Bộ trưởng Phạm Vũ Luận cho biết, ngoài ra Bộ còn tăng cường giáo dục đạo đức lối sống, kỹ năng sống cho học sinh và sinh viên trong các hoạt động giáo dục, trong đó kết hợp tốt việc “dạy người” thông qua “dạy chữ”, “dạy nghề”. 

Đồng thời, Bộ GD&ĐT đã và đang chỉ đạo đồng bộ nhiều giải pháp, trong đó có lồng ghép cuộc vận động “Học tập, làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” với cuộc vận động “Mỗi thầy, cô giáo là một tấm gương đạo đức, tự học và sáng tạo”, bằng tấm gương thực tiễn và bằng hành động cụ thể của thầy, cô giáo trong nhà trường để lôi cuốn, thuyết phục học sinh, sinh viên. 

Trường học ngày nay cần tăng cường quá trình "dạy người" hơn nữa. Ảnh minh họa

“Việc làm này được triển khai đồng thời trên 2 hướng: Tôn vinh những tấm gương sáng trong ngành, đồng thời xử lý nghiêm những hiện tượng vi phạm. Bộ GD&ĐT đang triển khai rất mạnh mẽ việc thanh kiểm tra, xử lý những vi phạm, tiêu cực, trục lợi trong các cơ sở giáo dục, đào tạo và một bộ phận cán bộ quản lý, giáo viên để làm cho môi trường giáo dục trong lành, nơi hình thành nhân cách của học sinh, sinh viên được thuận lợi” Bộ trưởng cho biết.

Nhắc lại quá trình chấm thi môn Văn tốt nghiệp THPT vừa qua, đó là kết quả của việc giảm tải, đổi mới nội dung dạy học, kiểm tra, đánh giá và thi. Cụ thể, theo Bộ trưởng Luận, bài thi văn tốt nghiệp trung học phổ thông năm nay, khi chấm, rất nhiều bài thi mực nhòe nước mắt của người viết và nước mắt của cả thày cô giáo, tạo nên sự lay động không chỉ cho học sinh, cho cả các thày cô giáo và người lớn. 

Đây không còn chỉ là bài thi, đây là một bài học bổ ích. Những đổi mới bước đầu của ngành đã có kết quả trong việc tạo lập cái "sáng", cái "trong" và đẩy lùi "tiêu cực" trong ngành, trong nhà trường và trong xã hội.

Hiện Bộ GD&ĐT, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cùng với Trung ương Đoàn, Hội phụ nữ Việt Nam đã tiến hành ký kết các văn kiện phối hợp triển khai xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực nhằm phát huy tổng hợp nguồn lực sức mạnh của nhà trường, của xã hội

Hiện nay, trên 7.000 di tích đã được giao cho ngành giáo dục để học sinh cùng các thầy cô giáo chăm sóc các di tích, qua đó tìm hiểu, học tập, sưu tầm, giới thiệu với các du khách, với những người thăm quê, thăm trường, thăm di tích. Việc này nhằm tạo nên sự hiểu biết và lòng yêu mến, biết ơn đối với cha ông, đối với quê hương, trên cơ sở đó là đối với đất nước. 

Cùng với đó, Bộ GD&ĐT và Bộ Văn hóa cũng đã triển khai theo ngành dọc, tạo điều kiện thuận lợi nhất trong việc miễn và giảm các vé khi học sinh vào các bảo tàng, di tích tham quan, học tập, tạo thuận lợi cho việc đổi mới việc dạy văn, dạy sử, các môn khoa học, xã hội và nhân văn. 

Bộ trưởng Phạm Vũ Luận cũng thừa nhận trong những năm qua mặc dù công tác giáo dục đạo đức trong học sinh, sinh viên có những đổi mới, tiến bộ, thu được những kết quả tốt, nhưng bên cạnh những thành công đó, tình trạng bạo lực học đường có những diễn biến phức tạp, vấn đề đạo đức học sinh cũng có những diễn biến mới.

Người đứng đầu ngành giáo dục nhận định, nguyên nhân trên là do đặc điểm tâm lý lứa tuổi của học sinh, các em đang trong giai đoạn phát triển mạnh về thể chất và tâm lý, muốn tự khẳng định mình và hiếu động, cho nên có những hành động không đúng như xã hội mong muốn. Ngoài ra là sự phát triển nhanh của nền kinh tế thị trường kéo theo những mặt tiêu cực tác động trực tiếp đến sự hình thành nhân cách của thế hệ trẻ.

Sự xuất hiện tràn ngập những hình ảnh bạo lwujc trong phim ảnh, Internet, sách báo cũng tạo nên những khó khăn trong việc giải quyết bạo lực và giáo dục đạo đức cho học sinh, sinh viên cũng là một nguyên nhân.

Riêng các nhà trường, phương pháp và nội dung giáo dục đạo đức cho học sinh, sinh viên còn hạn chế, chưa tạo được sự lôi cuốn chủ động, chưa tạo nên xúc cảm sâu sắc cho học sinh; Giáo dục đạo đức, lối sống bằng nêu những tấm gương tốt của những người xung quanh, của thầy, cô giáo và trong xã hội chưa được nhiều.