tất cả mọi người, cộng đồng và xã hội nâng cao nhận thức, chung tay xây dựng một môi trường sống tích cực và khỏe mạnh. Hi vọng rằng qua bài viết này, Công ty Môi Trường Xanh có thể giúp các bạn có thêm kiến thức, từ đó thay đổi hành động để bảo vệ nguồn sáng xanh trên Trái Đất!

Xem thêm: Thực trạng ô nhiễm nguồn nước đáng báo động hiện nay