Cột cờ Hiền Lương
Việc bảo vệ và duy trì cho lá cờ Tổ quốc tung bay trên bầu trời giới tuyến là cả một kỳ tích. Cùng với việc "chạy đua" về chiều cao cột cờ và diện rộng của lá cờ với kẻ thù trong lúc chúng luôn luôn tìm mọi cách đánh sập cột cờ Hiền Lương.
 Cầu Hiền Lương năm 1957 |
Các chiến sĩ Đồn công an Hiền Lương đã chiến đấu hơn 300 trận lớn nhỏ. Nhiều đồng chí đã ngã xuống để cho lá cờ mãi mãi tồn tại. Ngọn cờ Hiền Lương là chân lý cách mạng, là ý niệm thiêng liêng về tình cảm miền Bắc XHCN, nới có Bác Hồ ngày đếm thương nhớ miền Nam . Chỉ tính riêng từ ngày 19/5/1956 đến ngày 28/10/1967, chúng ta đã treo hết 267 lá cờ các cở. Trong năm 1967 có 11 lần thay cột cờ, 42 lần thay lá cờ vì bị bom và pháo của Mỹ - Ngụy phá hỏng.
|
Để cột cờ và lá cờ - biểu tượng của dân tộc đứng vững dưới bom đạn kẻ thù đã có 13 đồng chí hi sinh, hơn 50 đồng chí bị thương và còn nhiều tấm gương giữ cờ vô cùng cảm động của nhân dân ta ( như mẹ Nguyễn Thị Diệm, một người mẹ già yếu đã không đi sơ tán kiến quyết ở lại vá cờ).
Cầu Hiền Lương:
Tính đến nay đã có 8 lần cầu được bắc qua sông Hiền Lương (từ cây cầu gỗ thô sơ bắc năm 1922 đến cây cầu hiện đại được thi công năm 1996), nhưng cây cầu để lại dấu ấn nhất trong lịch sử là cầu được Pháp xây dựng năm 1952.
Mặc dù chỉ tồn tại đến năm 1967 nhưng nó là biểu tượng trực tiếp của nỗi đau chia cắt: "Cầu chia làm hai phần, mỗi bên 89m. Bờ Bắc 450 tấm ván mặt cầu, bờ Nam 444 tấm" (Nguyễn Tuân).
Tại đây, từ tháng 7/1954 đến tháng 10/1956 đã diễn ra nhiều cuộc tập kết lực lượng của ta và địch. Nhiều cán bộ, chiến sĩ đã kiên quyết đấu tranh đòi thực hiện quy chế Hiệp định và cũng là nơi diễn ra nhiều câu chuyện cảm động về tình cảm giữa hai miền Nam - Bắc.
Giàn loa và "Cuộc chiến âm thanh" có một không hai ở vĩ tuyến 17
Để vạch trần âm mưu xâm lược đất nước ta của chính quyền Mỹ - Ngụy và động viên, tiếp sức cho nhân dân miền Nam vững bước đấu tranh, chúng ta đã xây dựng một hệ thống âm thanh quy mô lơn và hiện đại. Tổng công suất giàn loa trên bờ Bắc Hiền Lương là 180.000W, riêng khu vực cầu Hiền Lương 7.000W. Hệ thống loa này bao gồm các loại loa công suất từ 25W đến 500W. Cùng với những chương trình phát thanh phong phú, đa dạng, hệ thống loa này đã thực sự lấn át giàn loa bờ Nam của chính quyền Mỹ - Nguy. "Cuộc chiến âm thanh" ở đôi bờ đã góp phần giữ trọn niềm tin vào Đảng và Bác Hồ, vào một ngày thống nhất đất nước.
Năm tháng sẽ trôi qua, giới tuyến không còn nữa, nhưng con sông ấy, cây cầu ấy, đôi bờ ấy mãi mãi là biểu tượng về sức mạnh vô địch của dân tộc Việt Nam, là hình ảnh thu nhỏ về chiến tranh và thắng lợi giữa ta và địch trên quê hương Quảng Trị anh hùng.