Phật Đản

Phật Đản ! Đó là ngày mà mọi con đường ở Huế đều dẫn ta đến một ngôi chùa dù cho ở nơi thâm sơn cùng cốc. Nắng tháng năm đốt lửa trên những nẻo đường đất, bụi tung mờ bóng người áo lam lũ lượt đến chùa lễ Phật. Hương hoa trong các vườn làng và mùi trầm hương dìu dắt người đi, không bao giờ lạc hướng, rộn ràng chân bước, miệng cười, tấm lòng rộng mở.

Phật Đản ! Đó là đêm của tục lệ phóng sanh đăng, đêm cho sự sống và ánh sáng trở về với thiên nhiên và vũ trụ. Hoa đăng treo khắp các nhà Phật tử điểm sáng mỗi con đường, mỗi nẻo xóm thường đêm tối tăm buồn bã. 
Ai có đi trên những con đường hoa đăng đêm Phật Đản của Huế mới biết người dân Huế dù là nông dân hay “nhà quê“ đều là những nghệ sĩ nắm vững nghệ thuật chơi ánh sáng trong đêm cho không gian quen thuộc của chính mình : ánh sáng của đèn lồng bao giờ cũng khiêm tốn soi rõ ngõ sâu, nhưng vẫn còn dành một góc mờ cho tàn cây cổ thụ hay vườn cây để sự tương phản không chát chúa và có thể hoà nhịp với ánh trăng rằm. Người nghệ sĩ thôn quê pha màu ánh sáng đèn lồng trái ú gồm nhiều giấy màu khác nhau, đã biết nhận chìm sự chói lói để tâm thức bình yên trở về với cảm xúc nội tâm, đồng thời mở ngõ cho thị giác thể nghiệm được mỗi tia sáng nhỏ nhoi là một cơ hội hòa nhập với ánh sáng đại ngã bao la của trăng rằm, như ánh chớp của tia đom đóm trong bóng cây đang ướt đẩm màu trăng sửa mẹ. Từ đó một cảm giác hoà bình cho người đi thưởng ngoạn đêm hoa đăng Phật đản từ nhà đến ngõ xa, từ bến nước hồ ao đến dòng sông Hương, mảnh hồn chung của Huế.

Khi trăng đã lên quá đỉnh núi Kim Phụng thì sông Hương, như vừa tỉnh ngộ cơn mê dài, từ cõi rừng sâu vô minh đen thẳm chuyển mình theo với ánh trăng để trở nên thánh thiện, chở theo trong lòng những đóa hoa sen phóng đăng rực rỡ thành một giòng ánh sáng muôn màu long lanh huyền diệu không cùng. Hoa đăng trẩy hội trên giòng Hương giang ! Xin đừng hiểu như một cuộc chơi tiêu khiển thả đèn trên sông, mua vui trong chốc lát hay bán rẻ ánh sáng của tâm hồn cho khách tìm chơi, hay đổi một chút lãng mạn lứa đôi trong giờ tình tự ! Mỗi năm một lần – chỉ một lần thôi, chứ không phung phí xa hoa, một vọng động vừa tác hại môi sinh và hư nát tâm hồn là điều mà Đức Phật đã khuyên nên tránh - người Huế có tục lệ phóng sanh phóng đăng trên sông Hương như một lời khấn nguyện cùng với đất trời từ nay làm lành tránh dữ. Từ những vùng bến nước xa xôi vô danh trong rừng sâu núi thẳm, từ những con sông lau lách đìu hiu trong bóng chiều sau giờ quán tưởng Đức Phật đản sanh đã có những bàn tay mặc niệm âm thầm thả nhẹ những chiếc đèn hoa sen như gửi lời cầu nguyện của mình theo với sông nước. Từ muôn nẻo sông hoa đèn không hẹn mà trùng phùng nơi khúc quành Linh Mụ rồi theo trăng cùng nhau qua bến Kim Long, Bạch Hổ, Phú Văn Lâu, Trường Tiền, Vĩ Dạ... xuôi về biển cả. Con sông Hương trong đêm rằm tháng tư mang trong lòng ý nguyện thiêng liêng của con người Huế tâm niệm CHUYỂN “nghiệp chướng nặng nề thành tâm sám hối“, mở rộng cõi lòng hướng về tất cả chúng sinh. Cho nên Huế đã chưa bao giờ dừng lại bên bờ ngũ uẩn nông sơ để mai một tình người mà Huế còn thăm thẵm nhìn vào tâm linh vời vợi của bản lai, mà sông Hương trong đêm Phật Đản là nét siêu hình đẹp nhất cho cõi đời hiện sinh của Huế: trao tặng ánh sáng và sự sống trở lại cho trời đất và chúng sinh, dòng sông là Tâm thức của Huế đang trên từng cơn sóng nhỏ tụng niệm bài kinh đại từ bi bất tận, và mỗi ngọn hoa đăng nhấp nhô trên sóng là lời cầu nguyện thiêng liêng giữa trời cao sông dài của từng sinh linh vô danh từ đầu nguồn cho đến nơi cuối bãi, góp ánh sáng trí tuệ và tình thương theo sông chảy hoài không dứt.

Có phải đó là một tình cờ cho người trên núi cũng như người dưới biển đều không hẹn mà gặp nhau trên cầu Trường Tiền thưởng trăng rằm và ngắm hoa đăng trên sông Hương, như một nghi lễ không thể thiếu được trong đêm Phật Đản? Không nơi mô khác hơn ở trên chiếc cầu lồng lộng gió, vời vợi ánh trăng này, sông Hương xuất hiện bí ẩn như một huyền thoại muôn màu nên thơ thổi vào lòng người một cảm giác vượt bờ giới hạn tử sinh để hoà nhập với vũ trụ vô cùng, ở đó “đi“ là dừng lại và “đến“ là đi vào chốn “đồng thành Phật đạo“ an nhiên tự tại.

Đến trên cầu có phải là ý nghĩa của NHƯ LAI, bước chân đến cõi trần mà mỗi bước là một đoá sen vừa nở? Nơi cõi Huế xa, đêm Phật ra đời, người trẩy hội trên cầu như nước chảy dưới sông, mỗi bước chân là một nhịp đi đến với ai, đi đến với người, ta đến với ta, ta đến với người, chảy trôi cái chấp ngã hàng ngày, chảy trôi những chi là vị kỷ để người Huế thuở nào dừng lại cùng nhau nhìn về một dòng sông: TRONG SỰ TĨNH LẶNG BAO LA CỦA ÁNH TRĂNG PHẬT ĐẢN SỐNG MỘT GIÂY VÔ NIỆM DÒNG SÔNG TỪ BI VÀ TRÍ TUỆ NHƯ MỘT CHUYỂN MÌNH CỦA VỊ PHẬT ĐANG THÀNH