Pháp luật dân sự là gì?

Pháp luật dân sự là một thuật ngữ không xa lạ gì với những người học luật và tìm hiểm về pháp luật. Luật dân sự là một trong những mảng pháp luật được ứng dụng nhiều nhất trong cuộc sống. Tuy nhiên không phải ai cũng hiểu rõ về pháp luật dân sự, khái niệm hay đặc điểm của pháp luật dân sự.

Khái niệm pháp luật dân sự

Pháp luật dân sự hay còn gọi tắt là luật dân sự được biết đến là ngành luật độc lập trong hệ thống pháp luật Việt Nam. Nó bao gồm tổng thể các quy phạm điều chỉnh các quan hệ tài sản và một số quan hệ nhân thân trong giao lưu dân sự trên cơ sở bình đẳng, tự định đoạt và tự chịu trách nhiệm của các chủ thể tham gia các quan hệ dân sự.

Trong pháp luật dân sự sẽ hình thành nên quan hệ pháp luật dân sự. Đấy là những quan hệ xã hội được các quy phạm pháp luật điều chỉnh đặc biệt là quy phạm pháp luật dân sự. Quan hệ pháp luật dân sự là một dạng quan hệ pháp luật, vì vậy, nó mang đầy đủ đặc tính của quan hệ pháp luật về bản chất xã hội, bản chất pháp lý, tính cưỡng chế nhà nước…

Đặc điểm đáng chú ý của các quan hệ pháp luật dân sự

Chủ thể tham gia vào các quan hệ pháp luật dân sự đa dạng bao gồm cá nhân, pháp nhân, hộ gia đình, tổ hợp tác. Tuy nhiên khi tham gia vào quan hệ dân sự, các chủ thể độc lập với nhau về tổ chức và tài sản.

Địa vị pháp lý của các chủ thể trong các quan hệ pháp luật dân sự dựa trên cơ sở bình đẳng, không bị phụ thuộc vào các yếu tố xã hội khác.

Lợi ích (trước tiên là lợi ích kinh tế) là tiền đề trong phần lớn các quan hệ dân sự. Quan hệ tài sản mang tính chất hàng hóa – tiền tệ và được điều chỉnh bằng các quy phạm pháp luật đã tạo điều kiện cho các chủ thể thông qua các biện pháp pháp lý để thỏa mãn các nhu cầu vật chất cũng như tinh thần.

Các biện pháp cưỡng chế đa dạng không chỉ do pháp luật quy định mà có thể tự các bên quy định về các biện pháp cưỡng chế cụ thể về hình thức áp dụng các biện pháp cưỡng chế đó. Nhưng đặc tính tài sản là đặc trưng cho các biện pháp cưỡng chế trong luật dân sự.

Tìm hiểu thêm: Công ty luật hàng đầu

Đặc điểm của pháp luật dân sự

Đặc điểm của pháp luật nói chung hay pháp luật dân sự nói riêng sẽ phụ thuộc vào hai cơ sở chính là phương pháp điều chỉnh và đối tượng điều chỉnh.

Với cơ sở phương pháp điều chỉnh. Phương pháp điều chỉnh của ngành luật nói chung là tổ hợp các phương tiện, biện pháp, cách thức tác động lên các quan hệ xã hội do ngành luật đó điều chỉnh. Thông qua đó, pháp luật tác động vào các quan hệ xã hội một cách đồng bộ làm nảy sinh, xác lập, bảo vệ, phát triển hoặc phòng ngừa, ngăn cấm, hạn chế đến sự nảy sinh, tồn tại, phát triển các quan hệ xã hội mà nhà cầm quyền mong muốn trong các lĩnh vực hoạt động nhất định của Nhà nước, xã hội và công dân. Phương pháp điều chỉnh và đối tượng điều chỉnh là căn cứ để phân chia các ngành luật trong hệ thống pháp luật.

Phương pháp điều chỉnh của một ngành luật nào đó được hiểu là cách thức tác động lên các quan hệ xã hội do ngành luật đó điều chỉnh. Cách thức tác động này nhằm hướng tới việc điều chỉnh quan hệ xã hội phát sinh, thay đổi hay chấm dứt sao cho phù hợp với điều kiện chính trị – kinh tế – xã hội cũng như đặc điểm của nhóm quan hệ xã hội đó.

Phương pháp điều chỉnh được sử dụng trong pháp luật dân sự là tôn trọng sự bình đẳng. Thoả thuận của các bên tham gia quan hệ pháp luật dân sự. Sự bình đẳng của các chủ thể dựa trên cơ sở sự độc lập về mặt tài sản và tổ chức. Việc xác lập và giải quyết những quan hệ về tài sản, quan hệ nhân thân chủ yếu do ý chí và lợi ích chính các chủ thể là cá nhân, tổ chức tham gia quan hệ đó. Bởi không có sự ràng buộc về tài sản và tổ chức nên các chủ thể đều có tư cách pháp lý ngang nhau. Cho nên Nhà nước khuyến khích sự thoả thuận giữa các chủ thể trong khuôn khổ quy định của pháp luật.

Xem thêm: Xem minds của công ty Luật Everest

Với cơ sở đối tượng điều chỉnh. Đối tượng điều chỉnh nói chung của pháp luật là những quan hệ xã hội trong một lĩnh vực của đời sống xã hội hoặc những nhóm quan hệ xã hội có tính chất giống nhau, gần gũi với nhau do một ngành luật điều chỉnh. Đối tượng điều chỉnh và phương pháp điều chỉnh là căn cứ để phân chia các ngành luật trong hệ thống pháp luật. Đối tượng điều chỉnh được ghi ngay đoạn đầu các bộ luật hoặc văn bản luật.

Các quan hệ nhân thân và quan hệ tài sản trong giao lưu dân sự . Các chủ thể tham gia quan hệ độc lập, bình đẳng, tự nguyện cam kết, thỏa thuận và chịu trách nhiệm tài sản

Phương pháp điều chỉnh cụ thể của pháp luật dân sự được biết đến gồm:

Phương pháp bình đẳng về mặt pháp lý giữa các chủ thể khi tham gia quan hệ pháp Luật Dân sự.

Phương pháp tự định đoạt của các chủ thể trong việc tham gia vào các quan hệ dân sự.

Phương pháp tự chịu trách nhiệm của các chủ thể

Tham gia quan hệ pháp Luật Dân sự

Nội dung khác: Cùng trò chuyện trên reddit với công ty Luật Everest