Khu phố Tây ba lô

Người Sài Gòn biết rõ, người không ở Sài Gòn thì biết sơ sơ, và quan trọng là Lonely Planet biết rất rõ rằng Sài Gòn có hai khu mà Tây đi nhiều.



Một là khu vực phường Bến Nghé và hai là khu phường Phạm Ngũ Lão. Ở khu phường Bến Nghé tập trung những khánh sạn, quán cà phê lớn và sang trọng. Nơi đây dành cho Tây giàu hay Tây thương gia làm trong những tòa nhà sang trọng. Còn có một thế giới khác dành cho Tây ba lô, những người quanh năm rong ruổi trên khắp các miền đất lạ để thoả tầm mắt, hay đơn giản chỉ là đi cho hết năm gap-year, và cũng rất có thể đi vì thất nghiệp.

Khu tây ba lô nằm ở phường Phạm Ngũ Lão với những dãy phố hẹp dài tít tắp. Và dường như cái chật hẹp ngột ngạt này làm nên sự quyến rũ kỳ lạ đối với du khách. "Bạn có thể sống cả năm ở đây mà chẳng cần phải đi đâu cả" - Rayanam, một anh bạn da đen đã ở đây cả năm trời từng nói với tôi như vậy. Anh đến từ cộng đồng da đen ở Houston, Mỹ, đến đây để dễ thở hơn bằng trợ cấp thất nghiệp. Bạn có thể dễ dàng bắt gặp Ray lang thang la cà quán xá trên khu Bùi Viện - Đề Thám cả ngày. Và như đã nói bạn có thể mua mọi thứ rẻ hơn so với khu Đồng Khởi rất nhiều. Ví dụ nhé, một người bạn của tôi cần mua một cái nón lưỡi trai, sau khi bị hét 180 nghìn đồng cho một cái giả Nike, anh về Bùi Viện và mua một cái giống y với giá 25 nghìn.

Tôi đến Bùi Viện lần đầu tiên với công việc saleman vào năm 2003. Lúc đó tiệm CD Vietnam online store mở thêm một cửa hàng thứ hai và một người bạn giới thiệu tôi vào vị trí đó. Ngày đi phỏng vấn tôi phải chạy show từ bên Highland sang. Vì tôi tranh thủ thời gian hè làm hai việc. Phỏng vấn dăm câu ba điều bằng tiếng Anh, mặc kệ tôi cứ huyên thuyên về dòng nhạc mình yêu thích. Anh chủ tên là Dũng kết thúc câu chuyện một cách cụt lủn: “Sáng mai em đi làm lúc 7 giờ”.

Đêm về khá trễ vì 12 giờ mới hết ca ở Highland. Về nhà và tranh thủ ăn chút gì đó cùng đứa bạn. Có thể là xôi hay bắp, nghèo mà, cười rinh rích kể chuyện đến khi mệt quá nằm lăn ra ngủ.

Sáng phải vội vàng bắt xe đến chợ Bến Thành và đi bộ sang Bùi Viện. Công việc ở đây cũng chẳng có gì là phức tạp cả. Tôi sẽ kể vắn tắt thế này. Sáng đến việc đầu tiên là quét dọn và đem các rổ đĩa ra xếp lên kệ. Sau đó là bật nhạc lên cho xập xình vui tai và ngồi chờ khách. Nhìn vào đống đĩa ê hề đủ loại là mình đã thấy phấn khích rồi. Không biết nghe chừng nào mới hết! Và phim nữa chứ. Bao nhiêu là phim hay. Tôi lấy phim Heaven & Earth ra xem và quên mất rằng khách đã bắt đầu vào đông. Cái tiệm đĩa bé xíu nên khách ra vào cũng chật chội dần.

Có một điều là khách toàn là tây ba lô nên hơi... "nặng mùi" một tẹo. Nhưng đau đớn một điều là sau khi moi móc và nghe thử chán chê, tất cả cười xã giao rồi đi hết sạch để lại cho tôi một bãi chiến trường. và tôi biết rằng, tất cả không chỉ đơn giản là nghe nhạc. Khách chủ yếu là người nước ngoài, nên hàng ngày tôi phải nói và nghe đủ các thể loại tiếng Anh của đủ mọi thành phần dân tộc. Và có khi cả ngày chỉ thèm nghe tiếng Việt thôi. Mà khách thì vào hỏi ôi thôi là lung tung, có khi đem cả list vào bắt tôi đi tìm. Tất nhiên phải ngậm đắng nuốt cay để mà tìm thôi chứ biết làm thế nào.

Thi thoảng gặp vài khách khá là đon đả, nói chuyện và cũng có vẻ cảm thương cho hoàn cảnh tội nghiệp của tôi nên mời đi ăn. Tôi cũng đành ậm ừ cho qua và nói là chỉ rảnh sau 12h đêm. Ai mà nhiệt tình đến mức ấy thì cũng bó tay. Ơ thế mà có đấy ạ. Có một bạn khách kia quyết tâm ngồi chờ cho đến khi tôi hết ca bên Highland để mời ăn Pizza. Gì chứ, buồn ngủ mà gặp chiếu manh thì em sẵn sàng ăn hết mình. Bác kể lể nhiều chuyện lắm và hỏi có muốn làm con nuôi để bảo lãnh sang nước ngoài không. Tôi đang ăn nhưng cũng gật lấy gật để. Lấy lòng mà! Ai ngờ bác gợi ý về khách sạn sau khi ăn xong, tôi đã đánh hơi thấy "mùi" thế là đánh bài chuồn cửa sau mà biến.

Những khu phố ở đây nối nhau thành những network với rất nhiều hẻm hóc nên việc chuồn là chẳng có gì khó khăn cả. Và tôi bắt đầu quen dần với những hẻm hóc đó, cũng như quen dần với những đồng nghiệp xung quanh mình. Bên cạnh tiệm là một cái gallery của một bạn người Pháp. Bạn này yêu Việt Nam điên cuồng và lúc nào cũng mơ về một nàng thơ người Việt không có thật trên đời. Thế nhưng của đáng tội, mọi người mua nhiều phết và thế là phất lên trên cái xứ này một cách nhanh chóng.

Bùi Viện, Phạm Ngũ Lão và Đề Thám còn nổi tiếng với những Open tour bình dân nhưng khá nổi tiếng như Sinh Cafe, hay Inno Việt. Cho nên đội ngũ làm sale và promoter cũng cực kỳ phổ biến ở đây. Nếu ở khu Đồng Khởi nho nhã bao nhiêu, thì ở đây bình dân bấy nhiêu. Một nét văn hoá Việt Nam thân thiện đến mức bạo dạn thể hiện ở đây một cách rõ nét. Người Việt nói tiếng Anh bồi, người Tây nói tiếng Việt bồi. Mà đôi khi cũng chẳng cần ngôn ngữ cho cái khu phố đa văn hoá này. Tuy khách chủ yếu là người nước ngoài nhưng thi thoảng cũng có người Việt. Họ là những người có tí chút hiểu biết và thế là vào hạch sách đủ điều. Có nhiều người còn vào thuyết giáo rất dài về các dòng nhạc và những gout nghe nhạc. Nghĩ lại có nhiều lúc tủi thân vì những vị khách này hống hách và chẳng coi mình ra cái gì cả. Đành chịu! Bán hàng mà.

Nói một chút về văn hoá chào hàng. Ngày đầu bán hàng tôi hơi bị choáng vì mỗi khi có xe chở khách mới về là hàng loạt các cô các chú các em ùa ra và tiếp thị khách sạn để lấy hoa hồng. Mãi về sau em mới dám bon chen làm một cú để lấy hoa hồng từ khách sạn mini kế bên tiệm. Mà lúc ấy cũng đã quen người quen việc rồi chứ nếu không bị các cô đanh đá ở đây "cho vỡ mặt". Họ là những người phụ nữ sống trong hẻm sâu. Nhưng ban ngày họ tụ tập ở ngoài đường và khách đến thì đon đả dẫn khách đi. Thường là họ được 30 nghìn cho một khách và khách sạn.

Mà ở khu này thượng vàng hạ cám, nhà nghỉ cũng dăm bảy đường. Giàu thì mướn phòng riêng, nghèo thì vào dorm chung ngủ qua đêm cũng chẳng mất mát gì. Văn hoá ở đây thông thoáng cũng vì thế. Ngay cả những em làm tour sale hay bán hàng như tôi cũng ngồi chầu chực trước cổng, khách qua là toét miệng chào líu lo như thể người thân mới gặp lại. Già thì papa, mama, trẻ thì bro với sis. Cái văn hoá chào cũng từ đây mà ra và cho tôi chút ít bạo dạn cho cuộc sống ở street seller.

Những người làm ở đây cũng có đủ loại: chủ nhà, sinh viên làm thêm và street seller lên đời. Chủ nhà tức là những người trực tiếp mở tiệm và đứng ra bán hàng, street seller lên đời là những đứa đã nhẵn mặt phố và sõi tiếng Anh bồi, lên đời bán hàng trong shop cho sang chút.

Sinh viên làm thêm là đáng ngại nhất. Phần đông (chứ không phải tất cả) họ là sinh viên nghèo và bươn chải kiếm cơm hàng ngày. Tôi còn nhớ ngày đó có quen cô bạn tên Huyền quê Thanh Hoá đang học Văn Lang. bạn làm cho quán Italian Pasta. Từ sáng đến trưa cô bạn đứng nắng chang chang trước quán và chào khách mỏi cả mồm. Thế mà ở đây cũng khó khăn lắm, một khách vào đã là mừng rồi. Sinh viên thì đâu thể bạo dạn ngay được. Họ phải vượt qua những mặc cảm của chính mình và cả sự kèn cựa của các hàng quán kế bên. Quang (SV Đại học Kỹ thuật CN) cũng là một trường hợp như vậy. Tôi nhớ rất rõ lần đó anh vì không chịu được sự dèm pha của những promoter quán kế bên nên đã lời qua tiếng lại và cuối cùng đành chịu thiệt hại mất ít máu và một cái răng. Nói thế để thấy đây là một khu cũng khá phức tạp và những chuyện eo sèo vì như tây say xỉn quậy phá là chuyện cơm bữa.

Khu Bùi Viện là một khu phố kỳ lạ. Sống 24/24 và ở mỗi múi giờ của khu phố này thì diện mạo của nó một khác. Chao chát, nóng bỏng, sầm uất, rộn rã. tất tần tật trong một con đường ngắn ngủn. Tôi dần dần nghiện cái cảm giác ở đây và nhiễm cái không khí sống ở đây lúc nào chẳng hay. Và cũng như những chốn tạm khác, tôi nghỉ làm mà vẫn thấy tiếc tiếc. Tiếc vì phải chia tay với một nơi mà dòng chảy cuộc sống dường như là mạnh nhất Sài Gòn. Thôi thì, cũng có lúc người ta cũng lớn và đâu thể mãi là anh bán hàng hoài được.

Tôi vẫn trở về khu phố này như nhớ lại về ký ức, làm vài cốc bia cùng bè bạn. và tôi luôn tự hào vì mình từng là người của khu phố này. Đi qua chào chị Tư bán bánh mì ngay từ đầu đường (ngày xưa sáng nào cũng ăn của chị), chào những người bạn đã quen trong cuộc mưu sinh ngắn ngủi. Kể cho bạn bè nghe về những giai thoại của nhà hàng này, khách sạn kia. Những câu chuyện tán gẫu mà chỉ người trong cuộc mới biết. Nơi đây là sự giao thoa của các nền văn hoá và đã có nhiều du khách tình nguyện trở thành hột vịt lộn trên đất Việt Nam (ngoài là nước ngoài, trong là Việt Nam). bạn có thể bắt gặp không hiếm những nhà hàng mà chủ là người nước ngoài kết duyên cùng những người bạn Việt Nam.

Dù sao đi nữa, tôi vẫn luôn có cảm giác rằng ở cái khu phố bé nhỏ này, cuộc sống luôn ồn ã, hối hả không ngừng và dường như không đủ chỗ cho hai mùa mưa nắng. Chỉ có một mùa thật giản dị vẫn qua, mùa của tình yêu và những nụ cười thật tươi vẫn hiện diện mỗi sớm tối. Nếu bạn không biết học cách mỉm cười cùng cuộc sống, thật giản dị, hãy đến khu Bùi Viện nhé.