Trong: Thơ bạn bè

May 28 2012, 09:52 PM Bởi: tinhtam

CÁT
(gửi chị Chanh)
thynguyen81

Hạnh phúc có người ví như cát
Nụ cười có người ví như cát
Nỗi đau có người ví như cát
Chỉ một em thôi nắm cát chặt trên tay...
TN
Thơ hay nhiều khi rất khó lý giải vì sao hay, bởi vì nó cũng như người con gái đẹp, mà ta chỉ cảm được cái đẹp thẳm sâu bằng linh cảm, bằng giác quan thứ sáu, chứ không phải bằng mắt, bằng các giác quan bình thường. Cũng như thể có người hỏi vì sao yêu, thì ta cũng chỉ biết trả lời là vì ta yêu thế thôi. “Cát” là một bài thơ như thế, hết sức ngắn. Hết sức hay. Mà tôi chỉ nói được là hay, vì tôi thấy nó hay.

Em. Hạt cát. Hạnh phúc. Nụ cười. Nỗi đau. Cả một thế giới, với con người, với thiên nhiên, với ngổn ngang nỗi niềm, tất cả được gom lại, được nén lại, đầy ắp, chặt cứng, dày đặc trong bốn câu thơ, với ba mươi chữ, và một dấu chấm lửng buông lơi cho sự khép lại. Về nghệ thuật dồn nén câu chữ để tạo độ đậm đặc cho thơ, thì “Cát” đã đạt đến độ đăc sánh, để ta có thể cầm lên, áp chặt vào tim mà cảm thụ.

Hạnh phúc có người ví như cát
Nụ cười có người ví như cát
Nỗi đau có người ví như cát
Chỉ một em thôi nắm cát chặt trên tay...

Ba câu đầu viết như thả ra sự so sánh, đánh giá của ai đó, về hạnh phúc, về nụ cười, về nỗi đau của con người, với hạt cát nhỏ nhoi trên hoang mạc, hay trên bãi biển gì đó. Đó là tất nhiên của con người về quyền so sánh, đánh giá hiện tượng với sự vật, tuỳ vào trạng thái tâm lý, trạng thái tình cảm của con người. Vấn đề là tại sao thynguyen lại không so sánh hạnh phúc, nụ cười, nỗi đau với cái gì đó lớn lao hơn, đẹp hơn, quý báu hơn, như mặt trăng mặt trời, như hoa hồng hoa huệ, như vàng bạc kim cương, mà lại so sánh tất cả những điều thiêng liêng ấy với chỉ một hạt cát. Đó phải chăng là mượn phép đối lập giữa cái lớn lao với cái nhỏ bé, để làm bật những giá trị phi vật chất thiêng liêng với một giá trị vật chất cụ thể rất nhỏ bé, buộc ta phải bận tâm, buộc ta phải suy nghĩ; để rồi cuối cùng phải đặt câu hỏi nghi vấn, tác giả là ai, là người như thế nào, mà có lối tư duy thơ độc đáo đến thế.

Kết cấu thơ của ba câu đầu hoàn toàn giống nhau về cú pháp, với mỗi câu bảy chữ, gieo xuống trang giấy như một sự thường tình, điều mà tác giả nghe được từ ai đó, nhìn thấy từ ai đó. Những tưởng đó là sự buông thả từng câu chữ, không có chút gì thơ, không có chút gì nhạc; nhưng khi đọc xong câu cuối cùng của cả bài tứ tuyệt, ta sẽ phải à lên một tiếng ngạc nhiên, sao mà hay thế, sao mà đẹp thế, vừa dung dị, vừa mới lạ, vừa thầm kín sâu sắc, con gái đến tận cùng con gái.

Hạnh phúc có người ví như cát
Nụ cười có người ví như cát
Nỗi đau có người ví như cát
Chỉ một em thôi nắm cát chặt trên tay...

Liên tục ba câu thơ kết cấu giống hệt nhau gieo theo vần trắc, tạo nên sự dồn dập về trình bày ý tưởng, cứ như cuốn người đọc vào dòng chảy cuộn xiết của thơ, để rồi vụt một cái, bao nhiêu thác ghềnh qua hết, câu thơ cuối cùng oà chảy ra biển rộng, mênh mang một nỗi niềm lắng lại, nhờ kéo dài câu thơ bằng chín chữ, và bằng dấu chấm lửng, khiến tình ý bài thơ cứ tràn ra, cứ tràn ra mãi, chẳng biết đến bao giờ mới thấm hết vào trong lòng cát. “Chỉ một em thôi nắm cát lại trên tay”. Sự đắt giá của câu thơ là bất ngờ kết thúc bằng thanh ngang của vần bằng, kèm theo dấu ba chấm, tưởng như buông lơi cho tuôn chảy không dừng ý tưởng, nhưng cụm động từ “nắm cát chặt” trên tay, đã làm nên sức mạnh khẳng định của cả bài thơ, đóng đinh cả bài thơ vào sự khẳng định, rằng tất cả “hạnh phúc”, “nụ cười”, “nỗi đau”, người đời coi nhỏ nhoi như hạt cát, nhưng riêng em thì em xin nắm “chặt” lại trên tay em tất cả, bởi nó thiêng liêng đến ngần nào, như tình yêu của em, như cuộc đời của em, “thân cát bụi lại trở về cát bụi, những trái tim như ngọc sáng ngời”^*.

Tôi sẽ không bàn thêm về bài thơ, bởi vì như tôi đã nói, vẻ đẹp của thơ cũng như người con gái vậy, không phải chỉ những nét đẹp bên ngoài làm nên giá trị, mà cái đẹp thẳm sâu bên trong mới hấp dẫn được người ta trọn đời. Cám ơn thynguyen đã giúp ta hiểu thêm về sự vĩ đại của một hạt cát trong tình yêu!

HTT

Permalink | Bình luận: 0

Trả lời ở chế độ đầy đủ

« Các bài cũ hơn · hồ tĩnh tâm · Các bài mới hơn »

Thông tin cá nhân

tinhtam

Họ tên:	Hồ Xuân Tâm
Nghề nghiệp:	nhà văn
Sinh nhật: :	11 Tháng 11 - 1952
Nơi ở:	thị xã Vĩnh Long
Yahoo:	hotinhtam52
Trạng thái:	(Vắng mặt)

Thêm vào nhóm bạn bè
Gửi tin nhắn

xin gởi con Người tình yêu bỏng cháy của tôi

Bạn bè

thanhquoc	baomuahe
Nguyễn Ý Lan-SKHCN	le_phi47
[email protected]	Hoa Bách Hợp
anh dại khờ	_.MTk_
Link17493	meocon_1990
Xem tất cả