Mọi lí thuyết đều màu xám Và cây đời vĩnh viễn xanh tươi (Câu của Goethe)
Vĩnh viễn chim ca, vĩnh viễn nắng cười Vĩnh viễn anh yêu em, như yêu sự thật Và cây đời mãi mãi xanh tươi Mãi mãi em ơi Cây đời trĩu trái Gió trong lá mùa thu rồi trở lại Rì rào đôi ta tình ái muôn đời Trong mắt đen em mãi mãi ánh trời Ngời qua một sợi tóc buông rũ trán Mãi mãi môi em nhuỵ đời vô hạn Và cây đời ôi! Xán lạn xanh tươi
Cha đàng ngoài, mẹ ở đàng trong. Ông đồ Nghệ đeo khăn gói đỏ Vượt đèo Ngang, kiếm nơi cần chữ. Cha đàng ngoài, mẹ ở đàng trong. Hai phía đèo Ngang: một mối tơ hồng.
Quê cha Hà Tĩnh đất hẹp khô rang, Đói bao thuở, cơm chia phần từng bát. Quê mẹ gió nồm thổi lên tươi mát. Bình Định lúa xanh ôm bóng tháp Chàm.
Cha đàng ngoài, mẹ ở đàng trong. Ông đồ nho lấy cô làm nước mắm.
Làng xóm cười giọng ông đồ trọ trẹ, Nhưng quý ông đồ văn vẻ giỏi giang. Bà ngoại nói: tôi trọng người chữ nghĩa, Dám gả con cho cách tỉnh, xa đàng.
Tiếng đàng trong, tiếng đàng ngoài quấn quít Vào giữa mái tranh, giường chõng, cột nhà. Rứa, mô, chừ? cha hỏi điều muốn biết. Ngạc nhiên gì, mẹ thốt: úi chui cha!
Con trong võng êm lành kêu kẽo kẹt Ru tuổi thơ theo hai điệu bổng trầm. Mẹ thảnh thót: Qua nhớ thương em bậu; Cha hát dặm bài Phụ tử tình thâm
Cha đàng ngoài, mẹ ở đàng trong. Muốn ăn nhút, thì về quê với bố. Muốn ăn quýt, ăn hồng, theo cha mày mà về ngoài đó, Muốn uống nước dừa, ăn xoài chín đỏ, Muốn ăn bánh tét, bánh Tổ, Thì theo tao, ở mãi trong này.
***
Đội ơn Thầy, đội ơn Má sinh con. Cảm ơn Thầy vượt đèo Ngang bất kể! Cảm ơn Má biết yêu người xứ Nghệ: Nên máu con chung hòa cả hai miền.
Chỉ là gió, nhưng lòng tôi thả bướm Thêm phất phơ cho hơi thở vừa hiền Chỉ là trăng, nhưng tôi thấy thần tiên Như tuyệt diệu: bởi hồn tôi xanh quá
Và người ấy vẫn như bao kẻ lạ Cũng sắc hương, là lụa, cũng dung nhan Chỉ là tình; nhưng tôi rất mê man Gồm vũ trụ gửi nơi hình cẩm thạch
Cuộc đời cũng đìu hiu như dặm khách Mà tình yêu như quán trọ bên đường Mái tranh tàng đỡ rét một đêm sương Vò nước lã mát xoàng đôi buổi nắng
Nhà quê kiểng có đâu cơm gạo trắng Thân lữ cô, đừng giận quán tranh nghèo Ta chỉ giàu những của sẵn mang theo
Giữa hiu quạnh, được nghỉ nhờ đã quý Thiên đường cũng ở trong rương hành lý Muốn say sưa, phải đem sẵn rượu nồng Muốn êm đềm, phải có sẵn gối bông Muốn mơ mộng, phải sẵn trầm, sẵn nhạc
Tôi vốn biết cuộc đời thường đạm bạc Nên mang theo từng suối rượu, nguồn tình Đem mến yêu làm cho cảnh thêm xinh Cứ phong nhã để cho người bớt tục
Để lây lửa chuyển những lòng giá đúc Phải ấm lên vì bắt chước tôi nồng Để bừng tia trong những mắt tê đông Và gợi nhịp khiến hồn lười phải thức
Để giục tiếng chim của niềm rạo rực Đểthay cánh rụng của nỗi phai tàn Để tươi cười mà âu yếm nhân gian Tôi có sẵn một mặt trời giữa ngực....
Hôm nay trời nhẹ lên cao, Tôi buồn không hiểu vì sao tôi buồn... Lá hồng rơi lặng ngỏ thuôn, Sương trinh rơi kín từ nguồn yêu thương. Phất phơ hồn của bông hường, Trong hơi phiêu bạt còn vương má hồng. Nghe chừng gió ý qua sông, E bên lau lách thuyền không vắng bờ. Không gian như có dây tơ, Bước đi sẽ đứt động hờ sẽ tiêu. Êm êm chiều ngẩn ngơ chiều, Lòng không sao cả, hiu hiu khẽ buồn.
Người ta khổ vì thương không phải cách, Yêu sai duyên và mến chẳng nhằm người, Có kho vàng nhưng tặng chẳng tuỳ nơi, Người ta khổ vì xin không phải chỗ.
Đường êm quá ai đi mà nhớ ngó, Đến khi hay gai nhọn đã vào xương, Vì thả lòng không kìm chế dây cương, Người ta khổ vì lui không được nữa.
Những mắt cạn cũng cho rằng sâu chứa, Những tim không mà tưởng tượng tràn đầy, Muôn nghìn đời tìm cớ dõi sương mây, Dấn thân mãi để kiếm trời dưới đất.
Người ta khổ vì cố chen ngõ chật, Cửa đóng bưng nên càng quyết xông vào. Rồi bị thương, người ta giữ gươm dao, Không muốn chữa, không muốn lành thứ độc.
Nói chi nữa tiếng buồn ghê gớm ấy Để lòng tôi sung sướng muốn tiêu tan ? Tất cả tôi run rẩy tựa dây đàn Nghe thỏ thẻ chính điều tôi giấu kĩ, Sợ đôi mắt điềm nhiên và diễm lệ, Vâng, nói chi để khêu lại nguồn sầu.
Tôi ngỡ đã cạn hẳn trong bấy lâu Để lại nhóm cho cháy thêm ngọn lửa Tưởng gần tàn-yêu? yêu nhau? làm chi nữa!
Tôi vẫn biết rằng tôi chẳng xứng người, Mùa xuân tôi chưa hề có hoa tươi; Tôi như chiếc thuyền hư, không bến đỗ; Tôi là một con chim không tổ, Lòng cô đơn hơn một đứa mồ côi,
Nhặt nụ cười của thiên hạ, than ôi, Để tự nhủ: "Ta được yêu đấy chứ!" Tôi chỉ sống để hoài hoài tưởng nhớ Mãi mãi yêu nhưng giấu giếm luôn luôn Mà người thì, lơ đãng, giậm trên buồn, Bận đi hái những cành vui xanh thắm.,
Tôi biết lắm, trời ơi, tôi biết lắm! Hỡi lòng dạ sâu xa như vực thẳm! Tôi biết rằng người nói vậy cười chơi. Tiếng đã làm tôi tê tái cả người Tim ngừng đập, để thu hồn nghe lắng, Máu ngừng chạy, để cho lòng bớt nặng.
Tôi biết rằng chỉ cách một ngày sau, Cây bên đường sẽ trông thấy tôi sầu, Đi thất thểu, đi lang thang, đi quạnh quẽ.
Vì vội đến kiếm tìm nhau, tôi sẽ Chỉ thấy người thương nhưng chẳng thấy tình thương, Và như màu, theo nắng nhạt như hương Theo gió mất, tình người đà tản mác. Tôi sẽ trốn, thẫn thờ, ngơ ngác, Trái tim buồn như một bãi tha ma. Gượng mỉm cười: "người quên nghĩ rằng ta Sẽ đau đớn bởi một lời nói vội".
Vì, khốn nỗi! Tôi vẫn còn tin mãi Sự nhầm kia: - tôi không thể không yêu.
Dầu không tin, tôi càng cứ yêu nhiều: Khi người nói, tiếng người êm ái quá... Có lúc, tưởng chỉ để rơi tàn lửa, Tay vô tình gieo một đám cháy to: Người tưởng buông chi đôi tiếng hẹn hò Tôi hưởng ứng bằng vạn lời say đắm.
Đang rạo rực, thì thào, rối rắm. Ngập lòng tôi. - Mà ai ngó tới đâu; Tôi điên cuồng, tất nhiên phải khổ đau Tôi biết lắm, trời ơi, tôi biết lắm!
Vậy trót lỡ, tôi sẽ đành lẳng lặng Chịu mối tình gây lại bởi tay ai. Không cầu xin, không trách móc, vì - ôi! Tôi chẳng biết làm cho lòng người cứng cỏi
Cứ như thế cho đến giờ đen tối Hoa ái tình chung phận đoá hồng khô, Mà trái tim đã ghê dáng hững hờ Sẽ chung phận của tro tàn bếp lạnh. Tôi giấu sẵn một linh hồn hiu quạnh, Cho nên, liền chiều đó, tôi hết vui. Không thấy người bằng không thấy mặt trời
Tôi ôm ngực thử nhìn xem biên giới Của sầu tủi. Nhưng, hỡi người yêu hỡi! Nó mênh mông vô ảnh, bủa vây tôi, Yên ổn đi, thắc mắc đến đây rồi, Mơ ước tới, mà chán chường cũng lại. Và mơn trớn cả một kho ân ái, Tôi một mình đối diện với tình không Để lắng nghe tiếng khóc mất trong lòng.