Bánh phồng pẻng khua

Pẻng khua, hiểu nôm na là bánh phồng, là một cái bánh truyền thống của người Tày, làm trong khoảng gạo nếp, Tẩy tế bào chết môi nhiều ở Lạng Sơn và một số địa phương miền Đông Cao Bằng. Người đàn bà Tày khiến cho pẻng khua cũng na ná như người Kinh chao bánh phồng tôm. nghĩa là cũng bỏ những miếng bột khô, be bé, Bà bầu nên ăn gì trong 3 tháng đầu màu trắng đục vào chảo mỡ, chao tới khi bánh phồng to thì vớt ra. không những thế, thay vì vẫn giữ dạng hình dẹt như phồng tôm, pẻng khua lại phồng tròn lên.

Pẻng khua, hiểu nôm na là bánh phồng, là 1 cái bánh truyền thống của người Tày, làm cho từ gạo nếp, phổ thông ở Lạng Sơn và 1 số địa phương miền Đông Cao Bằng.

Người phụ nữ Tày làm pẻng khua cũng na ná như người Kinh chao bánh phồng tôm. tức thị cũng bỏ các miếng bột khô, be bé, màu trắng đục vào chảo mỡ, chao tới lúc bánh phồng lớn thì vớt ra. ngoài ra, thay vì vẫn giữ hình trạng dẹt như phồng tôm, Những loại trái cây tốt cho bà bầu pẻng khua lại phồng tròn lên.

một điểm khác nữa, theo chị Lương Bích Ngọc ở thôn Pò Bó, huyện Tràng Định Lạng Sơn thì pẻng khua khiến cho chuẩn, trong ruột không được rỗng mà phải với mạng như xơ mướp:



- Chúng tôi sở hữu một dòng cây ở rừng ngày trước cũng có, nhưng sau lúc kiếm khó thì đem về trồng ở bờ rào, bờ dậu gọi là cây trà dù. Cây này lấy về đốt để lấy tro ngâm với gạo thì bánh phồng vừa se, mang mạng như xơ mướp. các mẫu cây này chúng tôi phải chuẩn bị lấy trong khoảng tháng 10, đem phơi khô. tới gần tết, chúng tôi đốt lấy tro để ngâm gạo. Cứ làm cho 3 cân thì là 1 bát con tro, đun, lọc lấy nước ngâm gạo.

Sau khi ngâm được 24 tiếng, gạo được đem đồ như đồ xôi rồi bỏ vào cối giã cùng khoai môn tươi nạo sợi. Bột phải được giã thật nhuyễn. Theo kinh nghiệm của người Tày thì cứ phải giã đến lúc nào khối bột đạt độ dai, dính vào chày, nhấc chày, kéo lên ngang mắt mà bột ko bị đứt là mới đạt. Tiếp theo, người ta cán bột mỏng như bánh đa, cắt thành những miếng nhỏ, rồi đem phơi khô.

Cụ bà Nông Thị Bích Liên, ở tổ 6, phố Tân Giang, tỉnh thành Cao Bằng, cho biết phơi cũng phải biết bí quyết phơi, giả dụ không sẽ hỏng cả mẻ bánh:

- Gặp trời nắng thì mới phơi, chứ mưa thì không phơi được, nó mốc ngay. Phơi chẳng phải phơi nắng lắm, phơi trong nhà ẩm ẩm thôi, hoặc trời nắng ít thôi, để nó khô từ trong khoảng. Phơi nắng quá thì nó sẽ nứt, lúc mình cừu sẽ nứt ra, ko được dòng bánh lành.

Chỉ mới nghe các chị, các bà người Tày đề cập về việc chọn và xử lí nguyên liệu ban đầu, Anh chị đã thấy ví như ko phải người siêng năng, chăm chút thì khó mà làm cho được bánh phồng. Công cu li là thế, nhưng chuẩn bị xong bột bánh mới chỉ là hoàn tất một nửa thời kỳ. Muốn chế biến cho ra mẫu bánh truyền thống có đủ màu sắc, hương, vị đặc trưng, thì chỉ lẩn mẩn, chu đáo thôi là chưa đủ.

Pẻng Khua tuy là cũng chao trong chảo ngập mỡ như chao phồng tôm, nhưng ko phải cứ thả bánh vào chảo mỡ mà được. Chị Lương Bích Ngọc giải thích:

- mang những nhà, không biết khiến thì họ thường là thấy chảo mỡ nóng, thả bánh vào thì bánh bị hỏng. Đây là thả từ mỡ nguội, hơi ấm ấm thôi. nếu chảo mỡ mà nóng thì bánh không bao giờ phồng lên. Ngày xưa không với dầu, chỉ sở hữu mỡ, còn bây giờ cả mỡ, cả dầu đều chao được bánh phồng này. Mỡ tan thì cho bánh vào ngâm khoảng 5 phút để cho bánh mềm và bắc chảo lên bếp, cho lửa lớn đều, đảo nhanh tay. Đảo như thế, lúc nào mỡ sôi, bánh phồng, tròn đều, thấy vàng vừa mắt thì vớt ra.

làm món pẻng khua thành hay bại đều phụ thuộc vào nhiệt độ. làm cho xong 1 mẻ bánh lại phải đợi mỡ nguội mới làm được mẻ tiếp theo, nên người nữ giới Tày hẳn phải rất tinh ý và nhẫn nại lắm mới khiến được loại bánh này. Pẻng khua thành phẩm vốn đã có vị ngọt nhẹ của nếp chiếc. Nhưng ví như ai ưa ăn ngọt, người ta cũng sở hữu thể ngào bánh mang các con phố phên thắng cùng mạch nha.

Vào dịp tết, những gia đình thường khiến pẻng khua phần đông, vừa để ăn, vừa là quà các cặp vợ chồng trẻ biếu ông bà, cha mẹ. Nhà nào mang con cháu đi học, đi khiến ở nơi xa, những bà, những mẹ còn khiến thêm để con cháu sở hữu theo khiến cho quà khi hết tết. Như lời nhà văn Cao Duy Sơn, người Tày ở thị xã Trùng Khánh, Cao Bằng, Tổng biên tập tin báo Văn hóa những dân tộc: Quan sát các chiếc bánh, người ta có thể đánh giá được phẩm chất của người làm cho ra chúng.

- chiếc bánh mà nó bở bung ra thì bánh ấy là của các người khiến không khéo léo. Pẻng khua làm cho rất cầu kì, đòi hỏi sự chuẩn xác cao và sự khéo léo, sự hiểu biết, cần cù, kiên nhẫn và phần chậm tiến độ là phần tinh tế sâu kín ở người đàn bà Tày truyền thống - nhà văn Cao Duy Sơn nhận xét.